Werkzaam bij het verzekeringswezen

In het kader van een artikelenreeks over beroepsethiek heeft de redactie van de Waarheidsvriend ook mij benaderd om in te gaan op vragen die, van deze gezichtshoek uit bezien, zouden kunnen rijzen in de uitoefening van mijn beroep. Het was de redactie bekend dat dit met het verzekeringswezen is verbonden.

Nu bestrijkt het verzekeringswezen een breed terrein van werkzaamheden, zowel wat de aard of het werkingsgebied aangaat als wat de uitoefening van beroep betreft. Daarom is een nadere precisering geboden. Naar bedrijfsgebied bezien is er een specifiek onderscheid tussen levensverzekeringen, schadeverzekeringen en sociale verzekeringen. Er is eveneens een groot verschil naar aard van de werkgelegenheid in diverse functies bij verzekeringsmaatschappijen, bij ondernemingspensioenfondsen, bij bedrijfspensioenfondsen of beroepspensioenfondsen, bij uitvoeringsorganen van de verschillende sociale verzekeringswetten en, niet te vergeten, op het brede terrein van de assurantiebemiddeling en - advisering.

Voorts bestaan er diverse organisaties van overkoepelende aard ten dienste van verzekeringsinstellingen en beroepsbeoefenaren, waarin velen een werkkring vinden. Dit geldt ook van gespecialiseerde opleidingsinstituten in de verzekeringswereld. Na deze summiere rondblik - noodzakelijk om de lezer tot een onderscheiden beoordeling te leiden en de schrijver tot bescheidenheid in zijn meningsuiting te dwingen - volgt dan nu de persoonlijke toespitsing.

Actuaris

Mijn beroep is actuaris A.G. en ik ben werkzaam bij een levensverzekeringmaatschappij in het bedrijfsonderdeel dat het verwerven en het beheervan overeenkomsten van collectieve pensioenverzekeringen tot taakopdracht heeft.

Een actuaris is een verzekeringswiskundige. Een actuaris A.G. is werkend lid van het Actuarieel Genootschap en als zodanig door het bestuur toegelaten na het behalen van het diploma Actuaris van de Stichting Buiten-Universitair Onderwijs in de Actuariële Wetenschappen of na het behalen van het doctoraal examen van de Interfaculteit van Actuariaat en Econometrie, met hoofdvak Actuariaat, van de Universiteit van Amsterdam of het overeenkomstige doctoraal examen van een andere Nederlandse Universiteit.

De leden van het Actuarieel Genootschap zijn onderworpen aan regels betreffende de beroepsuitoefening, die beogen het aanzien en de waardigheid van het beroep van actuaris hoog te houden. Er is een door de leden vastgesteld reglement van orde met een daarbijbehorend reglement van tuchtrechtspraak. Het geheel van deze gedragsregels markeert de ethische kanten van het beroep van actuaris. Kenmerkend is - kort samengevat - dat in de uitoefening van het actuarieel beroep verrichte handelingen de practische toepassing van de verzekeringswiskunde in de ruimste zin van het woord betreffen én de werkzaamheden die met die practische toepassing rechtstreeks verband houden. Die activiteiten dienen te voldoen aan het vereiste dat het vertrouwen van het publiek in het actuariaat niet wordt geschaad en dat nimmer terechte twijfel kan ontstaan ten aanzien van de integriteit van de actuaris.

Overeenkomsten van collectieve pensioenverzekeringen strekken tot dekking van pensioenaanspraken, die een werkgever verleent aan (welomschreven groepen van) zijn werknemers om daarmede te voorzien in financiële middelen ter verzorging van de oude dag van de werknemer, resp. ter verzorging van diens nabestaanden ingeval van overlijden van de werknemer. Somtijds worden ook voorzieningen getroffen bij arbeidsongeschiktheid. Veelal wordt rekening gehouden met de bekende wettelijke voorzieningen ingevolge de Algemene Ouderdomswet, de Algemene Weduwen- en Wezenwet en de wettelijke arbeidsongeschiktheidsverzekering voor werknemers.

In mijn functie betreffen de activiteiten op actuarieel terrein de verantwoordelijkheid voor zodanige keuze van de grondslagen, die de basis vormen voor de vaststelling van de prijsbepaling enerzijds en de waardering van de voor de maatschappij uit die overeenkomsten voortvloeiende verplichtingen anderzijds, dat - wanneer de werkgever de overeengekomen premies voldoet - de maatschappij de verzekerde pensioenen conform de overeengekomen voorwaarden zal uitbetalen zolang de rechthebbende(n) leeft (leven). Aandacht dient dus geschonken te worden aan correcte toepassing van actuariële technieken en juiste verantwoording van alle rechten en verplichtingen in de verzekeringsovereenkomst (waarbij juridische aspecten een rol spelen). Overleg met beleggers is nodig voor zover een directe relatie wordt gelegd met beleggingsopbrengsten in vormen van resultatendeling. Fiscale know-how wordt toegepast in de toelichting aan de werkgever met betrekking tot van toepassing zijnde fiscale voorschriften. Het maakt het werven en beheren van dergelijke overeenkomsten (met behulp van geautomatiseerde informatieverwerkingsprocedures) tot een rijk geschakeerd en zeer afwisselend gebeuren. Uiteraard ontgaan de maatschappelijke ontwikkelingen in het pensioengebeuren in ons land de aandacht zeker niet.

De mooie kant

De mooie kant van mijn beroep zie ik in de uitoefening van mijn functie met name in het dienstverlenend karakter van de aangeboden produkten. Pensioen betekent inkomen en inkomen betekent een bepaalde financiële zelfstandigheid als inkomsten uit arbeid zijn weggevallen, hetzij door pensionering, hetzij door overlijden van de kostwinner.

Het beheer van zo een pensioenovereenkomst betekent intensief contact met het bedrijf van de werkgever, waaruit vaak een vertrouwensrelatie groeit en van tijd tot tijd onderhandelingen gevoerd worden over verbeteringen van de getroffen voorzieningen e.d. Niet zeldzaam zijn ook contacten op internationaal niveau wanneer er sprake is van bedrijven die deel uitmaken van een multinationale onderneming. Hieruit kunnen ook multinationale verzekeringscontracten voortvloeien. Met voor een actuaris zeer interessante technische facetten!

Knelpunten

Er zijn ook knelpunten als bijvoorbeeld gelet wordt op de maatschappelijke ontwikkelingen waar, naast het huwelijk, ook andere vormen van samenleving verschijnen en ook voor die situaties gevraagd wordt naar voorzieningen voor nabestaanden. De discussie daarover in werkgevers- en werknemerskringen en in contacten met de overheid en met uitvoerders van pensioenregelingen is momenteel in volle gang.

Een geheel ander, meer principieel vraagstuk is of het sluiten van verzekeringen (en dus ook het-ontvangen van pensioenaanspraken) zich verdraagt met de belijdenis van Gods voorzienigheid (zondag 10 Heidelb. Catechismus); doet dit afbreuk aan het gelovig vertrouwen dat '...spijze en drank, gezondheid en ziekte, rijkdom en armoede en alle dingen niet bij geval maar van Zijn Vaderlijke hand ons toekomen?' Het lijkt wat te gemakkelijk gesteld wanneer het antwoord zou luiden: verzekeren betekent niet je veiligstellen tegen ziekte of overlijden, maar alleen tegen de financiële gevolgen van zo een gebeurtenis. Het gaat er, denk ik, meer om, hoe van dergelijke voorzieningen gebruik gemaakt wordt.

Ook de vorming van een vermogen om uit de Opbrengsten daarvan te voorzien in (later) levensonderhoud kan 'verkeerd' gebruikt worden. De 'rijke dwaas' uit Lucas 12 : 16-21 had voor zichzelf voorzieningen getroffen 'voor vele jaren'. In een moment moest hij dat verliezen en hij werd daarmede als voorbeeld gesteld voor een ieder die zichzelf schatten vergadert en niet rijk is in God (d.w.z. vlg. de Kantt. S.V. 'die niet is voorzien met de ware kennis en vreze van God en met vertrouwen op Hem'). Zijn levenszekerheid was zijn bezit. En voor 'bezit' kan ook gelezen worden 'levensverzekering' of 'pensioenaanspraken'. Voor deze aspecten moge ik ook verwijzen naar de conclusie in de Chr. Encyclopedie, 2e geheel herziene druk, dl. VI, pag. 486 rechterkolom, waarin een verzekeringsovereenkomst geduid wordt als 'een der middelen, die ons ter bescherming van ons aardse bestaan gegeven zijn'.

Er zijn ongetwijfeld grenzen als het gaat om christelijke verantwoordelijkheid en dat wat een beroep, ook het mijne, vandaag vraagt. Het is somtijds een vragen en tasten. Maar, met of zonder een pensioenverzekeringsovereenkomst, blijft gelden: 'Werp uw zorgen op de Heere en Hij zal u onderhouden' (Ps. 55 : 23a).

J. S. de Bie, actuaris A.G.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen