Boekbespreking

H. Mulder, Jacobus en de oudsten in de boeken van Lucas, Serie Exegetica, nieuwe reeks deel I. Uitgeverij Ton Bolland, Amsterdam, prijs ƒ 7, 90, bij intekening f 5, 90.

Het is verheugend dat de serie Exegetica weer opnieuw van start gaat. De Bijbelwetenschap staat immers niet stil. Allerlei ontwikkelingen doen zich voor. En niet ieder is in de gelegenheid zich ervan op de hoogte te stellen via vaktijdschriften en wetenschappelijke publikaties. Deze serie beoogt in beknopte monografieën Nederlandse lezers over deze ontwikkelingen te informeren en zo het inzicht in allerlei facetten van de Bijbelse boodschap te verdiepen.

In dit boekje stelt dr. Mulder vooral de gegevens uit de Handelingen der apostelen aan de orde met betrekking tot de broeder des Heren Jacobus die in de eerste christengemeente van Jeruzalem een tijdlang een grote plaats innam. Ook in allerlei apocriefe geschriften duikt zijn naam op.

Wie was deze Jacobus precies? En wat moeten we verstaan onder de oudsten in de Jeruzalemse gemeenten die in Hand. 11:30 zonder enige introductie genoemd worden? Dr. Mulder meent dat Lucas onderscheid maakt tussen de oudsten in de Paulinische gemeenten en de oudsten van Jeruzalem.

Jacobus de broeder des Heeren heeft het als zijn taak gezien zich in te zetten voor het werk van Jezus. Zijn positie dient onderscheiden te worden van de erkende apostelen. Hoe kon Jacobus naast hen zinvol bezig zijn? Volgens dr. Mulder zou Jacobus een raad van oudsten gecreëerd hebben die dagelijks door hem kon worden geraadpleegd. Bij de samenstelling zou Jacobus zich georiënteerd hebben op voorbeelden uit zijn voorgeslacht (de oudsten in Israël in de tijd der koningen). Omdat Jacobus nazireeër was, en zich met strenge geloften aan de dienst van de Heere gaf, was het voor de apostelen niet moeilijk hem een eigen plaats toe te kennen. Dit nazireaat van Jacobus is bepalend voor zijn gezag en positie.

Van hieruit benadert Mulder dan de moeilijke vragen rondom Hand. 15 en Galaten 2.

De gegevens over Jacobus in de Handelingen zijn niet makkelijk te interpreteren. En Galaten 2 stelt eveneens voor vele vragen. We mogen daarom de auteur dankbaar zijn dat hij poogt in dit geheel ons een weg te wijzen. Meermalen worden op allerlei teksten verrassende lichtstralen geworpen. En duidelijk blijkt dat de geschiedenis van de eerste gemeente zijn spanningen gekend heeft. Toch laat het boekje ergens een onbevredigende indruk na. Is de visie van de schrijver niet rijkelijk hypothetisch? Juist gezien de schaarste aan gegevens.

Op blz. 76 lezen we dat aan Jacobus een wereldwijde organisatie van de kerk voor ogen heeft ge­ staan waarbij de kerk, geleid vanuit Jeruzalem beheerst zou zijn door Joodse christenen, terwijl de overige christenen, onderworpen aan de lichtere geboden, op een afstand, in een andere orde tot de kerk behoorden. Het moet me van het hart dat ik dit met de beste wil van de wereld uit Hand. 15 niet af kan lezen.

Wat de auteur schrijft over de spanningen tussen Paulus, Petrus en Jacobus roept m.i. het vraagstuk op van eenheid en verscheidenheid binnen de ene canon. Helaas gaat de schrijver hier niet nader op in. Kan men spreken van een eigen heilsconceptie van Jacubus ten aanzien van Joods christendom? Ongetwijfeld liggen hier vragen. Maar de visie van dr. Mulder laat toch teveel vragen open om geheel te kunnen bevredigen. Maar erkend moet worden dat zijn these de moeite waard is onderzocht te worden. Het duidelijk geschreven boekje vraagt en verdient kritische lezing.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen