Een aktie onder niet-meelevenden

Het probleem

ledere Hervormde gemeente kent tegenwoordig welhaast het grote probleem van de 'papieren leden': geboorteleden, doopleden en zelfs belijdende leden, die op geen enkele wijze meer met hun kerk meeleven, geen financiële bijdrage, betalen en heel vaak ook niet meer tot een gesprek hierover bereid zijn. De verzuchting wordt vaak geslaakt: 'Wat moet je toch aan met al die adressen (vaak loopt het in de honderden) van al die mensen die alleen nog maar in naam Hervormd zijn? '

Ons eerste antwoord is: met veel geduld en liefde hen proberen te bereiken met de Boodschap van het Evangelie, via pastoraat en evangelisatiewerk. We mogen nooit beginnen met een soort 'saneringsaktie'. Dat zou de weg van de minste weerstand zijn, en pastoraal beslist onverantwoord. De Goede Herder schrijft immers het verloren schaap niet zomaar af, maar zoekt en zoekt en zoekt. ..

Maar nadat deze niet-meelevende gemeenteleden jaar en dag door kerkeraad en/of evangelisatie-commissie benaderd zijn, en hun antwoord steeds negatief uitviel, komt er een moment dat het goed is hen toch min of meer voor een keuze te stellen. Men kan niet vrijblijvend — generaties lang — lid van de gemeente van Christus zijn. Onze Heiland is ontzaglijk geduldig, maar Hij vraagt ook een keer een antwoord van ons. Het zou ook niet van liefde voor God èn voor deze niet-meelevenden getuigen, als we hen nooit eens zouden vragen om 'kleur te bekennen'.

Behalve deze bijbelse notie zijn er ook nog een aantal praktische redenen, die het gewenst kunnen maken om tot een verantwoorde aktie over te gaan. Deze gemeenteleden die totaal niet meeleven, kosten de kerk jaarlijks heel wat aan administratie, quotum e.d. Bovendien komen er steeds meer, die op het gemeentehuis nog als NH te boek staan, maar die dit zelf niet eens meer weten (of willen weten). Wanneer zij toch telkens weer benaderd worden voor verjaringsfonds, kerkelijke bijdrage etc, geeft dit vaak voortdurende ergernis. En ook voor ouderlingen en evangelisatiewerkers is het zeer ontmoedigend om jaar in jaar uit bij deze mensen botweg 'nee' te horen. Op 't laatst dreigen ze hun enthousiasme te verliezen. Het is voor hen een stimulans, als er eens enige duidelijkheid komt t.a.v. de meest negatieve adressen. Al deze motieven hebben er toe geleid, dat we in de afgelopen maanden in onze gemeente Waddinxveen een tweevoudige aktie gehouden hebben onder niet-meelevenden: de pastoraal gerichte aktie Trouw gevraagd, gevolgd door de meer financieel (maar toch ook mede sterk pastoraal) gekleurde aktie Trouw moet blijken.

De gevaren

Het besluit tot deze aktie is met vrees en beven genomen. Want er zitten aan een dergelijk projekt grote gevaren verbonden. We noemen er een drietal:

Het eerste gevaar is de z.g. schoonmaakwoede. Het mag nooit de bedoeling zijn om zoveel mogelijk mensen kwijt te raken. Integendeel, men zal wervend en winnend bezig moeten zijn. Het grote doel van een dergelijke aktie moet steeds zijn. om weer kontakt te krijgen met deze afgedwaalde gemeenteleden. Het moet ons aan het hart gaan, als iemand de laatste band met de kerk doorsnijdt door zich te laten 'uitschrijven'. Het gaat immers om mensenzielen!

Een tweede gevaar is: halverwege blijven steken. Er zijn in ons vaderland al heel wat 'saneringsakties' mislukt, doordat de medewerker veel te veel adressen moest bezoeken, moedeloos wordt, en dit zeer moeilijke werk opgeeft. De chaos is dan alleen nog maar wat groter geworden. Bovendien onderschatte men de geweldige organisatie niet, die aan een dergelijke aktie verbonden is!

En het derde punt waar men zich terdege voor moet hoeden is, dat de aktie een verkeerd image krijgt. Men zal alles moeten doen om de schijn te vermijden, dat het de kerk weer om geld te doen is. In publiciteit en presentatie zal heel duidelijk moeten uitkomen: Het gaat ons om uzelf. Alleen dan kan het tot een echte beslissing bij de betrokkene komen.

Het is nodig deze drie gevaren vooraf te onderkennen, en er terdege rekening mee te houden.

De aktie

Een diep-ingrijpende aktie als deze mag nooit begonnen worden, zonder dat er bij kerkeraad en kerkvoogdij een serieuze bezinning heeft plaatsgevonden. Want nogmaals: het gaat over mensen en hun eeuwig heil.

Om aan deze bezinning gestalte te geven, hebben we vier alternatieve plannen uitgewerkt, en die na grondige voorbereiding in een grote vergadering van alle ambtsdragers, kerkvoogden, notabelen en evangelisatiewerkers gebracht. Met algemene stemmen werd het vierde alternatief gekozen als basis-plan voor de aktie. De uitvoering werd opgedragen aan een commissie van 9 personen, die een hecht team vormden. Dit laatste is bij een moeilijk werk als dit beslist noodzakelijk.

Het is onjuist om bij een 'saneringsaktie' zomaar een bepaalde groep te benaderen. B.v. 'de' geboorteleden. Want er zijn geboorteleden, met wie je toch een goed gesprek kunt hebben over Christus, en lidmaten met wie dat helaas helemaal niet kan. Daarom hebben we alle adressen die benaderd zouden worden stuk-voor-stuk geselekteerd. Dit geschiedde eerst door wijkpredikant en ouderlingen, terwijl er nog een tweede selektie plaatsvond door de evangelisatie-commissie. Er is bij deze selektie de grootste voorzichtigheid betracht. Alle adressen, waar de leden van de evangelisatie-commissie nog maar een minieme mogelijkheid tot gesprek zagen, zijn er buiten gehouden. Opdat niet een deur, die nog op een kiertje openstond, ontijdig zou worden dichtgeslagen. Op deze wijze kwamen er uiteindelijk 578 adressen uit, waarmee tot dusver geen enkel kerkelijk kontakt mogelijk bleek.

Er werden 58 medewerkers geworven, zodat ieder slechts 10 gezinnen hoefde te bezoeken. Deze medewerkers zijn persoonlijk gevraagd, bezochten allen een instruktie-avond en kregen een schriftelijke instruktie mee.

De gezinnen die bezocht moesten worden kregen eerst drie weken de kerkbode toegezonden, waarin via een inlegvel de bedoeling van de aktie uiteen werd gezet.

Daarna overhandigden de medewerkersop al die 578 adressen een brief, en haalden het antwoord een week later op. Ze hadden de uitdrukelijke opdracht om het gesprek niet uit de weg te gaan. Van elk bezoekje (of poging daartoe) werd een rapportje ingeleverd.

In de brief, die de bezochten ontvingen, werd in de eerste plaats gevraagd om een nieuw kontakt met het gezin (antwoord A). Mocht men dat persé niet willen, dan — zo werd gezegd — blijft u toch van harte welkom in onze Hervormde kerk. Maar wilt u dan wel uw eigen kosten betalen? Dit was antwoord B. De derde mogelijkheid, die in alle voorzichtigheid werd aangestipt, was om zich te laten 'uitschrijven' als Hervormd. (Antwoord C).

Dit laatste is echter in de brief en in de gespreken helemaal niet gestimuleerd. Integendeel, alle aksent viel op de poging om weer met dit gezin in gesprek te komen over het Evangelie.

De medewerkers hebben allen hun toch wel zeer moeilijke taak tot een goed einde gebracht. Er was bijna niemand die echt moedeloos was, maar ze beseften allen hoe goed en noodzakelijk deze aktie geweest was.

Nadat alle gegevens uit de eerste aktie Trouw gevraagd verwerkt waren (op zichzelf al een hele toer, want er komt een karrevracht gegevens los!), werd vervolgens de tweede fase Trouw moet blijken gehouden. Hierbij knoopten we aan bij de landelijke aktie. Benaderd werden toen allen die bij de eerste aktie enigszins positief reageerden (antwoord A en B), èn al degenen die nog te 'goed' waren om bij de eerste ronde betrokken te worden, maar die toch tot dusver geen vrijwillige bijdrage betaalden. In totaal waren dat 830 adressen. De voorbereiding en uitvoering van deze tweede aktie gebeurde hoegenaamd op dezelfde wijze als de eerste keer. En toen de 83 medewerkers terugkwamen, waren ze zelfs enthousiast ...

Resultaten

De uitslag van deze dubbele aktie heeft onze verwachtingen ver overtroffen. Er zaten verschillende verrassingen in:

De grote verrassing was wel dat van deze zeer 'duistere' adressen (waar niemand meer wat mee aan kon) er enige tientallen opnieuw om kontakt vroegen. In sommige gevallen heeft dat er toe geleid dat mensen na jaren de weg naar de kerkdienst terugvonden. Ik ervaar dat nog steeds als een wonder, vooral gezien het feit dat de adressen zo streng geselekteerd waren. Hieruit merken we toch wel, dat onze God nog mogelijkheden heeft waar wij die niet meer zagen.

Uiteraard hebben ook velen zich laten 'uitschrijven'. Bij de eerste aktie was dat zelfs 50 pct. Hoe betreurenswaardig dit ook is, het heeft wel een stuk duidelijkheid gegeven. Wel is gebleken, dat de schroom om een handtekening te zetten (en daardoor 'geen godsdienst meer te hebben') niet zo erg groot meer is. De sekularisatie gaat door! Tot allen die zich lieten uitschrijven is gezegd, dat dit echt geen onherroepelijke zaak hoeft te zijn, maar ze altijd opnieuw bij de kerk mogen aankloppen. In enkele gevallen is men er inderdaad al op teruggekomen. Men had er toch geen vrede mee.

Velen verklaarden zich ook bereid om een kerkelijke bijdrage te gaan geven. En wat ons opviel was ook, dat het aantal van hen die géén antwoord wilden geven veel kleiner was dan we gevreesd hadden. Van de 578 zeer negatieve adressen uit de eerste ronde, die tot dusver niets

wilden, heeft thans 82 pct. 'kleur bekend'. Resumerend mogen we stellen, dat de aktie vier grote voordelen heeft opgeleverd:

1. Pastoraal. Het feit dat door deze aktie enige tientallen gezinnen opnieuw in kontakt met de kerk en haar Boodschap zijn gekomen, is niet in waarde uit te drukken. Daar kun je alleen maar heel diep dankbaar voor zijn. Voor deze mensen is het zeer heilzaam gebleken, dat ze zich niet langer vrijblijvend konden opstellen, maar ja of nee moesten zeggen.

2. Financieel. Hoewel minder belangrijk dan het vorige punt waren ook de 'zakelijke' aspekten verrassend. Meer dan 500 gezinnen, die tot dusver niets bijdroegen, gingen dit nu wel doen. Vorig jaar betaalde maar 33 pct. van onze Hervormde Gemeente een jaarlijkse bijdrage. Door de beide akties is dit gestegen tot 72 pct.

3. Administratief is er een grote duidelijkheid gekomen, juist t.a.v. die adressen die tot dusver het meest 'duister' waren. Deze duidelijkheid kan ongetwijfeld het pastoraat en het evangelisatiewerk ten goede komen.

4. Kadervorming. Bij de dubbele aktie zijn meer dan 100 medewerkers zeer nauw bij het kerkewerk betrokken geraakt. Ze hebben 'aan den lijve' de problematiek van de Hervormde kerk inzake de vele niet-meelevenden meegemaakt. Dit is toch wel een stuk kadervorming die voor de gemeente zeer waardevol is.

Tenslotte dient nog te worden opgemerkt, dat een dergelijke aktie een goed vervolg dient te krijgen in pastoraat en evangelisatiewerk. De vele gegevens die zijn losgekomen dienen nu ook benut te worden. En ook t.a.v. van hen die zich lieten uitschrijven ligt er een evangelisatietaak.

Informatie

Over de tweevoudige aktie in onze gemeente is een rapport van 40 bladzijden opgesteld, getiteld: 'Waddinxveen in aktie'. Hierin zijn o.a. opgenomen: het basis-rapport, kerkbodeartikelen, brieven, gebruikte administratiekaarten, instuktie medewerkers, schema's van werkzaamheden, en een uitvoerige evaluatie. Zolang de voorraad strekt kunnen belangstellenden dit rapport verkrijgen bij de heer:

G. van Ringelenstein, Beethovenlaan 31, Waddinxveen. tel. 01828—4904

(Kostprijs en verzendkosten ƒ5, —) bedragen

Mocht u nog meer inlichtingen wensen, dan is onze commissie graag bereid u die te geven. Anderzijds ontvang ik ook graag gegevens over soortgelijke akties in andere gemeenten. Want een aktie onder nietmeelevenden is zo'n teer en moeilijk werk, dat het onverantwoord zou zijn als we ook hierin niet wat leerden van elkaar. Maar de aktie in Waddinxveen heeft ook bewezen dat het — onder Gods zegen — een zeer goede zaak kan zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen