Boekbespreking

Geoffrey Wigoder, Joodse cultuur, oorsprong en bloei, uitgave Ambo, Baarn, 439 pag., ƒ 79,–.
In onze tijd verschijnen buitengewoon veel boeken over het jodendom, waarbij de ene uitgave slechts summier iets toevoegt aan de andere. In de uitgave die hier voor ons ligt – verschenen in de reeks 'Bronnen van de Europese cultuur' – wordt echter toch wel iets geheel nieuws geboden. De ondertitel luidt 'Een geschiedenis van de joodse cultuur en haar uitstraling'. Hier gaat het om de oorsprong van de joodse cultuur en haar bloei(perioden). Juist de verbinding van het verre verleden met het heden en het feit dat het hier gaat om de joodse cultuur, die breder is dan die van het religieuze jodendom, maken dit boek tot een document van eigen waarde.
Het boek is verdeeld in vier delen. In het eerste deel (De Oudheid) gaat het over 'Het Boek', de periode van de Tweede Tempel, de wereld van de rabbijnen (met o.a. de leer van de Talmoed), terwijl verder enkele belangrijke werken uit de Oudheid worden behandeld (o.a. De Septuaginta, de Dode-Zeerollen, 'De Joodse oorlog' van Flavius Josephus).
In het tweede deel (De Middeleeuwen) komen aan de orde 'Creativiteit in de Middeleeuwen', 'Renaissance en Humanisme', 'De joodse leefwijze' en belangrijke werken uit de Middeleeuwen (o.a. 'Gids der onzekeren' van Mozes Maimonides en 'Het boek der vromen' van Judas de Vrome).
Deel III gaat over de moderne tijd, met o.a. aandacht voor 'Der Judenstaat' van Theodor Herzl, 'Het Achterhuis' van Anne Frank, Mare Chagall's Vensters van Jeruzalem. In het vierde deel tenslotte gaat het over joden die hebben bijgedragen aan de moderne cultuur in politiek, financiën en handel, de wetenschappen in de meest brede zin van het woord, de filantropie. Aan het eind zijn opgenomen een verklarende woordenlijst, een verantwoording van de foto's die opgenomen zijn, een zakenregister en een namenregister.
Bij werken uit de Oudheid komt kort de Bijbel aan de orde, waarbij vopral het Spreukenboek aandacht krijgt ('het oudste Israëlische werk uit de wijsheidsliteratuur') en het verschil in visie op de lijdende Knecht des Heeren in Jesaja bij joden en christenen. Wie van dit boek kennisneemt, komt opnieuw onder de indruk van de vele grote mannen en vrouwen, die het joodse volk heeft voortgebracht op het gebied van wetenschap (Einstein), filosofie, literatuur (Marx, Freud, Kafka).
Het boek is vertaald uit het Engels. De auteur is verbonden aan het Instituut van het Hedendaags Jodendom van de Hebreeuwse Universiteit in Jeruzalem.

v. d. G.

Hans van Munster O.F.M., Een steen in de vijver, Vrede en gerechtigheid sinds de dood van Marx, 1993, 128 blz., Kok, Kampen, ƒ 22,50.
De schrijver is vooral bekend geraakt als secretaris-generaal van de Nederlandse bisschoppenconferentie en zijn deelname aan 'Justitia et Pax', de rooms-katholieke vredescommissie. De grondvraag van het boekje is, of er, na het ineenstorten van het communistische systeem ('de dood van Marx') nog een alternatief is tussen enerzijds communisme en anderzijds kapitalisme. Hij sluit nauw aan bij o.a. de encycliek 'Mater et Magistra' (1961) en bij hetgeen op voetspoor daarvan is losgekomen en bij de publikaties van de Wereldraad van Kerken uit 1985 (vooral bij de Assemblee te Vancouver), en bij publikaties uit onze eigen kerk als 'De andere kant van Nederland'. Dit boekje is dan ook mede een uitgave van de DISK, een samenwerkingsverband van 7 kerken met oog op de vragen van het arbeidspastoraat en -vraagstuk.
Met de schrijver zijn we van mening, dat communisme en kapitalisme geen alternatieven zijn, en dat daar niets tussen zou zitten, en wij delen veel van zijn kritiek op onze samenleving, en stemmen in met de gedachte dat zowel de rijken die verdrukken als de armen die verdrukt wòrden slachtoffers zijn. Moeite hebben we echter met de invulling van het bijbelse grondbegrip 'gerechtigheid', toegepast op de samenleving: het wordt ons te veel moraliserend verhorizontaliseerd, hoezeer ook wij de opdracht der kerk herkennen in de noodzaak normen en waarden aan de samenleving aan te reiken. Echter, de rijken zijn, net als de armen, ook zondaren, en de zonde moet ook beteugeld worden. Het waardevolle vinden we vooral in de verslaglegging van hetgeen de kerken op heden gezegd en gedaan hebben.
S. M., Z.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen