Maatschappelijk werker

1. Herstellen tot bruikbaarheid

Ik ben maatschappelijk werken in het Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW) en ik geef hulp aan iedereen die kampt met 'levensproblemen': konflikten tussen man en vrouw, ouders en kinderen en innerlijke konflikten; problemen rond sexualiteit, rouw, neerslachtigheid, verzorging, huisvesting of besteding van inkomen. Ik werk vanuit een humanistisch hulpverleningsmodel (task-centered-case-work) en voor mensen die dat willen: vanuit de Pastorale Counseling zoals die door prof. J. E. Adams is ontwikkeld als basis voor een christelijke hulpverlening.

2. De mooie kanten van het beroep

De diepgaande ontmoeting met de ander, vind ik een bijzonder mooie kant van mijn beroep. Waar gesprekken in het dagelijks leven vaak wat aan de oppervlakte voortkabbelen, kan ik in de hulpverlening meteen doorstoten naar een diepere laag en naar de diepere gedachten van de ander, zodat ik het gevoel krijg de ander 'wezenlijk' te ontmoeten.

Daarbij komt de voldoening, die ik ervaar, wanneer ik de hulpvrager zie groeien, meer leefruimte zie krijgen, tot dieper geloof zie komen; wanneer ik zie dat de ander zich goed werkende levenspatronen eigen maakt, waarvoor ik een paar bouwstenen heb aangereikt.

Het werkterrein is door de grote verscheidenheid in het aanbod van levensproblemen haast onbegrensd en dat biedt mij de boeiende variatie van 'krullejongen tot psychotherapeut'. Van geld-gebrek tot gemis aan geloofszekerheid. Dit alles doet een stimulerend beroep op mijn creativiteit en dat geeft een gevoel van vrijheid ondanks de organisatorische gebondenheid.

3. De knelpunten

Maar diezelfde vrijheid maakt dat ik tegen een haast oneindig aantal knelpunten oploop. Sommige hebben te maken met een gemis kan kennis, andere met beperkingen mij opgelegd door eigen karakterstructuur. Bijv.: de erfenis van mijn (japans) concentratiekampverleden wordt mij steeds duidelijker: sterke gevoelens van onmacht en de diep ingekerfde levenservaring dat de mens - als het er op aan komt - niet te vertrouwen is.

Daarnaast zijn er de door de politiek opgelegde begrenzingen: de bezuinigingen maken dat ik mijn aandacht over te veel mensen moet verdelen en dat gaat ten koste van de diepgang van de hulp, terwijl ikzelf hieraan het gevoel overhoud van 'uitgehold' te worden.

Maar voor mij zijn de grootste knelpunten:

De nood onder orthodoxe en evangelische christenen

Ik zie heel wat mensen om mij heen, die ernaar verlangen te leven zoals de Heere Jezus ons dat geleerd heeft, maar die daarin tegengehouden worden door allerlei konflikten en psychische defecten. Zij hebben 'bijbel-getrouwe' hulp nodig maar kunnen die moeilijk vinden.

Bijvoorbeeld: Een vriendin schreef ons van plan te zijn naar Aberdeen, te vliegen in de hoop daar pastorale hulp te krijgen omdat zij in haar woonplaats geen pastor had kunnen vinden, die haar met haar depressie had kunnen helpen. Ze schrijft: 'Een paar weken geleden ging ik naar een hulpverlener. Zij was geen christen. Haar advies was zó zélf-gericht. Ze zei zelfs dat - als ik naar een kind verlangde - ik toch best een baby zou kunnen krijgen zonder te zijn getrouwd. Ik voelde mij toen heel boos..!'

De pastor is buiten het beeld

De huisarts dr. J. Schilperoort signaleerde eerder in deze rubriek dat het geloof in God plaats heeft gemaakt voor het geloof in de 'wetenschap' en dat de 'medicus' meer en meer de plaats inneemt van de pastor. Prof. J. E. Adams heeft de ervaring dat de pastor vaak de laatste in zijn gemeente is, die krijgt te horen dat een gemeentelid te kampen heeft met levensproblemen. De psychiater Mowrer (humanist) stelt de vraag: 'Hebben de christenen hun eerstgeboorterecht op de hulpverlening voor een schotel psychologenlinzenmoes verkocht'? Kortom: de psychotherapeut heeft als seculiere priester de taak van de pastor overgenomen! Hoe komt dat?

Prof. R. F. W. Diekstra (humanist, psychotherapeut) bracht mij tot het volgende inzicht: De traditionele godsdiensten slagen er niet meer in de hunkering van de mens naar onsterfelijkheid en naar zijn eigen uniek-zijn in zich op te nemen. De moderne mens kan niet meer voldoende ZIN geven aan zijn leven, zoals de mensen in traditionele samenlevingen dat wel konden door te werken en een God te aanbidden. Doordat hij echter de denkbeelden van ziel en God heeft onttroond, is de moderne mens hopeloos op zichzelf teruggeworpen. Hij moet zich nu van binnenuit rechtvaardigen: hij is in ware zin 'psychologisch' geworden. Hij wendt zich nu tot de psychologie om antwoord te krijgen op de vraag waarom hij is, zoals hij is, en wat hij kan doen om van zijn ongeluk af te komen. De psychotherapie heeft die taak op zich genomen. De weg die ze de mens daarbij aanwijst is die van de zélf-kennis, zélf-bewustzijn, zélf-aanvaarding, zélf-verandering en zélf-liefde.

Zó heeft de moderne mens er zich toe veroordeeld om de ZIN van het leven te zoeken in psychologische introspectie. De kenner van dit gebied is de psychotherapeut. Deze is zijn nieuwe 'god' geworden.

Humanistische hulpverlening

Mensen die kampen met levensproblemen worden veelal door de huisarts doorverwezen naar de 'Geestelijke Gezondheids Zorg' (RIAGG) en soms naar het maatschappelijk werk.

Hulpvragers die bereid zijn te doen wat Jezus Christus hun geleerd heeft te doen, komen al gauw in botsing met denkbeelden die in de hulpverlening gangbaar zijn. Gangbaar is immers de humanistische psychologie: voor christenen en niet-christenen de wetenschappelijke ondergrond. Zélfs voor het Gereformeerde Chr. maatschap­pelijk werk geldt, dat het bestaan uit een humanistische onderbouw en een christelijke bovenbouw (vernisje). Dat signaleren dr. T. Brienen en W. Huizer in hun boek 'Heroriëntatie in het Chr. maatschappelijk werk'.

Het wetenschappelijk humanisme kent de ZIN van het leven niet. De mens kan met deze zinloosheid niet leven, en vult dit vacuüm op. De seculiere hulpverlening komt zo steeds meer in occult vaarwater: hypnotherapie/acupunctuur/yoga. Prof. Diekstra stelt dat Maslow als promotor van de humanistische psychologie 'niet bedoelde onwetenschappelijk te worden, maar dat vele van zijn volgelingen zich hals over kop gestort hebben in astrologie, magie, ESP, waarzeggerij ...' De voornaamste curatieve factor in de psychotherapie is: de overtuiging of het geloof. Psychotherapie is slechts het overbrengen van de overtuiging van de therapeut op de hulpvrager. Een therapie is geslaagd als de hulpvrager de overtuiging/het geloof van de therapeut heeft overgenomen.

Bij een humanistisch hulpverleningsmodel wordt de mens gericht op het 'zélf' en leeft hij om 'autonomer' te worden (zelfbeschikking). Bij een Bijbel-getrouw hulpverleningsmodel wordt de mens geleerd zijn vertrouwen te richten op de HEERE, op Zijn beloften en op de Verzoening door Christus (gehoorzaamheid). Onderzoek naar de curatieve factoren heeft bevestigd de mogelijkheid van een bijbelse hulpverlening: de Bijbel spreekt over alle curatieve factoren die in de seculiere therapie ontdekt zijn, en kent daarboven het werk van de Heilige Geest. Reformatorische en Evangelische christenen hebben er recht op dat een theocentrische hulpverlening opgebouwd wordt.

Maar wie helpt (mij) daarbij?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen