FEUILLETON

Kleine Luijden
SCHETSEN UIT HET FRIESCHE DORPSLEVEN
door IDSARDI
34) 

Toen Sien hier wonen kwam, en hij van vrouw Rijpkema hoorde hoe de vork hier in den steel zat, altijd voor zoover dit geweten werd, heeft hij wel gezorgd dat op geheimzinnige wijze, verschillende benoodigdheden geleverd werden zonder dat zij zelf langen tijd geweten heeft van wien dit alles kwam. Mulders Bet, die nu al jaren lang eieren en melk gebruiken moet, zou deze vast niet gekregen hebben als Sander niet af en toe een rijksdaalder achterliet, wanneer hij haar opzocht, en als Syke met haar bollekorf naar „Olga-State" trekt, verzuimt zij nooit aan de deur te voelen of over 't raamhorretje te zien of „de profeet" ook thuis is, want dan weet zij wel dat hij haar niet ledig heen zendt.
Dat komt ook nog van iets anders; Sander en Syke kennen elkander al van de kin­derjaren. Zij hebben met elkaar op de schoolbanken gezeten en in hun jeugd heel wat pret met elkaar gehad. Toen Syke nog die onbezorgde, fleurige Syke was, met een lach op het gelaat en een lied op de lippen. Daarna zijn zij elkaar een tijdlang kwijtgeraakt, tot hij weer met haar in kennis kwam en hoorde van het voorgenomen huwelijk met kleinen Symen. Toen heeft hij niet minder dan de schoenmaker-ouderling, haar gewaarschuwd. „Syke, Syke — heeft hij gezegd — ,,waar moet dit voor je op uit loopen! Dat kan met jullie beiden nooit goed komen. Symen deugt niet voor je, want er zit geen verdieping in". Maar vanzelf, zij heeft toen evenmin naar hem willen luisteren als naar baas Prik.
Na dien tijd heeft zij vaak aan zijn vermaningen teruggedacht, maar óók ondervonden dat Sander haar niet om hare dwaasheid aan haar lot overliet. Zij merkte, dat hij innig diep medelijden met haar had, ook al trachtte zij meermalen haar kommer te verbergen voor de buitenwereld door schijnbaar vroolijk te doen. Hij peilde haar verborgen leed en behandelde haar daarom ook heel anders dan andere menschen deden, die haar niet verstonden, die ook niet begrepen wat zij noodig had. Sander begreep dat wèl, omdat hij het menschelijk hart zoo kende en omdat hij wist dat er zooveel verguldsel in de wereld is dat voor echt moet dóór gaan, maar in den grond geen waarde heeft. Maar daarom mocht Syke zoo graag even bij Sander zijn; zoowel zijn woorden als zijn daden deden haar zoo goed op den weg, die voor haar zoo moeilijk was. Daarom luisterde zij naar zijn raadgevingen en vermaningen als naar een vaderlijken vriend. Daarom was het wel gebeurd dat zij kwam met storm in de ziel, maar dat zij heenging met een wonderlijken vrede en nieuwen levensmoed Zooals een énkel woord, een énkele daad, een énkele blik, een énkele handdruk soms zoo wonderlijk goed kan doen. Dominé Randwijk was ook een goede, beste man, die haar wel graag datzelfde wilde geven, maar daar was zij zoo niet bij thuis. Eigenlijk was zij voor hem meer bang. Want dominé, was een heer, maar Sander was Sander.
Doch juist daarom zal Syke van Sander ook nooit kwaad spreken. Wie ook „in den bollekorf" komt, zooals men dat in Zorgvliet noemt, Sander nooit, en als de menschen tegenover haar al van hem beginnen te sproken, dan moeten zij voorzichtig zijn wat zij zeggen, want op de minste aanraking van zijn persoon, vat zij vuur.
Daar moet evenwel naar Sanders oordeel gewerkt worden. „Ledigheid is des duivels oorkussen", zegt hij, en „die niet werkt, zal ook niet eten". Hij zelf is gewoon van den morgen tot den avond in het getouw te zijn. Daar gaan niet vele uren in zijn leven nutteloos voorbij, maar daarom juist kan hij ook niet velen dat een ander zijn plicht verzuimt of met een praatje de wereld zoekt door te komen. Zooals Symen en consorten, die liever lui dan moe zijn. Natuurlijk moet hij het vaak ook van praten hebben, maar dat hoort zoo bij het vak. 't Gebeurt wel, als hij met zijn pak bij de menschen komt, dat zij beginnen te zeggen: „nu, vandaag niks noodig, Sander", maar als hij kalm het dikke koord van zijn fluweelen reiszak losmaakt om vervolgens de mooie lappen voor japon of boezelaar, of ook wel voor een fijne heerenpantalon, of voor een geheel costuum desnoods te laten zien, dan is niet zelden het slot van de geschiedenis, dank zij zijn koopmanstactiek, dat een grootere of kleinere hoeveelheid in kabinet of linnenkast verdwijnt.
Toch zal hij zich nooit bij de menschen opdringen. Als hij merkt dat zijn komst minder gewenscht is, omdat men familie over heeft of gereed staat uit te gaan, of omdat men aan den maaltijd zit, dan gaat hij stil voorbij. Ook wordt hij niet kwaad, als men niet van hem koopt. D'r zijn er, die het wel eens geprobeerd hebben hem uit zijn humeur te krijgen, door kwaad van zijn koopwaar te spreken of af te gaan dingen op de prijzen, maar dat alles heeft op hem geen vat. Dan pakt Sander heel gewoon z'n zak weer in en zegt: „even goede vrinden". Maar al wilde men dan daarna het dubbele betalen van de gevraagde som — hij ging er niet op in. „Vandaag is de handel afgeloopen", zegt hij dan, en stapt met een vriendelijken groet op om elders opnieuw te trachten „zaken" te doen. Zoo is hij.
't Komt hem vanzelf ook wel eens voor, dat men wel graag van hem koopen wil, maar geen geld heeft. Syke b.v. kan haast altijd wel iets in hare huishouding gebruiken, en staat dik bij hem in 't krijt. Als 't echter maar eerlijke menschen zijn, die door afbetaling toonen dat zij graag zonder schuld deze wereld willen verlaten, dan kunnen zij altijd bij hem terecht, zonder verhoogde prijsberekening. Sommigen zijner collega's zeggen, dat hij daardoor den handel bederft, doordat hij geen rente rekent van zijn geld en dus lager noteert dan de anderen. Maar Sander zegt, dat hij geen woekerwinst wil hebben, en — als iemand in 't geheel niet betalen kan, wat hij schuldig is, dan haalt hij er ook wel eens een streep door.
(Wordt vervolgd).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen