Kunnen we als christenen daaraan meedoen?

1

De laatste jaren worden we vooral ook in ons land, in toenemende mate geconfronteerd met allerlei zogenaamde relatie-trainingen. Dat zijn dan bijeenkomsten van meestal kleine groepen wijkverpleegsters, predikanten, artsen, scholieren enz. die tot doel hebben het samenwerken te bevorderen.

Die bijeenkomsten, (meestal zijn het cursussen van enkele dagen, soms zelfs enkele weken) zijn besloten van karakter en staan onder leiding van een zogenaamde 'veranderingsagent' al spreken sommigen liever van groepsleider. Toch geeft het woord veranderingsagent beter aan waar het in feite bij zo'n bijeenkomst om gaat namelijk om het veranderen van mensen, zogenaamd om allerlei stoornissen in de onderlinge verhoudingen, de relaties op te heffen of te verbeteren.

Men zou als de cursus goed werkt, meer 'sensibel', dit is gevoelig worden, een he­ ter mens erdoor worden, wat de verhouding in de bedrijven zou verbeteren en de mens beter tot z'n recht zou doen komen in z'n werk en in z'n verhouding tot zijn medemens in de groep.

Wanneer we horen van het veranderen van mensen en van 'een beter mens erdoor worden' is het nodig op z'n hoede te zijn. Het zijn klanken die ons, christenen moeten waarschuwen om uit te kijken.

Waar gaat het eigenlijk om bij deze trainingen in groepsverband, die we onder allerlei benamingen, zoals sensitivity-trainingen, encountergroepen, interaktie trainingen, expressiegroepen, creatieve groepen enz. tegenkomen? Ik zal in deze artikelen het woord sensitivity-training gebruiken (s.t.) omdat dit wel het meest bekend is. Wat is het wezenlijke doel van s.t., en zijn de gevolgde methoden voor een christen aanvaardbaar? Ik ben van mening, na allerlei gesprekken over dit onderwerp en na verslagen van hen die zo'n training hebben meegemaakt en/of de gevolgen ervan hebben ervaren en gezien en ook na bestudering van verschillende boeken en brochures dat zowel doel als methode voor een christen ten enenmale onaanvaardbaar zijn. 'k Geloof dat iemand, die echt de Heere God wil dienen uit een waarachtig geloof beslist neen moet zeggen als men hem uitnodigt of verplicht zo'n sensitivity-training te volgen. Ik wil dit hieronder en in de volgende artikelen nader motiveren.

Als doel en methode van sensitivity-training kunnen we het beste uitgaan van de definitie, die het grote Amerikaanse centrum, waar deze methode vooral werd ontwikkeld zelf heeft gegeven, namelijk de omschrijving van de 'National Training Laboraties' (N.T.L.) die als volgt luidt:

'Het zijn groepsbijeenkomsten, klein of groot, waar intieme en persoonlijke zaken, morele maatstaven en waarden, benevens het geloof, openlijk ter discussie worden gesteld. Gevoelens en emoties, die de deelnemers bij elkaar opwekken, worden onomwonden uitgesproken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de techniek van zelf beschuldiging en wederzijdse kritiek op elkaar.

Op indringende wijze bewerkt s.t. bij de deelnemers: meningsverandering, gedachtenvorming en hersenspoeling.

Blijkens deze definitie gaat het dus bij s.t. om meningsverandering, om gedachten vorming en om hersenspoeling. Men gaat er van uit dat die verandering van inenmg nodig is bij de deelnemers aan zo'n sensitivitytraining. De moderne mens van de twintigste eeuw immers leeft met spanningen, met komplexen en problemen, met eenzaamheid en vervreemding, zo zegt men. Die verschijnselen moet hij kwijt raken, want ze belemmeren, hen in de samenwerking met anderen en anderen worden weer door hem gehinderd.

In het Maandblad Geestelijke Volksge zondheid van maart 1975 wordt in verschillende artikelen de doelstelling van sensitivitytraining nog eens, en telkens weer iets anders, omschreven. Ik citeer: 'sensitivitytraining (men spreekt m dit blad liever van interaktie training) wordt zowel gebruikt om mensen een aantal, voor de samenwerking met anderen zm volle, vaardigheden bij te brengen, als om samenwerkingsproblemen binnen en tussen bestaande groepen te verbeteren (pag. 131); en ook ook om er: 'meer zicht op te krijgen hoe anderen je ervaren en hoe ie zelf anders zou kunnen functioneren voor jezelf en in relatie tot de buiten wereld' (pag. 165).

Een ander facet belicht drs. Baartman in een serie artikelen in Ad Valvas van oktober 1973. Ik neem er maar weer éen van de doelstellingen uit die hij constateert bij s.t. namelijk: 'Je leert er hoe je overkomt bij anderen, wat er aan jouw manier van doen te beleven valt' (Ad Valvas 19 oktober 1975).

In 'SensitivityK Training, een sociaal wetenschappelijk misverstand', geschreven door de arts W. Westerouen van Meeteren, lees ik op pag. 7: 'De trainingen pretenderen echter wel een wezenlijke men taliteitsverandering, zodat de deelnemer, thuiskomend, het gevoel en de overtuiging met zich draagt in staat te zijn alle persoonlijke-, huwelijks-, gezins-en maatschappelijke problemen te kunnen oplossen'.

Het zou veel te ver voeren om nader op allerlei doelstellingen in te gaan. Eén ding is zeker: men wil de mens veranderen, z'n gedrag veranderen, stoornissen opheffen enz. enz. Dit komt men in allerlei variaties telkens weer tegen.

Wanneer men nu echter de vraag stelt die achter de diagnose schuilt, namelijk: hoe komt het dat de mens veelal niet goed in z'n samenwerking met anderen functioneert, komt men tot de ontdekking dat men de oorzaak bijna overal zoekt in de samenleving die op de persoon heeft ingewerkt. De marxistische stelling 'dat de mens het product is van de samenleving waarin hij opgroeit' schuilt hierachter (zie prof. dr. Ellinger in Das Fondament, Mai 1975). Maar is die stelling houdbaar? Hier zijn we, dacht ik, bij het grondprobleem dat ik in deze serie artikelen wil aansnijden, namelijk: niet de marxistische visie op de mens, en ook niet de humanistische visie om de mens te verbeteren mag ons uitgangspunt zijn, maar de erkenning dat de mens door de zondeval de relatie met God en met zijn naaste heeft verbroken. Dat moet de basis zijn van waaruit we kunnen denken over de verbetering, de vernieuwing van de mens. Die relatie is in Jezus Christus hersteld en alleen door het geloof in hem worden we nieuwe, veranderde mensen. Eén van de geestelijke 'vaders' van de s.t.. Levy Moreno, schreef in één van zijn boeken: 'Ik leer de mensen voor God spelen' en ook 'als God weer in de wereld zou komen zou Hij niet als een Persoon komen, maar als een groep, als een samenlevingsverband!!!'

Carl Rogers, de beroemde Amerikaanse psycho-therapeut, die de s.t. in Amerika verder uitwerkte gaat uit van de volkomen autonomie van de mens en baseert daarop zijn opvoedingsmethoden.

Alle mooie, soms ook zeer christelijke, woorden ten spijt, blijft het een vast­ staand gegeven dat de bron van de s.t. een onzuivere bron is en dat meningsverandering, gedachtenvorming en hersenspoeling, om nog eens de woorden te herhalen, die in bovenomschreven definitie centraal staan, woorden zijn die de mens en de groep mensen centraal stellen. Als er dan over een gevoel van 'opnieuw geboren worden' en van 'verlossing' gesproken wordt, zoals Rogers dat doet, dan is dat een andere wedergeboorte, een andere bevrijding dan die, waarvan de Bijbel ons spreekt. Als we door s.t. 'gevoelig' worden en meer inzicht krijgen, zoals men beweert, is dat zeker niet de fijngevoeligheid, waarvan Paulus spreekt in Filippen zen 1 : 9 en 10: En dit bid ik, dat uw liefde nog steeds meer overvloedig moge zijn in helder inzicht en alle fijngevoeligheid om te onderscheiden waarop het aankomt'. Dat daarbij de liefde niet de drijfveer is om elkaar te helpen zoals de Bijbel ons leert, maar, ik zou haast zeggen bijna het tegendeel, zal blijken als we in een volgend artikel de gehanteerde methoden bespreken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen