Uit het kerkelijk leven.

Wat de Synode wèl en niet deed.

De Synode is al weer lang „huistoe." Zoo héél veel dagen is ze ditmaal niet in vergadering saamgeweest. Dat is wei eens anders toegegaan dan nu. We kunnen echter helaas ! niet zeggen : „kort maar krachtig." Want krachtigs was er niets in. 't Was slap werk wat zij deed. En voor zoover we konden nagaan is zij dan ook door niemand geprezen, wel gelaakt. De groote bladen en de kleine bladen waren het met elkander eens, dat er niet veel zaaks was verricht. De kerkelijke bladen van rechts en van links stemden er in saam, om te zeggen, dat het halfslachtig, onbevredigend, teleurstellend was, alles wat zij bracht, al zijn de motieven bij rechts natuurlijk weer anders dan bij links.

Hoe lang zal dat o n d i n g, dat Synode heet, nog blijven ? Hoe lang zal zij het leven door allerlei kunstmiddeltjes nog ophouden, om zich slepend voort te bewegen ?

Hoe lang zal zij nog meewerken, om de Kerk om hals te helpen en voor den ondergang rijp te maken ? 

Laat ons nog even in het kort nagaan, wat de Synode dezes jaars deed en niet deed.

In de 5de zitting kon pas worden begonnen met de gewone werkzaamheden, nadat allerlei financiëele aangelegenheden en „klein goed" in volle vergadering waren afgehandeld. Zou men dat begin niet wat kunnen vergemakkelijken door deze dingen te voren te laten klaar maken en ter visie te leggen, of het commissoriaal te maken en het dan even in de vergadering onder den hamer te laten doorgaan ?

Vrijdag 29 Juli in de 9de zitting heeft de Synode met 16 tegen 3 stemmen voarloopig besloten tot wijziging van art. 3a Algemeen Reglement om aan vrouwelijke lidmaten het stemrecht te geven.

Dat is dus een punt voor de agenda voor de a.s. Classicale Vergadering en het laat zich aanzien, dat we 15 Januari 1923 het vrouwenstem recht in onze Kerk hebben. Het actieve stemrecht, waarbij de vrouw tot de stembus toegelaten wordt; niet het passieve stemrecht, waardoor zij verkiesbaar zou zijn tot lid van het kiescollege of tot ouderling of tot diaken.

Met 10 tegen 9 stemmen heeft zij voorloopig aangenomen, dat in art. 3 van het Synodaal Reglement voor de Kerkeraden geschrapt zal worden déze zinsnede : „Met het ambt van predikant is onvereenigbaar het lidmaatschap van eene der Kamers der Staten Generaal en dat der Provinciale Staten." Ook dat moet dus het volgend jaar op de Classicale Vergadering besproken worden ; maar aangezien het een voorstel is, dat voorloopig door de Synode met 10 tegen 9 stemmen — let daar op ! — is aangenomen, zal 't het volgend jaar door de Synode wel weer verworpen worden. „Zoo zijn onze manieren", zegt men daar in Den Haag. En we zullen verstandig doen daar maar rekening mee te houden. Want met 3 adviezen en 15 tegen 3 stemmen is bij deze zaak besloten, toch vooral waarborgen te eischen, dat er door predikanten geen misbruik van gemaakt zal worden, als de politieke wereld weer voor hen ontsloten wordt in de Kamers en in de Staten. Men is dus niet van plan, om deze zaak maar zoo makkelijk te laten passeeren. De prullemand staat al te wachten — — —

Met 15 tegen 4 stemmen is besloten bij de Regeering aan te dringen op een ruimere toepassing van art. 171 der Grondwet en alzoo te vragen om verhooging der rijksuitkeeringen, die jaarlijks aan de predikanten geschieden.

Gelukkig dat intusschen Minister De Vries, een man van de Geref. Kerk, weggestuurd is en Minister de Geer, een Christ.-Historisch en Hervormd man in zijn plaats is gekomen als minister van finantiën. Nu krijgen de Herv. predikanten hooger rijkstractement straks en voor nieuwe predikantsplaatsen zal zeker nu wel een heele som op de begrooting worden gebracht

Zou er iemand zijn, die het gelooft ? Maar het verzoek is door de Synode toch gedaan ; dat stemt ons zoo rustig. We kunnen nu weer goedsmoeds verder gaan !

Ja — we gaan verder. En dan komen we tot het volgende :

Met 13 tegen 6 stemmen heeft de Synode het Reglement op het vormen van een groote Synode van 45 leden verworpen. De Kerk heeft er wel jaren nu om gevraagd, maar dat is van minder beteekenis. Verworpen ! Doch — weest gerust. De President heeft laten stemmen over het beginsel van het nieuwe Reglement en waarlijk ! met 10 tegen 9 stemmen is het beginsel van de Groote Synode aangenomen. De President stemde óok voor ! (Het advies van den secretaris luidde natuurlijk tegen.)

En omdat men nu — let wel ! — met 10 tegen 9 st. vóór het beginsel was, is een studiecommissie benoemd om deze zaak nader te onderzoeken en uit te werken.

In die commissie zijn door de Synode benoemd prof. Aalders, dr. Weyland en ds. v. Paassen ; en deze 3 heeren zullen zich 2 leden buiten de Synode moeten assumeeren, om dan vóór 15 Juni '22 rapport uit te brengen.

't Spijt ons geweldig, dat een man van den Geref. Bond geen kans maakt om benoemd te worden. Want bij de 3 Synodeleden is geen enkele vrijzinnige en die mogen niet overgeslagen worden natuurlijk. Dat doet men in Den Haag nooit en dus dat zal men ook nu niet doen. Geen kans dus voor een van onze mannen ; maar anders was het toch wel mooi om in zoo'n commissie te zitten, waar het rapport straks zoo .geweldig veel kans maakt in de prullemand te worden geworpen. Want 10 tegen 9 nu, wordt 9 tegen 10 het volgend jaar. Dat gaat secuur, als. de slinger van de klok.

We wenschen de commissie prettigen arbeid

Intusschen hopen we, dat de Kerk eindelijk er eens genoeg van zal krijgen, om zóó door de Synode gedwarsboomd te worden, 't Wordt toch wel een beetje al te bar

Al te bar?

Neen, dan kent men de Synode niet. Zeker ze geeft rechts klappen, waarbij leden van rechts dapper meedoen, jaar op jaar. Maar als links komt, geeft zij ook zoo nu en dan een opstopper. En het resultaat is dan, dat links zegt : we hebben niet gekregen wat we wenschten ; maar rechts heeft ook lekker niet gekregen wat ze vraagden. En zoo troost een ieder zich, omdat z'n buurman ook niet heeft waarop werd gehoopt.

Zoo ook nu. De Groote Synode is voor onzen neus voorbij gegaan. Maar nu waren de Vrijz. Hervormden ook om wat te vragen. Zij hadden een Reglement op de filiaalgemeenten ingediend.

En — met 3 adviezen en 12 tegen 7 stemmen is dat voorstel der Vrijz. Hervormden verworpen. Rechts tegen links. Flink van de Synode

Maar met 17 tegen 2 stemmen is haastig den volgenden dag besloten tot het benoemen van een commissie, die de oplossing van het kerkelijk vraagstuk en de kwestie der minderheden in studie zal nemen.

Een tweede studiecommissie dus. Nu enkel uit leden der Synode bestaande, zonder dat er met een woord over gesproken is, dat deze commissie ook overleg zal plegen met kerkelijke groepen of vereenigingen in dezen lande.

Nu, dat is ook niet noodig.

De Synode is zelf mans genoeg. Dat heeft zij schitterend bewezen. Intusschen wachten we nu een rapport in 1922.

In 1923 kunnen we dan.....

Vervolgens is voorloopig aangenomen met — let wel ! — 10 tegen 9 st. verandering te brengen in art. 2 in het Reglement op het hulppredikerschap. En wel déze verandering, dat de bevoegdheid van hulpprediker ook verleend kan worden aan godsdienstonderwijzers in nieuw gestichte gemeenten, waar zij voorgangers waren tijdens zulk eene gemeente zelfstandig werd en zij daar minstens 10 jaar gearbeid hebben

De Classicale Vergadering van Emmen, die deze zaak ter tafel gebracht heeft, heeft dus wel succes gehad.

De Synode heeft dus niet enkel verworpen dit jaar, zij heeft ook wel eens wat aangenomen.

Met 3 adviezen en 13 tegen 5 stemmen heeft zij voor de zooveelste maal haar eigen Reglement op het Beheer verworpen.

De Synode verwerpt dus niet alleen wat uit den boezem der Kerk komt; maar zij verwerpt ook wat zij zelf heeft gemaakt —

Een voorstel voor predikantspensioenen, ingediend door een Commissie, waarvan ds. Eilerts de Haan voorzitter en ds. Boer secretaris is, heeft de Synode verworpen.

Besloten is het Reglement in handen te stellen van de Synodale Commissie, die met de Commissie-Eilerts de Haan en met anderen overleg kan plegen.

Intusschen moeten de gepensioneerdenmaar weer wachten. 

Hoe lang nog in het midden van een Kerk, waartoe het grootste deel van ons volk behoort ?

Verworpen is een voorstel om de vergaderingen van de Synode openbaar te maken.

Besloten werd het rapport inzake Godsdienstonderwijs niet in behandeling te nemen.

Besloten is om Hervormingsdag, 31 October, te maken tot een dag van verootmoediging en dankzegging.

Daa'rtoe besloot de Synode der Ned. Herv. Kerk, die met 31 October in 't zicht niet den moed en de kracht heeft om uit te komen voor de heerlijke en heilige beginselen der Hervorming!

En zoo'n Synode roept tot verootmoediging. Ook tot dankzegging. Wonderlijke dingen toch !

Zij geven het, op.

In de Hervormde Gemeente van Den Briel heeft zich de laatste jaren een telkens terugkeerende felle strijd tusschen orthodoxen en modernen geopenbaard, zoowel bij de verkiezing voor leden van het kiescollege, als wanneer er notabelen moesten worden gekozen. En de vrijzinnigen kwamen de orthodoxen telkens vlak op de hielen.

Nu is onlangs het kiescollege afgeschaft. Een meerderheid van stemmen besloot daar toe ; waarbij de vrijzinnigen of geslapen hebben of het de moeite niet waard hebben geacht daarvoor in 't geweer te komen.

In Den Briel is het dus de eerste 10 jaren : de kerkeraad die beroept en die benoemt. En de kerkeraad is orthodox.

De kansen voor de vrijzinnigen zijn dus voorloopig verkeken. Ze kunnen niets uitvoeren. En nu heeft een 90-tal het kloeke besluit genomen om hun lidmaatschap bij de Hervormde Kerk op te zeggen. Ze geven het op. Ze gaan heen. 

Dat ze gaan ! Hun plaats is niet in de Hervormde Kerk, omdat het Evangelie, dat de besten onder de vrijzinnigen verkondigen, niet is het Evangelie van Jezus Christus en niet overeenstemt met onzen Bijbel en met onze Belijdenisschriften. We begrijpen niet, wat zulke menschen in de Hervormde Kerk uitvoeren. Hun loochening van den Christus ontneemt hun alle rechten in 't midden van onze Hervormde Kerk.

Dat ze dus gaan ! En laten nu de orthodoxen in Den Briel niet indutten, maar laat hun liefde en ijver mogen branden. Predikt het Evangelie allen creaturen !

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen