DE REFORMATIE OP DE VELUWE

Pastoors opgeroepen om examen te doen.
TRANSSCRIPTIE VAN G. VAN DER ZEE,
NED. HERV. PRED. TE VAASSEN.
ACTA VAN DE CLASSIS NEDER-VELUWE.
II.
Engelen. Van den Engelen dat sy oock een geestelyck wesen sindt, maer geschapen van Godt, ende dat sy sijndt uit genaden der schepinge  ) kinderen godes.
Schepinge. Van die schepinge, dat alles uit niet geschapen is, ende dat selve in ses dagen, om dat godt van syn schepsel soude gepresen worden. Ende tweederlei vernunfftige - ') creaturen 2^) sindt geschapen die Engelen ende menschen, ende die Engelen sindt uit niet, gelyck onse seelen - '), geschapen.
Voorsieninge. Onderscheit der schepinge ende voorsienicheit godes is, dat door die schepinghe alle dingen haer wesen hebben, ende door die vorsienicheit haer onderhoudinge. Die beschryvinge der vorsienicheit is in den Catechismo. Godt regert door goede ende quaede instrumenten, ende wanner hy handelt dor quaede middelen, die sondigen wel, doch Godt wordt haerer sonde niet deelachtich, overmitz hy een goet eindt ^'^) heefft syns wercks, ende een veel andert als die quaede instrumenten, de welcfce het verderffenis soecken, als godt door datselve werck soeckt des menschen salicheit te vorderen. Exempel - ^) in het overgeven Christi.
Jesus Christus. Van Jesu Christo is bekent, dat hij Jesus wordt genoemt, om dat hy ons geheele ende alleen salich maket, ende sulx uit cracht syns lijdens ende stervens, ende dat derwegen onrecht doen, die haer salicheit soecken eensdeels by Christum ende eens deels by anderen. Christus wordt hy genoemt, dat is gesalffde, om dat hy met den heiligen geest gesalfft is tot onsen propheet, priester ende Coninck. Ende worden hier verstaen niet alleen die gaven des heilige geestes, maer oock die verordenincge ende instellinge Christi tot syn officit - «).
Propheten. Onderscheit Christi ende der anderer propheten. Christus is den auctoor der leere, welcke derselver oock haer cracht geefft, die anderen sindt dienaers, alleen hebbende ontlangen van Christo dat sij leeren. Onderscheit der propheten des ouden ende des neiwen Testamens, Jene '^) hebben geprophiteert van den toekomenden Christo, dese van eenige besondere dingen; Jene hebben een deel gehat der polityckschen regeringe, dese niet.
Apostelen ende Evangelisten. Onderscheit der Apostelen en Evangelisten. Die Apostelen sindt aen geen kercken verbonden gelyck die Evangelisten, daerbeneven hebben die Evangelisten geschreven het gene dat die Apostelen wilden geschreven hebben. Nu ter tyt worden die dienaer niet meer Evangelisten genoemt so verre men proprie '•^°) dit woordt gebruickt, overmitz die Dienaeren geen Evangelium meer schrijven, also dat nu ophouden in der kercken den Dienst der Apostelen, Evangelisten ende propheten, ende blyven pastores, Doctores, Seniores ^^) ende Diaconi.
Priesterdom. Van Christi Sacerdotio ^-) is bekent, dat tusschen dat priesterdom Christi ende dat priesterdom des ouden Testaments onderscheit is, te weeten, Jene priesters waeren figuren, Christus ist die Substantie ^s) selffs. Jene sepius, Christus semel se obtulit =*'). Tot het priesterdom Christi behoort oock die voorbiddinghe, die hy vor ons in den hemel doet, daer door verstaen wordt prepetuus vigor ^°), cracht ende weerdichedt des verdienst Christi, mitzgaders synen wille, dat die vader ons om syns verdeinst wille aenneme. Buiten dit sacrificium is oock geen soenoffer.
Eengeboren soon. Christus wordt den eenichgen Soon godes genoemt, om dat hy van natuur ende wy uit genaden godes kinderen worden sindt. Christus is oock nae syn menscheit godes soon op een andere wyse als wy. Want boven dien dat die menschlycke natuur in Christo met die goddelycke vereenicht is, so ist hy oock geboren godes soon, ende wy sindt geboren kinderen des torns.
Ontfangen van den H. geest, dat is door cracht des heiligen geestes ende niet uit synen wesen, maer uit den wesen der maget Marie.
Helle. Neder gedaelt ter hellen. Dat wordt =") Helle heefft in die Shrifft dryerlej beduidinge, namelick van graeff der dooden, die plaetz der verdoembden, ende groote onuitspreckelicke smerten. Voor het graeff wordt het hier niet verstaen, overmitz vorgaet: Is begraven. Het kan oock van die plaetz der verdoemenis niet verstaen worden, want nae die godheit is hy overall, nae die menscheit is hy in den grave gebleven ten derden dage, ende syne seel is in het paradys gewest, so blyfft dan dat het genomen wordt in die derde beduidinge, namelyck vor die smerten der seelen, die Christus vor ons geleden heefft.
Hemelvaert. Die Hemelvaert Christi wordt alsoo verstaen, dat hy nae syn menscheit waerachtich is opgenomen, also dat hy op aerden niet en is nae derselver.
Kercke. Van die kercke godes is bekent, dat dieselve is een vergaderinge der genigen welcke godt van aenbeginne door syn woordt ende geest in eenicheit der waerer religie, ende datselve om Christi wille ende door denselven vergadert ende onderhouden heefft. Dese kercke wordt gedistinguert ^7) jn die kercke des ouden ende in die kercke des neiwen Teistaments, welcke die Catholische genoemt wordt. Item ^^) in visibilem ende in invicibilem ^^). In militantem 3") et triumphantem ^s), generalem *< > ) ende particularem ^o) Die kercke is oock altyt niet in sodanigen staede, dat sie den menschen is bekent gewest, als tot der tyt Eliae, ende daer Christus op aerden wandelde. Dit is verclaert door gelycknisse van den maene. Het hoofft van die kerck is alleen Christus. Die mercktekenen sind die suivere leere, het rechte gebruick der Sacramenten, ende die disciplin "1) der kercken.
Justificatie *-). Van die justificatie des menschen is bekent, dat die bestaet in die verdiensten Christi, welcke wy ons door het gelove toeigenen. Die justificatie ende regeneratie ''^) sindt onderscheiden. Die justificatie is ons toegerekent, maer die regeneratie wordt in ons aengericht. Die justificatie is prefect •*''), maer die regeneratie is alleen begonnen '^=).
Wercken. Van den goeden wercken is bekent, dat ons deselve niet rechtverdioh en maken, want sy sind onvolmaeckt, vruchten des geloves, so sindt wy oock schuldich deselve te doen om onse gehorsamheit tegen godt te bewijsen.
Sacramenten. Van den Sacramenten is bekent, dat het sindt sienlicke tekenen der onsienlycker genaden. Deser sindt in den Neiwen Testament twee, den heiligen doop ende dat Avontmaelt des Heeren. Int oude Testament synder veel gewesen, in den neuwen weiniger. Int oude hebben sie gewesen op den toekomenden Messiam, in den neiwen op dien die gecomen is.
Doope. Van den doop is bekent, dat dat waeter niet en wordt verandert aengaende syn wesen, ende datter den Exorcismus *8) daerbij niet en behoort te wesen, den welcken van godt niet en is bevolen.
Avontmacle. Van het Avontmael des Heeren sindt veel worden ") gevallen. Sommige hebben bekent, dat dat wordeken hoc ^s) verstaen wordt van den brode, dat wy breken, ende dat die worden der insettinge niet eigentlich als sy luiden, maer figurlicker wyse moeten verstaen syn. Sommige sindt gebleven by der Transubstantiatie *^), andere hebben willen desenderen die Consubstantiatie 50).
Soveel vant examen met den pastoren.
Wilhelmus de Weese pastoor in putten ende Henricus Wolteri, pastor in Vorthuisen nae dien sie twee sessiones ^^) den examini bygewoont hadden, sindt sy nae huis gereist, achterlaetende aen den Classem een dusdanige Schrifftelicke excuse ende protestatie :
Nos subscript! pastores in Velua quarto Julii anno XCn, obedienter comparavimus Hardervicae, et audita prima diei propositione simpliciter in genere respondemus : Nos divina gratia perseverare in ea doctrina, quam nostros in hanc V Ju. s. diem docuimus auditores multis annis, quae qualis fuerit interrogentur illi, et si aliter (quod Deus avertat) ageremus, conscientia nostra taederetur, quod nemo bonus a quoquam exegat nunquam, et scandalo essemus oviculis nostris et multis allüB. Raptim Anno XCII V July, stylo veteri. 52).
Die broederen des Classis sulx gesien hebbende, hebben begert van den gedeputeerden van Arnheim, om den Hove sulx aen te dienen, welcks deselve te doen aengenomen hebben.
iNae gedaenen examine is bevonden, dat die pastores niet genochsaem en sindt gefondert ^^) gewest, ende derhalven voor gereformeerde kerckendienaeren in dese Classe noch niet aengenomen, maer vermaent, dat sie haer wilden wijder bekeren, ende derwegen het iudicium ^*)) op verneren tyt gesuspendeert ^°) ; ende daermede s*) alle valsche leeringe gewerdt ^'') worde sindt haer die articulen vorgehouden, welcke in den Classe tot Arnheira die pastoren hebben onderschreven, op dat sie deselve oock wilden aennemen ende achtervolgen "•'*), ghelyck sommige absolutelyck, sommige met sekere conditie onderschreven hebben, blyckende by het geschryfft daervan synde.

(Slot volgt).

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen