Scherpe discussie over Hervormde Jeugdraad

De Hervormde Jeugdraad wordt sinds het begin van de zestiger jaren voor 80 a 90% door de overheid gesubsidieerd. Dat betekent overigens dat de overheid een vinger in de pap heeft als het om het beleid gaat.

Wat is het beleid van de Hervormde Jeugdraad? Over die vraag discussieerde de Hervormde Synode vier uur lang met de H.J.R. n.a.v. een rapport van de Jeugdraad, getiteld Beleidsnotities 1975. Tegen deze notities kwam de synode stevig in het geweer, zó dat iemand opmerkte zich niet te kunnen herinneren, dat een beleidsorgaan van de kerk er op de synode zó van langs gekregen had.

Het uitgangspunt voor het beleid van de Jeugdraad lag geheel in de maatschappijkritiek. De H.J.R. wil jonge gemeenteleden helpen mee te werken 'aan de opbouw van een samenleving, waarin gerechtigheid en vrede meer en meer werkelijkheid gaan worden'. 'Via bezinning rond de begrippen rassisme, uitbuiting en geweld wil de H.J.R. ertoe bijdragen, dat jongeren onderscheiden wat recht en onrecht is in lokale, nationale en internationale verhoudingen, opdat ze leren hoe daarbij in diakonaal-politieke zin werkzaam te kunnen zijn.' Over de kerk wordt gesproken als een 'vergrijzend instituut, waarvan het einde statistisch te voorspellen is'. De meest hoopvolle initiatieven, waarin jongeren een rol spelen, aldus de nota, spelen zich in toenemende mate buiten de kerk af, in groepen en acties als Angola comité, Boycot Outspan-aktie, X-Y beweging. Zuidelijk-Afrika groepen, Clat, Amnesty Internationaal, Solidariteitsbeweging Suriname, en verder in de wereldwinkels en de wereldwerkplaatsen. Met dit alles had de H.J.R. haar visie wel duidelijk gegeven.

Kritiek

Een stroom van kritiek barstte op deze beleidsnotities los. Tijdens een'Dagberaad' van de Hervormde Jeugdraad in april van dit jaar was er al verschil van inzicht over de doelstelling geweest. Bij dat dagberaad had dr. v. d. Heuvel gepleit voor inhoudelijke kriteria, waarin zou uitkomen, dat het in de doelstelling ging om het stimuleren van de geloofsbezinning, de opbouw van de gemeente en de rol van de kerk in de samenleving. Die kriteria waren aanvaard maar kwamen in deze beleidsbepaling van de H.J.R. niet door. Daar was alles, zoals gezegd, gezet op de noemer van de maatschappijkritiek.

Vandaar dat verschillende sprekers ter synode pleitten voor aanvaarding van die kriteria. De eerste die dit deed was ouderling C. J. van Kolmeschate (Delft), die intussen veel waardering uitte voor het werk van de H.G.J.B. en dit eigenlijk als voorbeeld stelde voor verantwoord jeugdwerk.

Ds. J. Vroegindeweij (Emmeloord) vroeg wat dit betreft ook hoe de H.J.R. reageerde op de grote belangstelling die er is voor de toogdagen van de H.G.J.B. Hij vroeg verder of de samenstelling van de Herv. Jeugdraad wel in overeenstemming is met wat onder de jongeren leeft. Willen de jongeren niet duidelijkheid over de vraag van de verhouding tot God?

Ouderling J. H. Morreau (Hilversum) was één van de weinigen, die waardering had voor het rapport: 'de jeugd oordeelt hard over de kerk'. De synode moet hier speelruimte geven.

Dr. K. Blei (Haarlem) zei daarentegen: 'als het evangelie alleen maatschappij-kritiek is zeg ik neen'.

Ds. H. Binnekamp (Maarssen) vroeg waarvan God bevrijdt, dit n.a.v. de passages in de nota, die spraken over God als de Bevrijder, waarbij de bevrijding intussen geheel politiek-maatschappelijk gevuld werd.

Ds. C. Baas (namens de Raad voor de Herderlijke zorg) stelde, dat de jeugdraad niet op de goede weg is. Hij merkte te weinig van die jongeren, bij wie de persoonlijke geloofsbeleving centraal staat, jongeren overigens, die als de nood aan de man komt echt wel bereid zijn om ook de handen uit de mouwen te steken. Onder de militairen bemerkt ds. Baas niets van de Hervormde Jeugdraad. Ook andere synodeleden spraken er hun teleurstelling over uit, dat jongeren, die zoeken naar heilszekerheid in het stuk niet voorkomen.

Prof. dr. H. Berkhof zei het rapport niet te vertrouwen in de analyse van wat onder de jongeren leeft. In een tijd van toenemend nihilisme gelooft men niet meer in maatschappij vernieuwing. Ds. A. Dronkers van de jeugdraad bleek overigens geheel ongevoelig voor de synodale kritiek en ging zelf ook op de maatschappij-kritische toer: 'Het maatschappelijk engagement is belangrijk', daarom gaat het! Zo ook de anderen van de H.J.R. Ds. V. d. Waal, eveneens van de H.J.R., wilde de notities wel bijstellen maar ze niet terugnemen.

Mevr. Stern (H.J.R.) pleitte voor de actiegroepen en liet zich kritisch uit over 'de religieuzen', zoals in H.G.J.B. en Youth for Christ, die zichzelf te centraal stellen. Zo vormden de vertegenwoordigers van de H.J.R. een muur van onverzettelijkheid, zodat ook in tweede ronde de synode met zwaar geschut kwam. Aan het eind van het vier-uur durend debat besloot de synode, dat het moderamen het gesprek met de Jeugdraad zou voortzetten. De beleidsnotities zelf werden niet in stemming gegeven. Zou het wel gebeurd zijn, dan zou een vernietigende uitslag waarschijnlijk het resultaat geweest zijn.

Intussen

Intussen hebben we hier te maken met het (officiële) beleidsorgaan voor de jeugd van onze kerk. Wie vertegenwoordigt de Jeugdraad echter? Het is een generaal zonder leger zei ds. C. Baas in tweede ronde. We bereiken een 'respectabel' aantal jongeren, zegt de Jeugdraad echter. De concretisering van dit 'respectabele aantal' berust echter op niet minder dan een drogredenering. Het blad 'M-3', het officiële orgaan van de H.J.R. heeft, zo luidt de redenering, 2000 abonné's, voornamelijk ook leraren maatschappijleer, godsdienst e.d. En die leraren hebben vele klassen met soms 30 leerlingen. En zo komt men tot aantallen van wel 90.000 jongeren die men bereikt. Een wel erg doorzichtig verhaal om eigen debacle te verhullen. Onze tijd laat duidelijk zien dat wannéér jongeren nog iets verwachten van de kerk ze een boodschap voor hart en leven verwachten, waarbij overigens woord en daad hand in hand gaan. Wie b.v. het middelbaar onderwijs een beetje kent zal moeten toegeven, dat jongeren wannéér ze aanspreekbaar zijn met het evangelie, ze dit zijn waar het hen persoonlijk aanspreekt en hen vanuit de boodschap van zonde en genade ook oproept om getrouwe getuigen met woord en daad te zijn in de wereld, waarin we leven. De opbloei van het werk van Youth for Christ, de te houden Manifestatie Eurofest in Brussel waar 20.000 jongeren worden verwacht toont aan — welke fundamentele bezwaren daartegen óók in te brengen zijn — dat jongeren het elders gaan zoeken wanneer het kerkelijke jeugdwerk ontaardt in politiek zonder religie.

Manifestaties als de genoemde zijn een schuldrekening voor veel ontaard kerkelijk jeugdwerk. Ik zou ook willen zeggen: het feit, dat het werk van de H.G.J.B. zo opbloeit (het aantal leden steeg in een jaar van ruim 9000 naar ruim 11.000) moet voor de H.J.R. een teken aan de wand zijn. Verschillende synodeleden wezen daarop. En dr. H. D. de Loor van de H.J.R. kon er moeilijk onder uit te erkennen dat daar respectabel werk wordt verricht, al werd deze bekentenis met pijn gegeven.

Maar velen, ook in de H.J.R. blijken voor deze dingen moedwillig de ogen te sluiten. Men is zo gefascineerd door eigen maatschappij-kritische visie dat het niet belangrijk lijkt te zijn of men wérkelijk de jongeren in hun échte vragen bereikt.

De redaktie verzoekt met klem de kopij van artikelen en ingezonden stukken in getypte vorm in te leveren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen