FEUILLETON

Kleine Luijden
SCHETSEN UIT HET FRIESCHE DORPSLEVEN.
door IDSARDI
11)
Soms tot diep in den nacht, als anderen al lang sliepen, om bij het schemerlicht eener kleine petroleumlamp sokken te stoppen of een gescheurde broek te verstellen. De bengels wisten den boel wel kapot te krijgen, en nieuw koopen, daar was geen sprake van. Altijd klongelen op afgedragen goed. Zij wou óók wel eens anders. Zooals de burgervrouwen, die 's middags netjes gekleed bij tafel zaten, en 's avonds met hun mannen uit wandelen gingen als het weer daartoe uitlokte, of anders gezellig aan tafel zaten met het noodige daarop.
Gezelligheid had zij niet. Voor geen halven cent. Symen was het liefst de deur uit. 't Heette in het belang van 't algemeen, maar ondertusschen! Zij en de kinderen waren er toch óók nog. „Je hebt nog een man", — heeft vrouw Deelstra gezegd — nu ja, maar daar hadden je nog al wat aan, als die alleen thuis kwam om te eten, te drinken en te slapen.
Die vergaderingen had zij ook het land aan. Gewoonlijk kwam hij na afloop in ontevreden stemming huiswaarts, scheldend op alles en nog wat, om den volgenden morgen met tegenzin weer aan het werk te gaan. Zij moest toch ook werken. D'r werd haar ook niet gevraagd of zij wel trek had. En dan die contributies nog. Zooveel voor het lidmaatschap en zooveel voor de strijdkas, en zooveel voor het lezen van ,,Het Volk", en zooveel voor de ziekenkas, d'r kwam haast geen end aan, en 't moest alles maar van haar weekgeld af. Daarvoor moest zij den boer op om zoodoende er wat bij te verdienen. Vandaag in dat koude, vieze weer den geheelen dag met den bollekorf het veld in, overal een praatje houdend, en dan bovendien nog tevreden zijn met al de op- en aanmerkingen van de klanten. Tegen een verdienste van vijftien cent van den gulden, plus wat overgeschoten oud brood.
En als zij dan oververmoeid thuis kwam, dan daar soms de heele boel op stelten. Laatst de koffiepot stuk met den geheelen inhoud over tafel, doordat de kinderen aan het stoeien geweest waren om een stuk koolraap. Verleden week de suikerpot aan alle gruizelementen, daar Janneman, die naar haar vader genoemd is, tengevolge harer afwezigheid net zoolang griende tot Symen hem dezen had laten uitlikken, waarna hij het ledige voorwerp over de kamer keilde. En dan dat gevaar met die kachel, 't Scheelde niet veel of kort geleden was de heele zaak afgebrand, met wie weet welke gevolgen. De oudsten wilden een vuurtje maken en speelden daartoe met lucifers. Eerst het doosje in brand, en als de vlam dan langzaam omhoog kroop en bij de koppen van de stokjes kwam, gaf dat zoo'n mooien knal. Precies als van een echt vuurwerk.
Gelukkig, dat buurvrouw onraad merkte, doordat een van allen zoo begon te schreeuwen. Nu kon nog tijdig het gevaar bezworen worden, en was er alleen een vuile kamer, waar het droop van water, op te redderen geweest.
Bij de buurvrouw is altijd alles op orde. Die behoeft er niet uit, zooals zij. En dan maar twee kinderen. Dat wordt mode bij de menschen. Maar zóó kan je de zaak ook wel netjes houden, vooral wanneer de man goed verdient.
Wat zei de bakkerin ook weer? O ja, om zindelijk te zijn, behoefde een mensch geen geld te hebben. Zeep was goedkoop en water kost niemendal. Och, zulke menschen kunnen het zoo mooi zeggen. Wat voor aardigheid heb je aan het opknappen van zoo'n ouden rommel? En het werd natuurlijk op de vrouw verhaald. De man ging er uit, en zij zat er mee. Ja, toen zij nog een meisje was, ging het anders. Toen hield zij ook wel van mooi. Toen ging zij nog naar de kerk en met anderen op en uit. Toen mochten de menschen haar wel. Toen was zij altijd de fleurige Syke met een lach op 't gelaat en een vroolijk woord voor elk. Maar in 't trouwen is alles anders geworden. Nu 's Zondags soms niet eens verkleed. Waartoe ook? Zij komt toch nergens en heeft wel werk om de daagsche kleeren van de anderen met een grooten steek aan elkaar te halen. Geen tijd voor andere dingen. Vrouw Rijpkema heeft haar onlangs daarover een smoesje gegeven, maar zulke menschen hebben goed praten. Die laten al het werk door een meid doen, maar zij staat alleen voor alles. Zij wou ook wel anders. Als het maar kon en Symen zooveel meewerkte als hij nu tegenwerkt. Hij lachte om de kerk en den godsdienst, en dat heeft haar ook afkeerig gemaakt. Zoo groeien de kinderen in 't wild op. Als ongedoopte heidenen. Haar vader moest 't eens weten! Gelukkig maar, dat hij is heengegaan voor hij kennis kon hebben van haar leed. Hij was zoo vroom en hield zooveel van haar. Moeder was ook goed, maar veel toegeeflijker. Lang niet zoo beslist in alles. Als die indertijd wat flinker geweest was, had haar leven misschien 'n andere richting gekregen. Maar hoe ging 't met jonge meisjes. Zij zagen haar eigen belang nog niet in.
O, wat ging het vroeger thuis anders dan bij haar. Nooit een kerkbeurt verzuimd! Vader vast vier keer per jaar mee aan 't Nachtmaal. De kinderen allen op de Christelijke School en naar catechisatie. Later op de Jongelings- en Jongedochtersvereeniging. En dagelijks voor hen allen gebeden om de bewarende hand Gods over hun leven.
En nu zoo afgezakt. Getrouwd met kleinen Symen, een socialist, die met God en godsdienst den spot had en de fijnen uitlachte. Die ook haar vader zou hebben uitgelachen, omdat hij zoo ouderwetsch was en vast niet mee deed met de nieuwigheden van dezen tijd.
Allerminst met die onverschilligheid en oproerigheid van deze dagen.
(Wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen