BOEKBESPREKING

L. Steenbergen, Christelijk erfgoed langs 's Heren wegen in Griekenland, 96 blz., geb. ƒ 4, 95. Uitgave: De Toorts, Haarlem.

In Griekenland wil de toerist het wonder van de antieke wereld zien; maar Hellas is ook het land waar Paulus het evangelie verkondigde in die dagen, waarin de roem is getaand. Zijn er nog aanwijzingen die duiden op het verblijf van de apostel der heidenen? En zjjn er nog monumenten, die herinneren aan de Byzantijnse tijd? Van dit alles vertelt de schrijver, die een zwerftocht maakte langs vroeg-christelijke kunstschatten in het land van Hellas. Het boek begint bij Kastoria en eindigt bij de 45 km lange landtong Athos met op het uiteinde de gelijknamige tweeduizend meter hoge marmeren bergklomp. De schrijver brengt ons naar het huidige Korinthe: Korinthos. Wie Korinthos bezoekt kan de Turkse vestingwerken hoog op de berg bezoeken. Hij kan de Apollo tempel bewonderen; hij kan ook met de brieven van Paulus in de hand de plaatsen zien, die herinneren aan de keiharde materialistische stad, waar Paulus een gemeente gesticht heeft.

In Thessalonika herinneren de Byzantijnse ker­ken aan het verleden. En Athene? Het huidige Athinai zegt de schrijver, bezit zoveel monumenten uit de oudheid, dat menigeen, die deze stad voor het eerst bezoekt geen tijd, geen rust of geen oog heeft voor het christelijke erfgoed. Interessant is wat de auteur vertelt over een kerk, die gebouwd werd op de resten van een antiek nymphaeon uit de 3'' eeuw voor Christus. „De nieuwe godsdienst adopteerde of verbouwde, zoals dat ook elders het geval geweest is, tempels en gebouwen uit een voorgaande periode voor haar eigen erediensten."

Vele zeer geslaagde, door de schrijver zelf vervaardigde foto's vooral van oude kerken en de kloosters, laten de lezer iets zien van de schoonheid van het land en vooral ook van de vele prachtige monumenten in het bijzonder uit de Byzantijns-christelijke tijd.

Bt.

Prof. Dr. J. Brummelkamp, Dr. N. L. Nicholson, Prof. Dr. P. Serton, Prof. Dr. M. Sorre, De Landen der verwachting, 332 blz., geb. ƒ 27, 50. Uitgeversmaatschappij W. de Haan N.V., Zeist, 1962.

Het groot opgezette aardrijkskundige werk De wereld, waarin wij wonen en werken, waarvan het voor ons liggende boekwerk het vierde deel vormt, is een uitnemende bron van informatie voor deze tijd. Al te dikwijls horen wij via de krant of de radio van landen en van volken, waarvan wij moeten bekennen, dat we er weinig van weten. Geen wonder soms: leven betekent nooit stilstand, sluit altijd ontwikkeling in. Een werk nu als het onderhavige wil ons helpen om bij te raken en bij te blijven.

De stof van dit deel is over zeven hoofdstukken verdeeld: Het verschijnsel van de Europese overzeese landverhuizing, Zuid-Afrika, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland, De Verenigde Staten van Amerika en La Platalanden.

Prof. Serton vertelt over Zuid-Afrika, over de bevolking en de economische ontwikkeling, over sociale toestanden en buitenlandse betrekkingen. Hij geeft ook een stukje geschiedenis, beginnende met Jan van Riebeeck, die in 1652 niet naar de Kaap gestuurd is om een volksplanting te stichten, maar om een steunpunt te vestigen voor de vaart op Oostindië. Natuurlijk is de lezer zeer geïnteresseerd naar het standpunt van de schrijver ten opzichte van de rassenkwestie. De historisch gegroeide verhouding tussen blank en zwart, die kenmerkend is voor Zuid-Afrika is geen willekeurige instelling, die met een penriestreek veranderd zou kunnen worden, zegt de schrijver. Merkwaardig is, dat de daden der regering tegenover de niet-blanken dikwijls veel beter zijn dan men uit haar woorden zou opmaken. De strijd gaat eigenlijk meer over de details van de uitvoering der apaptheidspolities en over de methoden, die baarbij toegepast worden dan over de beginselen zelf, aldus de schrijver.

Met niet minder belangstelling lezen wij het hoofdstuk over Canada, het op één na grootste land ter wereld met zijn geringe bevolking, maar dat èn door zijn ligging èn door de veelheid van economisch belangrijke hulpbronnen een rijke rol niet alleen in de oorlogsjaren heeft gespeeld, maar dat thans meetelt in de rij der natiën.

Een mooi hoofdstuk is ook dat spreekt over Australië. Na de Britten en de Italianen vormen de Nederlanders de grootste immlgrantengroep. Meer dan honderdduizend Nederlanders zochten daar hun nieuwe vaderland. Daarom is het zo interessant van dit land, waarmede velen in ons land zovele banden hebben te lezen, van de landbouw en de veeteelt, van de mijnbouw en de industrie, maar ook over de godsdienst en de levensstijl. Een sprekende tekening wordt gegeven van de Verenigde Staten van Amerika, het land met zijn hoge levensstandaard. Het is vrijwel het enige gebied, dat een overschot heeft van basis-voedingsmiddelen. Van vele produkten is Amerika de grootste producent. Over het godsdienstige leven las ik hier niet.

In totaal zijn 96 bladzijden met prachtige foto's opgenomen buiten de tekst, waardoor het geheel voor de lezer beter gaat leven en iets van de sfeer van volk en land wordt aangevoeld.

Inderdaad, „het is een boek, dat de wereld waarin wij wonen en werken voor ons opent".

Bt.

Het Nieuwe Testament, nieuwe vertaling met woordverklaring, 496 blz., ƒ 2, 90. Uitgave van het Nederlands Bijbelgenootschap en de Uitg. W. ten Have, Amsterdam, 1962.

De Bijbel is nog steeds het meest verspreide boek ter wereld. In complete vorm is het in meer dan tweehonderd talen verkrijgbaar. Terecht zegt deze uitgave, dat het nog belangrijker zou zijn als het meest verspreide boek ook het meest gelezene zou zijn en zou blijven.

Nu heeft het Nederlands Bijbelgenootschap in samenwerking met de Uitgeverij W. ten Have een pocket-uitgave van de nieuwe vertaling van het Nieuwe Testament het licht doen zien. Het werk is in één kolom gedrukt, is in pericopen verdeeld, elk met een opschrift. Ook in de brieven vindt men deze tussenschriften. Aan het slot vinden wij een register van Bijbelse namen, termen en begrippen en een weg door het N. Testament voor hen, die beginnen met het lezen van de Bijbel; daarna volgen 36 bladzijden onbedrukte pagina's voor het maken van aantekeningen. Op de binenkant van het omslag vinden wij een kaartje van Palestina en één van KI. Azië, Syrië en Griekenland.

Een verzorgde, goedkope uitgave, die voor zichzelf spreekt.

Bt.

Zo bidt de mensheid, door Wladimir Lindenberg.

De Bamboedokter, de strijd van een arts tegen ziekte en conununisme in Laos, door Thomas A. Dooly.

Medische Vraagbaak voor iedereen, 2 delen, door dr. Karl M. Kirsch. Per deel ƒ 1, 25. Uitg. Het Spectrum — Utrecht.

Drie Prisma-boekjes. Het eerste is geschreven door een medicus, die de grote waarde meent te Beseffen van de religieüse concentratie. Hij geeft in dit geschrift weer wat hem in vele boeken trof en vertelt van het gebedsleven der volkeren. Het meest trof mij de opmerking van een derde op de laatste bladzijde van het boek, dat een bepaald werk van gereformeerde zijde over de ontwikkeling van het geestelijk leven geen enkel verband doet bespeuren met de gedachten van de de nadere reformatie.

De tweede schrijver is niet oud geworden, 34 jaar. Hij vertelde boeiend van zijn belevenissen in een land, waar ziekten grote verwoestingen aanrichten. „Een boek dat allen met spanning en ontroering zullen lezen".

Een buitengewoon vlot en aardig werk is de Medische Vraagbaak. De arts schrijft over de kwalen van alle dag uit rijke ervaring. Men is geneigd zijn boek aan een stuk door te lezen. Voor liefhebbers waardevolle lectuur.

L. V.

Mr. A. J. Herzberg, „Eichmann in Jerusalem", 206 blz., geb. ƒ9, 50, B. Bakker, Daamen N.V., 1962.

Het is weer enige tijd geleden, dat het bericht doorkwam: Het doodvonnis is aan Eichmann voltrokken. Al konden wij ons nauwelijks indenken, dat dit proces anders zou aflopen, de korte en sober gehouden mededeling in de krant over het einde van de man, die zoveel onuitsprekelijk leed heeft gebracht over tienduizenden mannen en vrouwen en kinderen, ontroerde ons. Had hij het dan niet volkomen verdiend? De bijzonderheden van Eichmanns misdaden zijn meer dan eens beschreven en wij kunnen ons alleen maar verwonderen, dat dit alles kon geschieden in onze eeuw zonder dat iemand het verhinderde of verhinderen kon.

Het voor ons liggende boek bevat geen verslag over het proces, dat als een vervolg was op het mammoeth-proces voor het Internationale militaire tribunaal van Neurenberg in 1946. De schrijver heeft als correspondent van de Volkskrant in een vijftigtal brieven het proces verslagen; het boek is nu een samenvattende terugblik op het proces, waar formeel Eichmann alleen terecht stond, maar waar eigenlijk een regiem op de beklaagdenbank zat en niet alleen een regiem, maar allen, die dit regiem in het zadel hebben geholpen werden ter verantwoording geroepen.

Voor juristen geeft dit proces veel stof tot discussie, ik herinner alleen aan de vraag over de bevoegdheid van de rechtbank. Treffend is het te lezen, dat de staat van Israël de twintig duizend dollar heeft neergeteld voor de verdediger van Eichmann, dr. Servatius. Met een grote ernst is dit proces gevoerd; de rechtbank heeft zich beijverd de schuldigverklaring uitvoerig te motiveren; niet voor niets telt het vonnis in de Engelse vertaling twee honderd dichtbedrukte folio-pagina's!

De schrijver heeft Eichmann gezien in 1944 in Bergen-Belsen; toen was hij één en al hooghartigheid en overmoed temidden van de verschrikkelijke ellende, die hij mede had aangericht. Thans zag de schrijver hem weer, een mieserig mannetje, die altijd weer zocht te bewijzen, dat hij maar een onbetekenende figuur was geweest in het geweldige apparaat, dat op bevel van hogerhand de vernietiging van de Joden heeft uitgevoerd.

Het gehele proces wordt onder de loupe genomen: de schrijver spreekt over de rechtbank, de aanklacht, de getuigen, de slachtoffers, de verdediging. Hij doet het rustig, toch bewogen, scherp zonder grof te worden, op de man af zonder dat hij eenzijdig wordt.

Het proces is een aanklacht. Wat de Bijbel van de mens zegt, is waar . . . . 

Bt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen