VU heeft de eigen hand overspeeld

Daags nadat bijgaand persbericht van het triomoderamen over de theologische opleidingen was gepubliceerd, schreef dr. W. Verboom in het RD, dat hij het bijna niet kon geloven. Nu de besprekingen tussen Kampen en de VU zijn vastgelopen en de stuurgroep, die de fusie moest begeleiden, haar mandaat heeft teruggegeven, heeft het (trio)modermamen er geen gras over laten groeien en bekend gemaakt, dat nu de eerste optie voor de herstructurering van de theologische opleidingen weer opgepakt zal worden, t.w. Kampen-Utrecht-Leiden. Zijn reactie is begrijpelijk. De burgemeester van Kampen sprak zelfs van 'een Godswonder' (ND). Ook andere reacties waren van dien aard.
Er was in Leiden en ook in Kampen diepe teleurstelling toen de synode het besluit nam om de theologische opleiding te zullen gaan vestigen in Amsterdam en Groningen, met daarbij Utrecht, de plaats die in beide opties onomstreden was. Toen het synodebesluit viel is hier en daar echter wel gezegd: het moet allemaal nog wel vorm krijgen. En nu blijken de besprekingen tussen de VU en Kampen te zijn vastgelopen en zijn de besprekingen ter synode terug bij af. Voorlopig, totdat de synode nu nader heeft beslist, zijn er nog weer zes opleidingen.

Vooral het moderamen van de hervormde synode heeft rondom de besluitvorming, toen voor Amsterdam in plaats van Leiden werd gekozen, zwaar onder vuur gelegen. Het is een publiek geheim dat de VU, samen met de Lutheranen, zware eisen had gesteld. Met name de Lutheranen hadden hun verlangens, in het kader van Samen op Weg, onredelijk hoog opgeschroefd. Als principiële onderbouwing werd opgevoerd, dat Amsterdam het centrum van geseculariseerd Nederland is. Daar vooral moest een opleiding komen of blijven om de theologen met de moderne ontwikkelingen te confronteren. Op de achtergrond speelde echter mee, dat theologiebeoefening in het Amsterdamse niet meer vooral gericht moest zijn op predikantenopleiding maar op participatie in de maatschappelijke en culturele ontwikkelingen. Nu blijken dan uiteindelijk de besprekingen tussen de VU en Kampen op dezelfde argumenten te zijn stukgelopen. Het kwaad heeft nu, om zo te zeggen, zichzelf gestraft. De VU wil vooral 'religie en filosofie'. Men is bevreesd, dat de theologiebeoefening vooral gericht zal zijn op predikantenopleiding en teveel horig zal worden aan de kerk(en).
Het is bijna niet voor te stellen dat het aan de VU, het geesteskind van Abraham Kuyper, zover is gekomen. Kuyper wilde immers, gegeven de identiteit van de theologiebeoefening aan de staatsfaculteiten en het verval van de Hervormde Kerk, het theologisch onderwijs reformeren in gereformeerde zin en dan speciaal gericht op de verkondiging. Daartoe stichtte hij de VU. Soms is wel de stelling verdedigd, dat Kuyper ter wille van de VU de Doleantie in het leven heeft geroepen. De afgestudeerde theologen kregen zo een kerkelijke plek. En dan nu dit: afstandelijkheid ten opzichte van vorming van predikanten.
Ook in Kampen is theologiebeoefening al lang niet meer integraal gereformeerd. Datzelfde geldt trouwens voor alle faculteiten. Maar duidelijk is wel in welke richting aan de VU wordt gedacht: Religie en filosofie. Een diep theologisch geding ligt ten grondslag aan het mislukken van de besprekingen in Amsterdam. De VU wil daarbij vooral onafhankelijk blijven.

Kennelijk heeft nu de VU intussen haar eigen hand overspeeld. Het mag hogelijk worden gewaardeerd, dat het (trio)moderamen zo snel heeft besloten de optie Kampen-Utrecht-Leiden op te pakken. Dat is ook overeenkomstig de besluitvorming op de synode. Het moderamenbesluit is niet te verwonderen als wordt bedacht in welke sfeer de besprekingen in Amsterdam, naar insiders zeggen, hebben plaats gevonden.
Nu is op haar beurt de VU boos. Directeur dr. G. W. Noomen heeft de snelle beslissing van het moderamen gekritiseerd. Direct daarna maakte de VU kenbaar toch nog verder te willen praten over de Amsterdamse fusie. Men realiseert zich nu kennelijk welke consequenties de eigen opstelling hebben zal: 54 arbeidsplaatsen gaan verloren. Is echter niet eerder deze pijn gevoeld in Kampen en Leiden alsook aan de UVA (Universiteit van Amsterdam)?
Het kan toch echter niet zo zijn, dat de kwestie van de opleiding een soort ping-pong gebeuren gaat worden? Het zou wel heel vreemd zijn wanneer nu, nadat de stuurgroep, na maanden onderhandelen, is opgestapt alsnog naar de klaagzang van de VU zou worden geluisterd, waarvan men daar zelf de oorzaak is.
Dat Leiden weer in beeld is stemt tot dankbaarheid. Het artikel dat dr. Verboom in het RD schreef spreekt voor zichzelf. Historische banden spelen hier een rol. Het stemt echter tot diep(er) treurnis, dat gereformeerde theologiebeoefening binnen de Gereformeerde Kerken in dit land zover van eigen huis is geraakt.

v. d. G.

P.S. Bij het ter perse gaan van dit nummer werd bekend, dat de VU geen 'herkansing' krijgt. De onderhandelingen voor een nieuwe gezamenlijke theologische opleiding in Amsterdam worden definitief niet hervat. 'Zonder enig voorbehoud' is de conclusie getrokken dat voortzetting van de fïisieonderhandelingen onmogelijk is.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen