Globaal bekeken

Egypte en Israël, door de eeuwen heen hebben ze met elkaar te maken gehad. Hun wijsheidsliteratuur vertoont ook parallellen, hoewel ook verschillen. Bij Meinema in Delft verscheen nu een boeiend boekje van Hildo van Es, getiteld 'De kunst van het sturen' (120 pag., ƒ 19, 90). Daarin worden Spreuken uit Israël en Egypte bijeen gebracht, in eigentijdse vertaling. De Spreuken van Israël zijn uit het Spreukenboek in de Bijbel. Die uit Egypte zijn b.v. van Amenem-ope, een rijksambtenaar in Oud-Egypte, die een bogeschrift uitgaf, 'Onderwijzing voor het leven'. Hier volgen enkele Egyptische wijsheden.

• '"Beter een schepel, die God aan je geeft, dan vijfduizend door onrecht! Die brengen geen dag door in schuur of silo, zij leveren geen graan voor de bierkruik; een ogenblik slechts duurt hun leven in de graanschuur: breekt de dag aan, dan zijn ze verdwenen! Beter armoede in de hand van God, dan rijkdom in het pakhuis. Beter brood met een tevreden hart, dan rijkdom met kommer" (Amenemope VIII, 19-IX, 8).

• "Wat de hoogwaardigheidsbekleder betreft, die achter het brood zetelt: hij gedraagt zich zoals zijn innerlijk hem ingeeft en deelt uit aan wie hij wil begunstigen! Het is zijn nachtelijk beraad, dat daarin vorm krijgt! Voorwaar, het is zijn innerlijk, dat zijn handen stuurt.

Het eten van brood verloopt volgens Gods bestel: alleen een onwetende beklaagt zich over zoiets." (Ptahhotep 135w)

Lekker onbezorgd uit eten gaan (zo voegt de samensteller toe, v. d. G.) is toch wat anders:
"Of soo u dat mis-haegt, soo voegt u bij de gasten
met wie het u betaemt vrij moedigh toe te tasten:
laet heeren voor den raedt, en vorsten aen het rijck,
en handelt, so ghij kunt, alleen met uws gelyck."
Vader Cats

• "Als je carrière maakt en een huishouden sticht, en een zoon verwekt, door Gods goedheid: is hij correct en gedraagt hij zich naar jouw model, luistert hij naar je lessen en levert hij door zijn gedrag een goede bijdrage in je huis; neemt hij je zaken op passende wijze waar, zoek dan uitsluitend het goede voor hem: hij is (typisch) jouw zoon, voortgekomen uit je wezen; trek je hart niet van hem af!
Maar er bestaat nakroost, dat in verzet komt! Indien hij afdwaalt en je advies met voeten treedt, en niet doet naar je onderricht en zich in je huis minderwaardig gedraagt en ongehoorzaam is aan al wat je zegt en zijn mond minderwaardige taal uitslaat, terwijl het verre van hem is en bepaald niet in zijn greep, stuur hem weg, hij is jouw zoon niet! Hij is beslist niet aan jou geboren. Behandel hem als slaaf, om alles wat hij zegt."
(Ptahhotep 197vv.)

• "Verdubbel het voedsel, dat je moeder jou gaf. Draag haar zoals zij jou droeg. Ze had een zware last aan je en liet het niet (aan mij?) over. Toen je geboren werd, na je maanden, hing je nog om haar hals, haar borst in je mond, drie jaar lang. Je werd groter en je poep was vies, maar zij vond het niet vies en zei niet: 'Wat moet ik ermee?' Toen ze je naar school zond en je de schrijfkunst leerde, stond zij nog dagelijks klaar met brood en bier uit haar huis. Wanneer jij, jongmens, een vrouw neemt en je vestigt in je huis, let dan op je kroost en voed het op zoals je moeder jou deed. Geef haar geen aanleiding zich over je te beklagen, opdat zij haar handen niet tot God heffe en Hij haar geschrei hoort..." (Aniy VII, 17VV.)'

***

Hervormd Nederland heeft de laatste tijd ook wel eens aardige stukjes. Ditmaal een stukje over 'Rampen en Urk'.

'Een bijkomend verschijnsel van de natuurrampen is dat hele volkeren er karaktereigenschappen door toegewezen krijgen. Zijn de Zwitsers niet een onafhankelijk volk doordat ze eeuwenlang vochten met de bergen, hebben de Zuiditalianen geen doodsverachting, omdat ze leerden leven met vulkanen, zijn Hollanders niet koppig, omdat ze land veroverden op zee?

Onzin natuurlijk, reisgidsen-taal, hoewel: uit de koppigheid die sommige Urkers vertonen zou je kunnen afleiden, dat de theorie enige waarheid bevat. Een paar jaar geleden hoorden mensen op Urk, dat er honger was in Afrika. Ze haalden geld van de spaarbank en reisden naar Ethiopië. Ze zagen dat er meren waren en rivieren, dat de Ethiopiërs stonden te vissen met speren en ze bedachten dat dat allemaal sneller met netten zou moeten kunnen. De Urkers zorgden ervoor, dat er netten kwamen in Ethiopië, dat er een boot kwam, er werden tonnen geld verzameld, kleding in balen verstuurd, vissers naar Nederland gehaald om met polyesther boten te leren werken, Urker vissers naar Ethiopië gestuurd om de Ethiopiërs nieuwe technieken te leren - kortom er werd wat gedaan en er werd maar weinig gepraat, want het was allemaal al gebeurd voor je er erg in had. Dit jaar hebben de Ethiopiërs hun visvangst al verdubbeld. Ethiopië is als iets vanzelfsprekends in het dagelijks leven van de Urkers geïntegreerd. Valt er iets te vieren in de gemeenschap, dan gaf men vroeger een cadeau, nu geeft men een enveloppe met de simpele mededeling: Ethiopië. Kort geleden zijn er weer twee Urkers naar Ethiopië geweest. Ze hebben met eigen ogen kunnen zien hoe het hongerprobleem wordt verplaatst: de kampen zijn opgerold, maar de honger heerst nu weer gewoon bij de mensen thuis, nu zonder de aanwezigheid van televisieploegen die nog even een shotje van een uitgemergeld kind willen maken voordat ze terugvluchten naar hun air-conditioned kamers in Addis Abbeba. Toen de Urkers een poosje geleden een boekje maakten over hun werk, waarvan de opbrengst uiteraard voor Ethiopië zou zijn, was niemand geïnteresseerd, want honger was even niet "in". Het boekje heet "Hoop Uit Zegens'' en is voor / 12, 50 te bestellen bij Amrobank Urk, 48.32.15.511.'

***

Een gang langs grafzerken op een kerkhof heeft altijd iets ontroerends. De grafsteen is de laatste herinnering aan een mensenleven. Daarom alleen al getuigend van meer eerbied voor het leven dan de urn op de schoorsteen of helemaal geen urn meer. Bosch en Keunig gaf een boek uit, getiteld 'Hun laatste rustplaats'(286 pag., ƒ 35, —). De ondertitel luidt 'Kerkhofgids van schrijvers, acteurs, schilders, componisten, politici, sportsterren, en andere bekende Nederlanders'. Men ziet een zeer uiteenlopende 'keuze'. Maar onder die andere bekende Nederlanders dan ook enkele theologen of geestelijke leiders in kerken. Hier volgen vier afbeeldingen van grafzerken, t.w. van:

ROTTERDAM

Begraafplaats Crooswijk.

Gerrit Herndrik Kersten (Deventer 6-8-1882, Waard 6-9-1948).

Politicus, theoloog. Oprichter van de Staatkundig Gereformeerde Partij.

WOLVEGA

Kerkhof Ned. Herv. Kerk

Dr. Klaas Dijk (Wolvega 22-6-1885, 29-3-1949). Theoloog. In de gereformeerde kerk een man met groot gezag. Publiceerde veel theologische werken en was hoogleraar aan de Theologische Hogeschool te Kampen.

DEN HAAG

(Oud) Eik en Duinen

Dr. Abraham Kuyper (Maassluis 29-10-1837, Den Haag 8-11-1920).

Politicus, theoloog. Oprichter van de Anti Revolutionaire Partij. Stichter en hoogleraar van de Vrije Universiteit.

Grafnummer: A2 KLD 1129.

IJSSELMUIDEN

Algemene Begraafplaats

Prof. dr. Klaas Schilder (Kampen 19-12-1890, Kampen 23-3-1952).

Theoloog. Gereformeerd predikant die wegens een theologisch meningsverschil werd afgezet. Hij vormde een nieuwe kerk: de Vrijgemaakt Gereformeerde.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen