’Wie heeft zin in de catechisatie?’ II

Is het weer zo ver? Catechisatie. Wie heeft er zin in? Wie moet, wie mag, wie wil, graag zelfs. Daar praten we dan deze week over. Heeft, om te beginnen, de dominee er zin in? Die zouden we bij deze vraag bijna over het hoofd zien. Hij catechiseert. Gemakshalve laat ik anderen, die daarin bezig zijn, buiten beschouwing, zij worden er stilzwijgend mede in bedoeld. Heeft? Zet er maar een vraagteken achter. Want het spreekt helemaal niet vanzelf.

De catechisatie legt beslag op meerdere avonden; na de zomermaanden, die hem wat vrijheid lieten, werkt hij voortaan weer in vast verband. Dat is niet alleen even wennen, dat drukt menige predikant enigszins. Vergeet ook de dominee's vrouw niet. Catechisatie is tegenwoordig avondwerk. Dat ligt niet iedereen even gemakkelijk. Je zou het liever wat spreiden over de hele dag, of meer avonden en minder uren, maar dat laat het aantal catechisanten en de overige arbeid niet toe. Velen hebben er geen voorstelling van, hoe vermoeiend het is, al is de ene dominee sterker dan de andere. Ik reken mij dan maar bij hen, aan wie het nogal veel kracht kost, en die niet altijd daarover beschikken. Toch is het catechiseren geblazen, bij leven en welzijn, de hele winter lang. Wegblijven? Dat mag niet, en u hebt gelijk. Zich laten vervangen? Door wie en dan nog, het schaadt de catechisatie, omdat invallen niet meevalt. Zo veel mogelijk alle avonden aanwezig zijn! Is het wonder, dat de man er tegenop ziet. Dat moest niet, zegt u. Het mag gerust.

Vindt u het fijn om te catechiseren? Een volmondig: ja! Het is een mooi werk, om kennis bij te brengen, om jonge mensen wat in te leiden in de heilige leer, om over te dragen wat ons werd toevertrouwd. Het hangt ook samen met de bediening van het Woord, en het geeft veel voldoening. Als ik dit, zonder voorbehoud zeg, ben ik mij echter bewust, dat ik uit de vele honderden — het zijn er reeds duizenden — catechisanten een keuze maak. Wat heerlijk, die belangstelling, die goede orde, die vragen en die antwoorden. Wat heerlijk als je echt samen leert lezen in het Woord, en er licht valt over schatten van het geloof. Je ziet menigeen nog vóór je zitten, en je bent ze er nog dankbaar voor. Misschien hecht een dominee het meest aan zijn belijdeniscatechisanten. Ik mag althans zeggen, dat ik het daar eigenlijk altijd mee getroffen heb, al was er uiteraard ook verschil tussen de groepen. En wanneer je merkt, dat je echt met elkaar in gesprek raakt, en dat de harten er bij betrokken worden, zodat je ze kent als ze hun ja-woord spreken in het midden van de gemeente. O, wat ben ik er vaak blij mee geweest. U heeft er kennelijk zin in!

Maar... De catechisanten! Ze slaan menige keer over, zonder geldige redenen. Wat komt er zo van het onderricht terecht? Ze tonen geen enkele belangstelling, je staat of zit tegen hen aan te praten, zonder dat het enige ingang vindt. Sommigen laten merken dat ze er tegen wil en dank zijn, anderen laten het langs zich heen gaan. Soms is het moeilijk de goede orde te bewaren, en dat luistert zo nauw, omdat je met Gods Woord bezig bent. Je zou ze zo graag wat uit hun tent lokken, maar daar passen ze voor. Je zou ze zo graag wat aanreiken, maar ze pakken het niet aan. Een handreiking doen, maar ze zien die uitgestoken hand niet. En dan te bedenken, dat in dit alles de Heere, als de grote herder, naar zijn schapen, — schapen van zijn weide zijn het toch — navraag doet. Die avonden lijdt een dienaar verdrukkingen met het evangelie. Niet zo zwaar aan tillen? Maar het kan zwaar wegen, zwaarder dan de leerlingen vermoeden. Hoeveel verhalen zijn er niet in omloop, over wat er op de catechisatie al zo plaats vond en het was vroeger echt niet veel beter. Het wordt beter, als de catechisanten niet meer uit gewoonte — goede gewoonte overigens — komen; wat je dan aan getal verliest, win je aan gehalte. Toch is dat, gezien de voortgaande ontkerstening duur betaald. Wil ik uw medelijden opwekken? Helemaal niet. Uw meeleven, uw voorbede, dat wel. Laat de man er niet alleen voor staan. Nee, medelijden ...! Ik herinner me dat wij vroeger een leraar hadden die dagelijks verklaarde, dat hij noodgedwongen ons de franse taal moest onderwijzen, maar dat hij alles liever was dan leraar. Het werkt verkeerd — als je jong bent ben je even kwetsbaar als wreed — en wij zeiden: van ons hoeft het niet, meneer!

Dat de man er dan toch zin in heeft! Hij wordt er toe geroepen, en de gelegenheid is hem welkom. Hij bereidt zich voor en doet zijn best, dat mag verondersteld worden, al... En het is zo afwisselend. Over het ene uur schijnt de zon, over het andere drijven wolkenvelden. Opklaringen, plotseling. Boeiend, catechiseren. En als het gaat, als we samen aan de voeten van de Heere Jezus zitten, dan zijn er van die onvergetelijke uren. De Heere doet er wat mee. Zou dat niet bemoedigen? Het zaad komt later in de vrucht te voorschijn. Verrassend! Maak het niet te mooi! Nee, het is mooi genoeg en het is de moeite waard. En waarom zouden wij niet toegeven, dat je er wel eens geen zin in hebt, er als een berg tegen op ziet. Onze hulp is toch van de Heere.

De dominee heeft er zin in. En onze kinderen? Als ze klein zijn, hunkeren ze er wel eens naar. Ik vergeet nooit die jongen, die zich in de zomer meldde; ik ben gisteren twaalf jaar geworden, nu mag ik toch komen? Net had ik die dag een beroep aangenomen en toen ik dat zei sprongen hem de tranen in de ogen, hij had er zo op gehoopt. Later keek een stoere kerel mijn pas in, bij de grensovergang. Het was die jongen van toen. Zou hij er nog zo'n zin in hebben, dacht ik.

Gelukkig, ze zijn er, die graag naar de catechisatie gaan. Maar hoe vaak dat niet het geval is, daarover kunnen de ouders meepraten. Zin? We hebben zin in andere dingen, en nergens zin in, als het zo uitkomt. Er is een lusteloosheid onder de jeugd, die leegheid verraadt. Ze hebben geen tijd. Ze hebben het te druk met hun huiswerk. Ze... En ze weten dat het niet eerlijk is; dat het om de vóórrang gaat, en die geven ze aan andere dingen. Wat doe je er aan, als ouders? Spreek er eens over, vertel ze eens wat u beloofd hebt, en waar het voor hen om gaat. Bid er eens voor, bidden helpt.

Geen zin, zei mijn moeder vroeger, dan maak je maar zin. Dat kan nu net niet, denk je later, zin maken. En toch ... Waar we ons, op onze beurt, toe geroepen weten, daar zullen we zin in krijgen. Daaraan kan de goede voorbereiding thuis het hare bijdragen. De voorbede in de kerkdienst; een appèlavond, zoals die op veel plaatsen gehouden wordt. Een goede sfeer, waaraan de catechisanten het hunne moeten doen, een zekere onderlinge saamhorigheid, enfin, daar valt over te praten. Als we maar onthouden, dat ouders en kinderen, gezin en gemeente hierin meedoen!

Wie heeft zin in de catechisatie? Wie heeft lust... Dat hangt er mee samen. Lust om de Heere te vrezen, om bij Zijn beloften en geboden te leven. De wereld is zo ingewikkeld geworden, wat wij te horen krijgen is zo tegenstrijdig; de weg, die voor ons ligt, zo onoverzichtelijk. Uw wegen, Heere. Onze kinderen zijn ook zondaren. Wat een genade: de Heere wil de zondaren onderwijzen in de weg. Daarom willen wij volharden, in deze dienst. Wie kent niet de verzuchting: zin? Wie kent niet de verwachting zin! Als je er eens tussenuit kon trekken, met de belangstellenden! Als je eens met een groep echt een gespreks- en gebedskring kon vormen. Hoe aantrekkelijk, als je in zulke, meestal kleinere verbanden, met de jeugd te maken krijgt. Als ... Maar die anderen dan? Laten schieten, terwijl Christus hen zoekt?

Zin? Zin of geen zin? Wel, die er zin in heeft late zich niet uit het veld slaan door hem die er geen zin, nog geen zin, in heeft. Het is eigenlijk veel verwonderlijker, dat er zo veel jongeren zijn, die komen en kennis nemen van de heilige leer, dan dat menigeen de lust ontbreekt. Wij zijn allen uit hetzelfde hout gesneden. Verwonderlijk is het, dat God nog van zo'n gebrekkig middel gebruik maakt, om de gemeente te bouwen, om Zijn verbond van geslacht tot geslacht te bewaren. Zo verwonderlijk dat we er, zo waar, zin in krijgen. Zin in de catechisatie.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen