Geen ’heilzame dronk’

De concept-boodschap zet in met 2 opmerkingen: 1. Bewogenheid van en rond Getuigenis moet positief worden gewaardeerd; 2. Vijandelijke polarisatie erdoor moet als negatief worden afgewezen.

Mijns inziens, is de voortdurende achtergrond van het hele concept de polarisatie, die men wil bezweren. De gehonoreerde bewogenheid, en het door het Getuigenis uitgesproken verdriet over de huidige politiek-messiaanse geestesstroming, worden daardoor nauwelijks gepeild. Vergeleken met het gehalte van het Getuigenis zinkt het hele concept voor mij in het niet. In enkele punten wil ik van dit oordeel verantwoording afleggen.

a) Het concept pleit voor evenwicht.

1. Het door het concept bepleite evenwicht is in een dermate radicaal ontwrichte onevenwichtige, geseculariseerde eeuw als de onze geen evenwicht, maar juist eenzijdigheid. Om een beeld van dr. Aalders te gebruiken: als de boot overhelt naar links, moet je niet in 't midden, maar rechts gaan staan.

2. Mijns inziens is het (in het concept verdedigde) evenwicht ontleend aan een verdraagzaamheidsdenken, dat zich baangebroken heeft in een brede laag van onze kerk. Het is niet geankerd in de Heilige Schrift en de confessie. Daarin springt immers veel radicaler naar voren het 'vooraf' en 'eerst' van de persoonlijke bekering en het 'ek' van ekklesia (d.w.z. het uit van uitgeroepen zijn). Leg ik de maatstaven aan van het concept, dan moet ik met een eerlijk geweten Bijbel en confessie erg eenzijdig vinden. Geheel anders het Getuigenis: daarin wordt mijns inziens het bijbelse evenwicht onderstreept. Dat schijnt onevenwichtig, onverdraagzaam, eenzijdig. Maar wat ons schijnt doet niets ter zake: schijn bedriegt. Doorslaggevend is slechts Gods mening, die Hij heeft neergelegd in Zijn woord en die onze Kerk onderschrijft in haar confessie.

b) In één enkele zin wordt de tendens verworpen, om aan de Heilige Schrift geen exclusief gezag toe te kennen. Bladzijden lang wordt echter de tendens verdedigd, om toch vooral betrokken te zijn bij het politieke maatschappelijke wereldgebeuren. Het gevoel voor proportie is hier zoekgeraakt. Temeer, daar met name de theorie van de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de christen' veelal alleriei bronnen aanboort', behalve: exclusief de Bijbel.

c) In het concept worden de (mag ik even noemen) ziele-christenen vermaand ernst met de navolging te maken, de daadchristen met het zieleheil. Alsof dat op één lijn staat. Zó onderkent men mijns inziens het demonische, vervoerende karakter van de huidige marxistische ideologie niet. Niemand zal deze dubbel-vermaning ontkennen, maar zij is niet actueel, niet terzake. Ons tijdsgewricht vraagt om 'n andere bemoediging (zoals in het Getuigenis). Bovendien: over navolging gesproken, mocht er dan toch wel met veel meer klem gewezen zijn op het exodus-karakter daarvan: buiten de legerplaats, smaadheid lijden, niet voor vol worden aangezien, geen eigenlijk partij-zijn in de wereld, veel meer kruis dan glorie.

d) In het concept worden daadloze woorden en woordloze daden beide verworpen. Maar die staan niet op één niveau.

1e. Woordloze daden zijn aan de orde van de dag, daadloze woorden zijn (actueel gezien) een abstractie, althans in deze zin: zelfs de meest doorgewinterde rechtse extremist in de kerk, kent iets (soms zeer veel) van de daad der 10 geboden in het dagelijks leven.

2. Wat meer is: 'n woordloze daad is geen christelijke daad, maar een hol, hoogstens humanistisch gebaar (tenzij men een impliciet christendom aanvaardt). Maar een zogenaamd daadloos woord kan alles te maken hebben met het kostelijke woord van Luther: 'terwijl ik met Philippus Melanchton het Wittenbergs bier zat te drinken, deed het Woord zijn werk'.

e) Om met het concept te kunnen zeggen dat 'in de huidige samenlevingsvorm waarheid, vrede enz. in bijbelse zin geen kans krijgen', moet je deze bijbelspneumatisch-geladen woorden toch eerst wel maatschappelijk-politiek reduceren.

f) Het concept zegt: 'Oproep tot bekering is meer dan constateren van onze zondigheid'. Ja. Maar getrouwe exegese (waar met recht voor wordt gepleit) zet de bekering van zonde tót Gods geboden, meen ik, nergens in het perspectief van mondiaal engagement en maatschappij-kritiek. Dit juist is de salto die het Getuigenis laakt. Wèl laat de Heilige Schrift de felle profetische lichtbundel schijnen over de mondiale chaos van de eindtijd, maar veel meer en misschien wel exclusief in apocalyptische zin. God maakt daaraan een eind. Op Zijn tijd. In die tijd zij de gemeente een ark van Noach, opdat we onze ziel als een buit uit-dragen. De synode had gevraagd om eschatologische doorlichting. Ik mis dat. Maar proef het in het Getuigenis.

g) Dat sociale gerechtigheid vanzelf voort zou komen uit het bekeerde hart, schept een vals dilemma. Dat zegt het Getuigenis niet, en niemand. We willen geen wedergebórenen-theologie. Maar het Getuigenis stilde slechts troosten met dat besef uit onze Heidelberger: Christus vernieuwt ons door Zijn Geest. Hij is het eigenlijke subject van de goede werken. Want Hij is mijn heiligmaking.

Ten slotte

Dit concept smaakt meer naar een beker gif contra het Getuigenis, dan naar een heilzame dronk van het Getuigenis, met toevoeging van enige kritische kruiden. Als dit de kerk ingaat, wordt de aanvankelijke reactie van de synode ('met erkentelijkheid hebben we geluisterd') zeer ongeloofwaardig.

't Schort aan priesterlijke bewogenheid, want het giet niet als de enige medicijn de balsem van vrije genade in de pijnlijke wonden van onze kerk. Aan koninklijke leiding ontbreekt het, want het licht niet heilzaam voor.

Het profetische vuur brandt niet, want de demon van het politieke messianisme wordt niet bezworen en gebannen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen