'Hoe houden we de jongeren bij de kerk?'(1)

Ter inleiding

Graag zou ik willen beginnen met iets te zeggen naar aanleiding van de vraag in de titel boven dit stukje. Deze vraag zou ook zo kunnen luiden: 'Hoe houden we de jongeren bij het Woord?' Zo wordt beter onder woorden gebracht waar het om gaat, nl. dat het nodig is, dat ook onze jongeren in het luisteren naar het Woord Christus als hun Heiland leren kennen en als hun Koning leren dienen.

Er zijn nog wel andere formuleringen te bedenken van wat er met deze vraag bedoeld wordt. Toch houd ik me maar aan de formulering zoals deze in de titel gegeven is, omdat deze vraag - als ze gesteld wordt - vaak zó wordt verwoord. Daarom heb ik haar tussen aanhalingstekens geplaatst. En daar zeg ik dan bij, dat ik deze vraag wil verstaan naar de diepere bedoeling die er achter zit en naar de bewogenheid die er in doorklinkt. Want wie deze vraag stelt, spreekt zijn zorg uit voor de jongeren vanuit de overtuiging dat zij buiten de kerk, los van het Woord, een verloren leven leiden en een verloren toekomst tegemoet gaan. Dit is de ondertoon die ik er althans in hoor.

Nu is het u wel opgevallen, dat ik van deze vraag zei: als ze gesteld wordt. Hiermee wil ik naar voren brengen, dat zij eigenlijk maar weinig - in ieder geval veel te weinig - gesteld wordt... dat er weinig bezinning plaats vindt op deze vraag. Dat geldt ook van de vraag: 'Hoe krijgen we ze (de jongeren die afhaakten) bij de kerk terug?' Er zijn bijv. weinig kerkeraden die zich op deze vragen bezinnen. Wijst dat niet op een gebrek aan de bewogenheid waar ik het over had? Ik zou best weleens iets willen horen van die kerkeraden die zich wél bezighouden met deze vragen. Ook van de wijze waarop dat gebeurt en wat de concrete verwerking is van een dergelijke bezinning in de praktijk van het ambtelijk bezig-zijn. 

Er wordt erg veel over de jongeren geschreven. Er worden hele discussies gevoerd over het probleem van de kerkverlating en over mogelijke oorzaken daarvan. Geconstateerd wordt, dat het steeds slechter met de kerk gaat. Zo las ik in het recent verschenen verslag van een NCRV/Trouw-enquête n.a.v. het 'geloof in het 'hiernamaals' o.a. dat in de afgelopen 20 jaar 25% van de gereformeerden als kerkgangers zijn afgevallen, 40% van de hervormden en 60% van de roomskatholieken. Dat ïs nogal wat! En deze percentages worden elk jaar hoger. Duidelijk is dat het hierbij niet alleen meer over de jongeren gaat, maar - vooral - over de ouderen. In sociologische onderzoeken wordt er ook op gewezen dat, wanneer het gaat om de kerkverlating, het probleem van de jongeren eigenlijk het probleem van de ouderen is. Nu kunnen we echter wel makkelijk alle schuld op de schouders van de ouderen laden, maar dat is niet eerlijk. Waar de sociologie en allerlei enquêtes zich niet mee bezig houden, is de inhoud van de theologie, de eigenlijke boodschap die in de kerk centraal staat/dient te staan. Sociologie en enquêtes blijven - naar hun aard - steken in de buitenkant, in constateringen en analyses, en bieden geen 'oplossing' voor de problemen die worden gesignaleerd. Dat kunnen wij er ook niet van verwachten. Via sociologische onderzoeken en enquêtes is het bovendien ook niet mogelijk om de werkelijke (dieper liggende) problemen in het kerkelijk leven op te sporen. Deze problemen zijn immers niet van sociologische maar van theologische en geestelijke aard. Allerlei publicaties wijzen op een diepe geestelijke crisis waarin wij nu leven. Deze crisis hangt samen met de wijze waarop wij binnen de kerk met het Woord omgaan. Zo gezien komen we - ook in verband met de kerkverlating door jongeren - niet alleen bij de ouders terecht, maar ook bij het belijden van de kerk, bij de prediking, bij het pastoraat, bij onze visie op de gemeente en op het functioneren van de gemeenschap in de gemeente, bij onze roeping als christenen in een geseculariseerde samenleving. Het is mij niet duidelijk, waarom er in de breedte van de kerk geen verband gesignaleerd wordt tussen allerlei theologische verschuivingen (en de daarbij behorende geestelijke veranderingen) en het afbrokkelende kerkelijke leven. Een volgende keer wil ik hier verder op ingaan.

Waar ik een pleidooi voor wil voeren is, dat we ons - mede naar aanleiding van publikaties over de jongeren en over 'kerk' en 'geloof' intensief bezinnen op het erfgoed dat we hebben ontvangen. Hoe gaan we daarmee om? Wat zegt het ons persoonlijk? Hoe laten we onze jongeren zien, dat wij in dat erfgoed het mooiste en rijkste hebben ontvangen dat er in deze wereld te vinden is? En dat de boodschap van het Woord zekerheid biedt voor vandaag en voor de toekomst? Bezinning... om langs deze weg ook een antwoord te vinden op de vraag 'hoe houden we de jongeren bij de kerk?'

Het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond heeft onlangs een bijdrage gegeven aan deze bezinning door het onderwerp 'Pastoraat aan jongeren en jonge gezinnen' (zie ook het artikel van ir. Van der Graaf over 'De kerk en de jongeren' in 'De Waarheidsvriend' van vorige week) op de ambtsdragersvergaderingen aan de orde te stellen. In deze rubriek wil ik de komende maanden ook proberen er een bijdrage aan te leveren door een aantal mogelijke antwoorden te formuleren op de vraag die ons nu bezighoudt. Deze vraag impliceert overigens, dat de jongeren niet vanzelf bij de kerk blijven. Ze moeten erbij gehouden worden. Dat geldt niet alleen van de jongeren, maar ook van de ouderen. Uiteindelijk is dit het werk van de Heilige Geest. Laten we ons dit bij alles goed reahseren en zo - in afhankelijkheid van Hem - met ontspannen inspanning onze taak hierin verstaan.

C. G. Geluk (HGJB)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen