Zwarte zaterdag

Dat was het, vandaag tien jaar geleden. Nee, niet omdat de snelwegen naar het zonnige zuiden vol stonden met voertuigen van vakantiegangers die voor de zondag op hun bestemming wilden zijn. Zwart was die eerste meidag omdat op gezag van de kalender de zoveelste breuk in de kerk van Nederland zich voltrok.

Wat drijft zoveel mensen telkens weer op die ene dag de files te trotseren? Het moet een visioen zijn, dat moed geeft om tegenslag voor lief te nemen. Je moet er wat voor over hebben om de alledaagse druk voor even te verwisselen voor een illusie van geluk. En ieder vult zijn visioen op individuele wijze in. Maar wat dreef zoveel kerkbestuurders om – in weerwil van bezwaarschriften en open brieven, comités en convenanten, hete hoofden en koude harten – het op die ene datum te laten aankomen? Het moet een visioen zijn geweest, dat het lef gaf om drie denominaties te laten opgaan in één Protestantse Kerk in Nederland. Hervormden en gereformeerden gingen samen op weg in een wereld van apostolaat en oecumene. Lutheranen voegden zich bij de karavaan omdat hun blik de nationale grenzen kon overstijgen. De tocht is later een woestijnreis genoemd, want het duurde wel veertig jaar voordat het beloofde land in zicht kwam.

En toen was daar opeens het allerindividueelste vakantievisioen van de toenmalige hervormde scriba aan het strand in Tunesië. ‘We moeten nú een datum kiezen waarop we een definitief besluit nemen, er is een moedige stap nodig.’ De datum van het besluit impliceerde de datum van de fusie. Zo kwam onherroepelijk die zwarte zaterdag waarop er wegen vastliepen, gevolgd door die onwezenlijke zondag waarop er wegen uiteengingen. Er zijn uitwegen gevonden om in drie kerken de reis te vervolgen, de koers voort te zetten of de orde te herstellen. Veel pijn in gezinnen en gemeenten is verdrongen door nieuwe zorgen en dromen. Onbevangen herdenken is er nog niet bij. Maar met de voortgang van de tijd groeit het vermogen om terug te blikken, te begrijpen en te verzoenen, ook al is het in het licht van gebroken visioenen.

Dr. F.A. van Lieburg is hoogleraar geschiedenis van het Nederlands protestantisme aan de VU in Amsterdam.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen