Boekbespreking

T. M. Gilhuis, Vertel mij toch…, uitgave Kok, Kampen, ƒ 27,50.
Bijbelse verhalen nieuw gehoord.
Dat is de ondertitel van een prachtig uitgevoerd gebonden boek met als titel: 'Vertel mij toch…' geschreven door drs. T. M. Gilhuis met tekeningen van Liselot Ribbens.
De schrijver van dit boek heeft dertig verhalen uit de Bijbel gekozen (12 uit het Oude, 12 uit het Nieuwe Testament en zes verhalen die gebruikt kunnen worden in bijzondere kerkdiensten) waarbij hij in verhaalvorm uitlegkundige notities geeft, zodat het oude verhaal nieuw gehoord wordt; het gaat om het nieuws achter het nieuws. Tevens wordt elke uitleg gevolgd door een spiegelverhaal, een resonansverhaal (een verhaal, een gedicht e.d.) waardoor er aansluiting gezocht wordt bij het bevattingsvermogen en de leefwereld van het kind.
Het boek is bedoeld voor ouders met kinderen van acht tot veertien jaar, voor onderwijsgevenden, voor de leiding van de zondagsschool en dat geeft de schrijver steeds aan, voor de leiding van de kindemevendienst, zoals die gepraktiseerd worden in zijn eigen kerkverband, de Gereformeerde Kerk synodaal. Er wordt in dit boek een lans gebroken voor het vertellen van de verhalen uit de Bijbel. In de schoolpraktijk heeft hij de ervaring opgedaan dat er veel kringgesprekken gehouden worden om over het vertelde te praten, maar dan moet er eerst wel echt verteld zijn.
Het geloof is uit het gehoor en het gehoor door het Woord van God.
Juist het vertellen van de bijbelse verhalen is van groot belang tot in de brugklas toe, maar dan wel de bijbelse geschiedenisverhalen. En juist dan gaan de wegen met de schrijver van dit boek uiteen. En moet ik meteen zeggen dat het erg veel verwarring strooit. De literatuurlijst verraadt al die zienswijze; veel bronnen zijn van schrijvers die de Bijbel niet aanvaarden als het onfeilbare Woord van God, die de modern schriftkritische benadering van de Bijbel huldigen. De namen van Klink, Karel Eykman, Deurloo e.d. zeggen genoeg.
De bijbelse verhalen moeten niet verteld worden alsof het hier gaat over de vaderlandse geschiedenis van Israël, schrijft Gilhuis. Als je vast blijft houden aan de letterlijke tekst van de Bijbel van kaft tot kaft, krijgen we een verkeerd beeld van God, dat zich later zou wreken in het leven van oud en jong (5, 9 e.a.).
Jericho zou hoogstwaarschijnlijk bij de aankomst van het volk Israël in Kanaän al verwoest zijn (40 e.v.).
De interpretatie van de oorlogen des Heeren (62 e.v.) geeft veel stof tot nadenken. De Israëlieten zouden God eerst gezien hebben als een oorlogsgod, maar later ontdekken ze dat het een godsbeeld is dat ze zelf gemaakt hebben; het is geen wrekende God, maar een God van de vrede, het verschuivende beeld van God.
Natuurlijk moeten we oppassen dat we geen eenzijdig, verkeerd beeld van God doorgeven en voorleven aan onze kinderen; God is rechtvaardig en barmhartig. Hij is een verterend vuur en in Christus Jezus genadig en barmhartig en een gaarne vergevende God.
Herhaaldelijk geeft Gilhuis aan dat de bijbelboeken geschreven zijn tijdens de ballingschap toen de harpen aan de wilgen hingen; de vijf boeken van Mozes zijn Gedenkschriften (34). En Jona is niet louter een historische kroniek, maar het is meer een gelijkenis; het gaat om het nieuws achter het nieuws (83).
Het alleen blijven steken bij de geschiedenis zelf is niet voldoende, het gaat terecht ook om de strekking van dit profetische boek, want de Heere Jezus spreekt zelf over 'meer dan Jona is hier' (Matth. 12 : 40).
Uit het bovenstaande zal duidelijk geworden zijn dat de koers van de schrijver niet de onze kan zijn. Dat geldt niet alleen de gekozen bijbelvertaling, maar zijn visie op het gezag van de Bijbel moeten we afwijzen. Verder wordt er van de gebruikers zoveel theologische kennis gevraagd dat er m.i. heel wat zomaar geslikt en kritiekloos doorgegeven zal worden. Het boek leent zich bepaald niet om zomaar te vertellen, het eist heel wat 'vertaling naar de kinderen toe'.
Verder zie ik zomaar niet bij elk verhaal het verband met het 'spiegelverhaal'. Dit bronnenboek had juist voor de verbinding tussen Bijbel-en werelds verhaal aanwijzingen moeten bevatten. Opnieuw horen, dat vraagt oefening en training. Verder heb ik vaak het gevoel dat door het spiegelverhaal er weer veel nieuwe elementen bijkomen die de zaak vertroebelen. Beter blijft m.i. het verhaal uit de Bijbel zo te vertellen dat de kinderen het mee kunnen beleven en de bedoeling er voor hun eigen leven in zien.
Dit boek geeft aan dat we uiterst voorzichtig moeten zijn met de keuze van onze hulpmiddelen bij het bijbelonderwijs, zodat de eenheid van visie op hoofdzaken van de leer in gezin, op school en in de kerk niet doorbroken wordt, ook niet in de leeftijdsfase van de puberteit waarin toch al zoveel van een vraagteken voorzien wordt. Het onderwijs in 'het eerste vak' eist de maximale inzet van 'de vertellers'.
Optimale voorbereiding uit heldere bronnen, zodat we naar de zin en de mening van de Heilige Geest vertellen en ons leven door genade inhoud ontvangt. Jongelui hebben juist behoefte aan mensen waaraan ze zien dat het de moeite waard is om te luisteren naar de boodschap van de Bijbel, opdat zij mogen geloven dat Jezus de Christus is en zij gelovende het leven in Zijn Naam hebben.
I. A. Kole, Berkenwoude

R. Jobse, Het proces 'Gerechtigheid, vrede en behoud van de schepping' (VOKS – katern 2, te bestellen bij Secretariaat VOKS, Torenvalk 2, 3905 RE Veenendaal, tel. 08385-22409), 38 blz., ƒ 5,–, excl. portokosten.
Drs. Jobse levert in deze brochure kritisch commentaar op het zogenaamde 'conciliair proces', dat vanuit de Wereldraad van Kerken wordt gestimuleerd.
Jobse wil ondanks zijn kritische opstelling toch deelname aan plaatselijke interkerkelijke gespreksgroepen over de drie onderwerpen stimuleren. Dit echter onder voorwaarde dat de thema's vanuit een bijbelse context en zonder tijdsdruk aan de orde gesteld kunnen worden. Wie zich nader wil oriënteren inzake het 'conciliair proces' moet deze brochure niet ongelezen laten.
J. Hoek, V.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen