Globaal bekeken

Bij uitgeverij De Groot (Goudriaan/Kampen) verscheen een alleraardigst boekje met 'verhalen en gedichten uit de Alblasserwaard', die Hans Mouthaan regelmatig publiceerde in het streekblad van de Alblasserwaard 'Het Kontakt'. De titel is 'De Klok van Giessen-Oudekerk'. Hier volgen enkele gedichten:

• Alblasserwaard

Dit lage land, dat hoog bedijkt
naar alle kant een vesting lijkt
die 't water weert en wat er leeft
een woonplaats biedt; bescherming geeft.

Dit wijde land, dat nauw bepaald
naar waterstand steeds wordt bemaald
door 't wentelen der wiekenvlucht
van molens in een frisse lucht.

Dit vrije land, door druk geknecht
aan regelmaat en waarden hecht,
heeft 't nijver volk dat haar bewerkt
met vastberadenheid gemerkt.

Dit goede land, ten kwade keert
als dijk noch dam het water weert.
Als nijverheid noch wiekenslag
dit lage land meer baten mag.

Dit lage land, van Hogerhand
bescherming vindt naar alle kant.
Ten diepst' daardoor bleef 't land gespaard,
voor mens en dier veilig bewaard.

• Wijngaarden

Het is maar klein
een kerk, een plein,
een deel van
's Heren wijngaard.
Zijn leraars spraken
rechte taal
in 't woord van
van der Valk en Zaal.

Het ligt alleen:
een streep in 't veen,
een wingerd
in de Waard.
Hier snoeiden, entten
rank en loot,
de dienaars
Van der Graaf en Boot.

Op het laatste gedicht is een correctie nodig. Van Wijngaarden was ooit predikant ds. D. J. van de (niet der) Graaf.

Hoe kunnen lijnen uiteen gaan lopen in de geschiedenis. Lutheranen èn gereformeerden beroepen zich op Luther. Gereformeerden beroepen zich op Calvijn. Maar links-vrijzinnigen (N.B.!) beroepen zich op Zwingli. Hier volgt een toelichting op de naam van de Zwinglibond (1948-1992) uit een dezer dagen verschenen brochure.

"Wat de zon is voor de wereld,
is de waarheid voor de ziel."
(Huldrijch Zwingli 1-1-1484 – 30-10-1534)

Het is ongetwijfeld deze tekst geweest die ds. Harm van Lunzen (8-11-1897 – 30-10-1969) geïnspireerd moet hebben tot de naamgeving van Blad en Bond – als symbool – omdat de geest van deze vrijheidslievende Zwitserse Hervormer gekenmerkt wordt door de zedelijke moed om innerlijk mee te groeien met het waarheidsbewustzijn van de menselijke geest.
Ook ds. Harm van Lunzen was doordrongen van deze geest en voelde zich hierin verwant met Zwingli. Ook hij was een strijdbaar man en een zoeker naar waarheid en recht Zijn grote liefde voor de principiële beginselen van het vrijzinnig christendom, deed het hart van Van Lunzen branden en de gloed daarvan straalde hij uit in zijn handelen, voelen en denken.
Zijn strijd tegen de aanneming van het Ontwerp Nieuwe Kerkorde kenmerkte hij als de strijd tegen de teruggang in het geestelijk denken. Zijn legendarische en magistrale prediking gehouden te Odoorn op 9 oktober 1960, in een stampvolle kerk met toehoorders uit geheel het land, ter gelegenheid van zijn 25-jarig predikantschap aldaar, getiteld: "Het Koninkrijk Gods bestaat niet in woorden maar in KRACHT" kwam uit die diepe gloed van een vurig hart en was een groots en indrukwekkend getuigenis van zijn vrijzinnig unitarische geloofsvisie "de aanbidding GODS in Geest en Waarheid".

De consequenties
Ondanks het afwijzende standpunt van de Bond en zijn waarschuwingen voor de consequenties wordt de Nieuwe Kerkorde op 7 december 1950 door de synode van de Ned. Herv. Kerk aanvaard met steun van de "toenmalige" Ver. v. Vrijz. Herv. – en op 1 mei 1951 van kracht. Hélaas moeten we thans constateren, dat de nieuwe koers in de Ned. Herv. Kerk desastreuze gevolgen voor de invloed van het vrijzinnig christendom binnen deze kerk heeft gehad.
Na de verloren strijd tegen de koerswijziging in de Ned. Herv. Kerk en de eveneens vergeefse strijd tegen de opheffing van de V.P.R.O. (Vrijz. Prot Radio Omr.) heeft de Bond gemeend zijn activiteiten voor het werkelijk vrijzinnig christendom te moeten voortzetten, indachtig aan de oproep van de Kroongetuige van het Vrijzinnig CHristendom – dr. Albert Schweitzer:
"Op de bres te staan voor het Vrijzinnig Christendom zijn wij aan het Evangelie verplicht".'

Uit de kerkbode van hervormd Bergambacht nemen we over 'Een brief aan minister-president W. Kok'.

'Zoals menigeen wellicht weet, is onze nieuwe minister- president geboren en getogen binnen de grenzen van onze burgerlijke gemeente. In een landelijk dagblad stond er onlangs een heel verhaal over Het ging o.a. uitvoerig over de verhouding tussen arbeiders en bazen, socialisten en christenen. Zonder tegen de kerk aan te schoppen, gaf hij aan dat deze niet altijd het toonbeeld was van christelijk gedrag… In plaats van zo'n opmerking snel weg te wuiven ("natuurlijk zegt zo'n rooie dat!"), doen we er beter aan, ons af te vragen hoe wij vandaag de dag bij onkerkelijken over komen. Het is immers te hopen – omwille van de eer van Gods Naam en het behoud van onze naaste – dat we het er inmiddels beter vanaf brengen!
Ook vertelde hij als leerling van de openbare school godsdienstlessen te hebben gehad van de hervormde dominee. Ik kon niet merken, dat dit negatieve herinneringen heeft nagelaten. Dan kun je alleen maar hopen op het tegendeel.
Toen bekend werd dat Wim Kok minister-president werd leek het ons als kerkeraad een goede gedachte hem als oud-plaatsgenoot een brief te sturen. Als een positief en christelijk gebaar van meeleven. Hieronder volgt de tekst:

Geachte heer Kok,

Nu u als minister-president bent beëdigd van een nieuw kabinet, willen wij u als geborene en getogene in onze burgerlijke gemeente van harte geluk wensen met deze nieuwe taak.
Hoewel het ons spijt, dat het christelijk volksdeel niet in dit kabinet vertegenwoordigd is, deed het ons goed te vernemen, dat u zich verantwoordelijk weet voor "alle burgers van Nederland".
Wij lezen hieruit een beleidslijn af, die in allerlei verbanden blijvend ruimte biedt aan hen voor wie het christelijk geloofsgoed onopgeefbaar is.
U mag zich samen met uw kabinet verzekerd weten van onze voortdurende voorbede, opdat u uw verantwoordelijke taak wijs en moedig in de kracht en onder de zegen van God de komende jaren mag vervullen.

Namens de Hervormde Gemeente te Bergambacht

Drs. P. J. Visser, predikant
Drs. R. de Haas, scriba.

v. d. G.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen