Liever naakt dan namaak

Deze uitspraak is van één van de redacteuren van het geïllustreerd weekblad de Spiegel. De lezers hebben in de dagbladen kunnen lezen, dat met ingang van 1 jan. 1970 de verschijning van dit blad zal gestaakt worden. In een perscommuniqué staat te lezen, dat de directie van N.V. Gebr. Zomer en Keunings uitgeversmaatschappij te Wageningen hiertoe heeft besloten, ongaarne en na uitvoerig beraad. Eén van de oorzaken is, dat het advertentie-aanbod tot ver beneden het reële minimum was gedaald, zodat de redactie niet in staat was de kwaliteit van het blad te handhaven.
Verder wordt vermeld, dat de Spiegel sinds enige tijd een verjongingskuur doormaakte. De eerste fase begon in 1968 toen het etiket „nationaal-christelijk" verdween. Een tweede fase luidde het overschakelen op een ander, (kleiner) formaat. De derde fase zou zijn: het opvoeren van de kwaliteit door redactionele uitbreidingen en een groter budget in 1970. Maar deze fase kan niet doorgaan als gevolg van het opdrogen van de advertentiebron.
Daarbij kwam, dat de verjongingskuur tot gevolg had dat veel oudere abonnees het blad opzegden, terwijl er naar verhouding te weinig jonge lezers bij kwamen. Het abonnébestand schrompelde voortdurend in.
Dan volgt een merkwaardige zin, die wij onderstrepen: „Een tussentijdse koerscorrectie zou misschien het blad hebhen kunnen redden, maar de redactie wilde beslist niet terugkeren naar het „nationaal-christelijke" tintje van voorheen. Liever naakt dan namaak." Aldus één van de redacteuren.
Graag willen wij bij dit bericht enige kanttekeningen maken.
1. Wij zijn niet bevoegd over het teruglopen van het aantal advertenties te oordelen. Het is jammer, wanneer een blad tengevolge van de reclame op de televisie geen of niet voldoende basis meer heeft om te bestaan.
2. Wel hebben ook verscheidene lezers van „De Waarheidsvriend" de onttakeling en de verbleking van het christelijk karakter van de Spiegel als lezers meegemaakt en betreurd.
De koerswijziging — onder veel drukte aangekondigd en doorgevoerd — stuitte niet alleen de ouderen maar ook vele jongeren tegen de borst. Het is een mistekening van de redactie, wanneer zij vermeldt dat alleen ouderen bedankten. Het is ons uit ervaring met gezinnen, waarin opgroeiende kinderen waren, bekend, dat juist deze opgroeiende kinderen steeds meer tegenzin kregen tegen de opmaak en vooral de inhoud van de Spiegei. Dit was de redactie niet onbekend, want velen hebben geschreven uit liefde voor dit blad, zonder dreigementen van bedanken, enz. De redactie nam niet de moeite om gedocumenteerde brieven of te weerleggen of er haar voordeel mee te doen. In bepaalde gevallen werden zij niet eens beantwoord.
De manier waarop in de rubriek: Lezers schrijven, of hoe die rubriek ook heette, werd gereageerd op meer of minder gelukkig geformuleerde bezwaren, was beneden peil en naderde dikwijls de hoon. Daardoor heeft de redactie zich vervreemd van haar trouwe lezerskern, die een goed geïllustreerd blad graag in hun gezinnen hadden.
3. De naamsverandering was meer dan de verdwijning van het etiket ,,nationaal christelijk". Het woordgebruik: etiket spreekt al boekdelen. Daarmee toonde de redactie, dat zij niet meer christelijk was, het geloof verloren had in de glans en de majesteit van het Woord Gods, dat licht verspreidt tot in de uithoeken van het leven. Niemand vroeg in het verleden om een etiket, maar om een christelijke inhoud. En die ging hoe langer hoe meer ontbreken.
4. Het is duidelijk, dat de vernieuwde redactie mikte op de jongere generatie. Alles moest anders. Uiteraard heeft ieder blad op zijn tijd een verjongings- en verfrissingskuur nodig. De wijze van presentatie verschilt per generatie. Maar deze koerswijziging bleek geen verjongingskuur, maar een stuiptrekking van het christelijk geloof en een aanpassing aan de geest van deze tijd te zijn. Zij was een volslagen doorbraak naar deze wereld en het leven naar het schema van deze wereld. Dit is geen verjongingskuur maar aftakeling.
En de gevolgen? Kreeg men vat op de jongere generatie? Was die er van gediend? Neen! Er kwamen te weinig jongere lezers bij. Dit betekent, dat de jongeren, die zich gebonden weten aan het Woord des Heeren van deze „verjongingskuur" niet gediend waren en dat alle andere jongeren, die al „doorgebroken" waren naar het leven volgens het schema van deze wereld dit blad veel te flauw vonden. Zij konden en kunnen bij andere bladen voor dit leven naar deze wereld wel beter terecht!
Deze ontwikkeling is een les voor allen, die de verankering in het Woord Gods kwijtraken en menen, dat alles in deze tijd anders moet, niet alleen naar de vorm, maar vooral naar de inhoud. Wil men de kortste weg naar het einde bewandelen, dan moet men die weg opgaan. Dit is een waarschuwing ook aan alle andere bladen, dag- en weekbladen van protestants-christelijke signatuur. Hoe meer het leven naar het schema aan deze wereld infiltreert en de overhand krijgt, hoe meer men de trouwe lezers van zich vervreemdt, terwijl men hen, op wie men mikt, toch niet erbij krijgt.
De uitverkoop van het christelijk geloof, zoals dat mede gestalte kreeg in dag- en weekbladen, gaat voort. Wanneer ge de spot wilde hanteren — maar dat past niet — zoudt ge vragen: Wie volgt?
Ons past geen spot. Want waar gaan nu de duizenden lezers van de Spiegel heen? Welk goed blad komt er voor in de plaats? Onderschat niet de invloed van de bladen, die in uw gezin komen.
5. „Liever naakt dan namaak", zegt één van de redacteuren. Een tussentijdse koerscorrectie zou misschien het blad hebben kunnen redden, maar de redactie wilde beslist niet terugkeren tot het „nationaal-christelijke tintje van voorheen”. Ziedaar de grafrede van één van de redacteuren. In de ontwapenings-discussie valt nog wel eens het woord: Liever dood dan rood. Met een variant op dit woord zou men kunnen zeggen: Liever geen blad dan een christelijk blad!
Wie vraagt er om een christelijk tintje? Deze kwalificatie is van deze redacteur, die daarmee alle redactieleden van voorheen diskwalificeert. Alsof de keuzemogelijkheid is óf werelds óf een christelijk tintje!
Ge vraagt u af hoe het mogelijk is, dat deze redacteur alleen deze keuzemogelijkheid stelt. Heeft hij dan nooit de boeiende en verrukkelijke macht van het christelijk geloof ervaren? Heeft hij de kracht daarvan nooit bij anderen gezien? Had hij dan geen boodschap?
Als dat zo is, dan kunnen wij alleen maar schrijven: Hoe heeft het cultuuroptimisme de religie verwoest! En dat al jaren lang! Want gevels vallen, wanneer huizen reeds lang onbewoond zijn.
Ook dit is een zaak, die in eigen kring tot zelfonderzoek maant. Wij zijn niet beter, al vindt de farizeër in ons, dat dit wel het geval is. Met de grootste aandrang hebben wij aan jong en oud het Evangelie van vrije genade te verkondigen, opdat allen — waar ze ook staan — dit Evangelie als de meest urgente zaak onder de zegen des Heeren aan de orde stellen.
Toen ik de uitdrukking: „liever naakt dan namaak" las, moest ik denken aan het gezegde der ouden: Die de goden willen verderven, verblinden zij eerst.
Want zonder de ingewikkelde problematiek van de pers in het algemeen en van de protestants christelijke pers in het bijzonder te simplificeren is het toch wel het toppunt van blikverenging, wanneer de Spiegel wellicht behouden had kunnen worden, wanneer de redactie niet tot een christelijk tintje, maar tot het christelijk geloof was teruggekeerd, maar dit niet doet! Maar neen: „liever naakt dan namaak". Een andere keus zag de redactie blijkbaar niet. En dit niet-zien is het allerergste van dit hele drama.
Intussen hebben deze uitverkopers van de verworvenheden van het voorgeslacht de protestants-christelijke gezinnen beroofd van een blad, dat op velerlei terrein: godsdienstig, kerkelijk, cultureel, in huwelijks- en gezinszaken, en de sfeer van de ontspanning, enz. goede voorlichting had kunnen geven.
Naast en in de verblinding van de redactie is deze geestelijke beroving en verarming één van de ernstigste symptomen van deze verdwijning.
Wij spreken de wens uit, dat de pogingen, die ondernomen werden en worden om in dit vacuum te voorzien, gezegend mogen worden.
Z.                                                                                                            G. B.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen