J. de Heer: Lucasl/Acta. Deel 2: Het verhaal van Jezus. Uitg. Meinema, Zoetermeer; 393 blz.; € 35,00.

Ds. Jos de Heer:
Lucas/Acta. Deel 2: Het verhaal van Jezus.
Uitg. Meinema, Zoetermeer; 393 blz.; € 35,00.
Ds. Jos de Heer moet wel over een enorme werkkracht beschikken. Binnen een jaar tijd legt hij twee delen van een uitvoerig commentaar op het Evangelie van Lukas op tafel. Het eerste deel bevatte naast een uitvoerige inleiding een bespreking van de hoofdstukken 1 tot en met 4, in dit deel komen de hoofdstukken 5 tot en met 13 aan de orde. De auteur zelf noemt het een informatief werkboek, waarbij de vele verwijzende teksten lezers in staat stellen de schrijver als het ware na te rekenen, zelf keuzes te maken of dieptepeilingen aan te brengen. De hervormd predikant uit Ouderkerk a/d Amstel is geboeid door de literaire aspecten van het derde evangelie, de verbanden met het Oude Testament, de motiefwoorden, de structuur en de samenhang tussen de verschillende perikopen . Opvallend is dat hij regelmatig het Evangelie van Thomas, een apocrief gnostisch geschrift, citeert. Op zich niet onaardig, maar eerlijk gezegd wordt me de verbinding met de tekst van Lukas niet helderder. Voor mijn gevoel voegen deze verwijzingen op een enkele uitzondering na niets toe.

Ik heb grote waardering voor dit werk. Meermalen weet de schrijver een verrassend licht te werpen op passages uit het Lukasevangelie. Ik denk bijvoorbeeld aan het motief 'horen en doen', dat als een rode draad door Lukas 8 heenloopt, aan de uitleg van het verhaal van de verheerlijking op de berg (9:28vv). In een terugblik op Lukas 9 schrijft hij dat de vraag van Jezus: 'Wie zeggen jullie dat Ik ben?' ook een vraag naar je eigen relatie tot God is, hoe je jezelf ziet.
In een inleiding op het zogenaamde reisverhaal van Lukas (9:51-19:28) lezen we dat we deze hoofdstukken niet moeten isoleren uit het geheel van het evangelie. Geheel Jezus' optreden in vernedering en verhoging is te zien als reisverhaal van Gods bezoek aan mensen (1:68). Ds. De Heer ziet Handelingen 19:21-28:31 als een parallel van Jezus' reis naar Jeruzalem. Mijns inziens gaat de parallellie niet in elk opzicht op, maar het is in elk geval zo dat Paulus' gang naar Jeruzalem en zijn proces getekend wordt als navolging van de lijdende Christus. Uiteraard roept een dergelijk commentaar ook vragen op. Aan een zekere breedsprakigheid is de auteur niet altijd ontkomen. Hier en daar bespeur ik de neiging om al te gemakkelijk verbanden te leggen. Kun je het verhaal dat de varkenshoeders in Lukas 8 aan de Gadarenen vertellen zien als een parallel van het getuigenis van de herders in Lukas 2? Dat lijkt me erg ver gezocht. Dat Jaïrus als hoofd van de synagoge zijn dochtertje zou beperken in haar vrijheid en zelfstandigheid is voor mijn besef meer Drewermanniaanse inlegkunde dan uitleg. Ook ben ik niet overtuigd dat de lijdensaankondigingen niet teruggaan op Jezus Zelf, maar gezien moeten worden als retorische kunstgrepen van de auteur, waarvan meer antieke historici zich bedienden. Je kunt retorica en historische betrouwbaarheid niet tegen elkaar uitspelen. Ds. De Heer verzet zich ook tegen de gedachte dat het kruis deel uitmaakt van het plan van God.
Ik ga graag met hem mee als hij waarschuwt voor een banalisering van het geheimenis, maar vanuit Handelingen 2:22vv is er meer te zeggen dan de auteur doet. Door het zondige handelen van mensen heen voltrekt zich toch Gods plan . Zo is er meer te noemen waarbij je met de schrijver van mening kunt verschillen.
Maar mijn kritische opmerkingen nemen toch mijn grote waardering niet weg. Wie dit boek leest met de Bijbel ernaast en het gebruikt als werkboek krijgt menig keer verrassende doorkijkjes. Commentaren zijn er nu een keer niet om slaafs nagevolgd te worden. De auteur zelf zou dat ook niet willen. Hij zet zijn lezers aan het denken. En ook bij de lezing van dit tweede deel ben ik onder de indruk van de wijze waarop de schrijver wil luisteren naar de tekst en ons deelgenoot maakt van zijn luistervruchten . Met spanning zie ik uit naar de volgende delen .

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen