KRONIEK

„Kern"-vraagstukken.

Vanwege de Vrije Universiteit, een van de bekende scheppingen van bouwheer Abraham Kuyper, belegt men samenkomsten om de — misschien wat minder grage — contribuanten voorlichting te verstrekken omtrent kwesties als schepping (Genesis) en evolutie, Schriftgeloof en gelovige opinie e.a. Wanneer we deze punten aanduiden als kern-vraagstukken zijn we, mogelijk bedoeld, een tikje dubbelzinnig. Immers onwillekeurig gaan onze gedachten uit naar de mogelijkheid van kernsplitsing en de dreiging van het kernwapen en alle ethische consequenties daarvan. Laat ons zeggen, dat de kern-physica (natuurwetenschap, die zich bezig houdt met kernsplitsing) de metaphysica (filosofie) theologie omtrent de kernen van diverse vraagstukken wel dringend mee aan de orde heeft gesteld. Wel dient opgemerkt, dat de Vrije Universiteit is gesticht vanuit een heel andere instelling tegenover de toenmalige gangbare wetenschap dan die men thans kiest ten aanzien van de huidige. Kuyper begeerde een andere vrijheid dan die zijn nazaten thans opeisen.

God in Nederland.

In opdracht van de geïllustreerde pers n.v. werd enige tijd geleden een statistisch onderzoek ingesteld naar godsdienst en kerkelijkheid in dit zo godsdienstig en kerkelijk bekend staande landje. Is er een God, die zich met ieder persoonlijk bezighoudt of moeten we meer denken aan iets als een hogere macht of levenskracht? Weet ge of zulk een God of macht bestaat of zijt ge ervan overtuigd, dat er geen God bestaat? Op deze en dergelijke kernvragen gaven een aantal landgenoten antwoord. We hebben reeds vernomen, dat de uitslag van dit opinie-onderzoek niet een erg gunstig beeld geeft van het kerkelijk en; godsdienstig leven in Nederland. De resultaten zijn voorzien van commentaar en documentatie thans in een boekwerk de belangstellenden aangeboden. Ongeveer de helft van ondervraagde vrouwen en mannen gelooft, dat God er is en dat Hij zich bezighoudt met ieder mens persoonlijk. Voor andere soortgelijke vragen liggen de getallen ongeveer gelijk. Wel is er verschil tussen stad en platteland. In Zwolle vond eveneens een dergelijk onderzoek plaats. Zwolle neemt misschien een overgangspositie in tussen stad en platteland. In de hoofdstad van Overijssel bleek, dat velen bij God denken aan Iemand, die helpt in nood. Voor slechts een gering percentage ontvangt het begrip God een nieuwe inhoud als gevolg van nieuwere opvattingen. Voor de meesten krijgt het geloof of wat men daaronder verstaat heel weinig - aansluiting bij het leven van al de dag. Men kan er niet mee uit de voeten in de moderne samenleving. Elk gelooft in de schepping, in Christus geloven er minder en in hel en hiernamaals nog minder. Deze uitkomsten kloppen niet helemaal met de resultaten van de enquête God in Nederland.

Verontrustend was het gegeven uit het God in Nederland onderzoek, dat de onkerkelijkheid met name onder Hervormden wel een procent of tien beneden de gegevens van het laatstgehouden bevolkingsonderzoek van rijkswege uitkwam. Men heeft daar wel redenen voor gezocht o.a. dat men als het een officieel onderzoek geldt ook graag wat officiëler uit de bus komt.

Bij deze stand van zaken moet men er wel begrip voor opbrengen, dat de leiding van de Hervormde gemeente van Hengelo ernstig overweegt een aantal Hervormden uit te schrijven uit de administratie. Er zijn belijdende leden en doopleden en voorts Hervormden. Hervormd omdat ze uit Hervormde ouders geboren zijn. Deze brede zoom wil men afknippen omdat het bijhouden van de gegevens een administratieve rompslomp meebrengt en de kerkvoogdij voor grote onkosten plaatst. Even denk je aan Openb. 11:2: En de voorhof, die buiten de tempel is, laat die uit en meet die niet, want hij is de heidenen gegeven". Uit sleur, prestige en uit theologische overwegingen, die aan het verbond zo ver mogelijk bereik willen laten heeft men steeds weer al die namen en adressen in de kaartenbak meegesjouwd. Tenslotte keren de kosten de overwegingen. We krijgen op deze manier wel betrouwbaarder getallen, misschien niet. volkomen juiste, maar toch wel gemiddelden.

Welke God?

De helft der bevolking neemt aan dat er een God bestaat. Voor de wereld rondom ligt het percentage waarschijnlijk in het merendeel van de andere landen beduidend lager. Niet alleen interesseert ons echter hoevelen geloven en aannemen, maar gewichtvoller is het antwoord op de kernvraag wie men onder God verstaat. Oriënterend is een discussie tussen het Journaal van het patriarchaat van Moskou, het officieel orgaan van de Russische Orthodoxe kerk en de nieuwe secretaris-generaal van de Wereldraad, de opvolger van Visser 't Hooft, dr. Blake. Deze accentueert de transcendentie Gods (God is vóór, boven het geschapene en onafhankelijk daarvan; God is onbegrijpelijk) tegenover het streven van de God is doodtheologie en het pragmatisme (de rich­ting die het bruikbare als waarheid beschouwt en het denken in dienst stelt van het handelen, dus doe en denk) het empirische (ervarings-) en seculaire (verwereldlijkende) van de huidig gangbare opvattingen. Het Journaal kiest positie tegen dr. Blake's opkomen voor het transcendente Gods en zegt dat het gaat om schepping, vleeswording, verlossing, oprichting van het Rijk Gods, om de realiteit van het ervaren van God en het kwaad en om het solidair zijn met de mensen. Het is die — typische linkse — tendens om god te zeggen tegen de liefde die we onze naaste toedragen. God is alleen in het intermenselijke en 'god is dat intermenselijke. Men belijdt niet dat God Liefde is, maar dat liefde god is. In deze gedachtengang is het geen wonder, dat men zijn ethiek vereenzelvigt met sociale activiteiten en dat men zijn theologie denatureert tot sociologie. Men heeft de wereld liever dan de kerk, zodat in feite eigenlijk men de wereld als kerk zalig spreekt en de kerk als wereld in slechte zin verdoemt.

Demonstratie in de plaats van processie.

De processie verdwijnt, ofschoon daar in het kader van de grondwetsherziening nog niet het laatste woord over gezegd is, maar men wil toch niet de huidige letter met alle geweld in de constitutie handhaven, aangezien andere kerken het vermoeden koesteren dat in de R.K. kerk, die zich zo snel en radicaal herziet, de processie niet zo hoog meer pp het verlanglijstje staat, maar de demonstratie verschijnt. Aan de demonstratie kan men ook gedreven door christelijke inspiratie meedoen. Iemand als prof. Delfgauw, de uitvinder subs. verdediger van de kreet: Johnson moordenaar, heeft betoogd dat lieden als de aartsrevolutionair wijlen Che Guevara, die met woord en daad aan iedere vrije mens, dus ook aan de christen, de weg naar de toekomst wijzen. Het is al niet meer een kwestie van apostolaat in het midden van de wereld van de revolutie, maar de revolutie is het apostolaat bij uitstek. Christelijk mag nog meedoen, maar alleen maar in de vorm van het worteltje „christelijke inspiratie", dat niet het hart mag hebben om boven de grond uit te komen.

Men loopt storm tegen het „gebouw van het conventionele christendom" en betrekt de bungalow, de woning met éne verdieping. Verdieping in het oppervlakkige.

Tsjechoslowakije.

Enerzijds, dezerzijds voornamelijk, de linkse koers in geloof en godsdienst; anderzijds, generzijds, echter ook een andere ontwikkeling. In Tsjechoslowakije trad een politieke ontspanning in. Het nog vrij starre stalinisme maakte ruimte voor een liberalistischer regiem. Onmiddellijk kwamen de rooms-katholieke kerk en de Baptisten in actie om te verzoeken of niet de vele en zware vonnissen, die geveld waren over kerkelijke leiders in de voorbije periode in aanmerking mochten komen voor herziening. Het zou kunnen gebeuren, dat men hier zat constateert: God is dood en ginds na druk belijdt: En zie, Hij leeft. De God van Pasen leeft.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen