GELD EN GENADE

Wat doet de voortdurende aandacht voor ons geld met ons? Telkens worden we gedwongen na te denken over onze financiële toekomst: in de journaals, in de economische analyses in de kranten, in de renteberichten van de banken, elk kwartaal weer nieuwe koopkrachtplaatjes en bijstellingen van pensioenvooruitzichten.
Het bezorgt ons een machteloos gevoel: de wereld is zo complex en onoverzichtelijk, wie kan daar zelf nog invloed op uitoefenen? Het maakt ook dat we onszelf verstoppen: voor onze kinderen, voor elkaar, voor onze broeders en zusters in de gemeente. Over je inkomen praat je niet, het moet wel heel erg zijn voor je ermee naar buiten komt.

NIET OP VAKANTIE
Voor de zomer was er een gesprek op de radio met een mevrouw die vertelde dat ze opnieuw niet op vakantie kon. De kinderen verzonnen na de vakantie de mooiste verhalen om toch maar iets te kunnen vertellen op school. Het jongetje verstopte zich in een mooi verhaal, zoals ook de volwassenen zich verstoppen. Tijdens de uitzending, zo zei ze, had ze haar kinderen maar naar boven gestuurd. Het praat niet zo gemakkelijk over geld waar ze bij zijn. Terwijl ze boven gewoon konden meeluisteren...

MEER ZORGEN
Wie geld liefheeft, wordt van geld nooit verzadigd. Als je zelf niet op vakantie kon dit jaar, zou je Prediker in de rede willen vallen. Wie het breed heeft, laat het breed hangen. En breed heeft Prediker het. Zijn rijkdom heeft hij in hoofdstuk 2 breed uitgemeten. En je denkt: hij heeft gemakkelijk praten. En juist hij heeft ons iets te zeggen. Want de onrust is bij hem groter geworden. Niet kleiner, maar groter. Zijn hart is onrustiger dan ooit. De rijke man heeft gemerkt dat hoe meer zijn aandacht gericht raakt op zijn bezit en zijn geld, hoe meer hij zich zorgen maakt, hoe kleiner zijn wereld wordt, hoe vluchtiger het leven is. Wie het geld liefheeft, wordt van geld nooit verzadigd. Hier staat een heel bijbels woord. Verzadigd worden, dat lezen we van de aartsvaders, Abraham, Izak en Jakob. Zij stierven ‘van het leven verzadigd’, zegt de Schrift. Dezelfde gedachte vinden we terug als Israël onderweg is naar het land van de belofte, waar zij zullen eten ‘tot verzadiging’ (Lev.25).
Oudere mensen die een goed en vervuld leven hebben gehad, zeggen: het is goed zo. Het einde van het leven verwachten met een rijk en rustig hart. Maar dat voldane, zoals de Bijbel spreekt over het leven van de aartsvaders, zoals de Schrift spreekt over het leven in het land van de belofte – dat ontbreekt bij de mens van wie de aandacht voortdurend gevangen wordt door geld en bezit.

GAVE
Prediker was niet zomaar iemand. Hij wist dan nog wel niets van aandelenpakketten die konden verdampen, banken die stresstesten niet doorstaan, en leningen van ettelijke miljarden aan landen. Hij wist wel hoe vluchtig rijkdom is en helemaal dat het geen rustig hartgeeft. Rust voor je hart is niet te koop. Zoveel heeft hij wel ontdekt. Want ook al heeft een mens veel bezit, dat hij ervan kan genieten, spreekt niet vanzelf. Dat is een geschenk, een gave van God (v.18). Niet alleen ons bezit is een gave van God. Dat wij ervan genieten en er blij mee zijn, ook dat is een godsgeschenk. Dat spreekt niet vanzelf. In zichzelf is dat ontmaskerend en bevrijdend tegelijk. Geld is vluchtig, en genieten is een geschenk. De Prediker gelooft er namelijk niets van dat rijkdom als vanzelf vreugde geeft. ‘God verhoort in de blijdschap van het hart, meer dan de zorgen die de rijke heeft over zijn bezit’, zo klinkt het wat dunnetjes uit zijn mond (v.19).
Blijdschap is van een andere categorie. Blijdschap is een geschenk. Blijdschap, tevredenheid, geluk zijn gaven van God. Vrucht van de Geest, zou Paulus later zeggen. Wij leven alleen het geschenk. Sola gratia.

VREUGDE
Misschien brengen de crisis, het voortdurend gepraat over geld, en al onze bezorgdheid over de toekomst – soms heel reëel, soms aangepraat – ons wel weer terug bij die kern: dat het geschenk van vreugde niet te koop is. In een tijd waarin de vluchtigheid van bezit zo voelbaar is, ook al lijken de huizenprijzen weer wat te stabiliseren, komt de vraag naar ons toe: wie heeft je hart? Van wie is je leven? Wat maakt je vrolijk en blij? Waar leef je van op?
Wij komen voor de dag als machteloze en bezorgde mensen. Wij worden gesteld in het licht van Gods genade. Als dat niet vreugdevol stemt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen