Boekbespreking

Het geheim van de gemeente, handreiking van het voortgaande geloofsgesprek, aanvaard door de generale synode der Ned. Herv. kerk in haar vergadering van 18 juni 1974, 56 blz. ƒ 5, 30. Boekencentrum, 's Gravenhage 1974.

In dit boekje worden een aantal theologische aspecten van het gemeente-zijn aan de orde gesteld: de gemeente in haar verbondenheid met Israel als het volk van God, het geheim van Christus' gemeente, de kenmerken van het gemeente-zijn (eredienst, ambt, dienstbetoon); de vormen van het gemeentezijn (instituut, beweging, apostolaat, oecumene, leer en actie); en tenslotte: de gemeente op weg naar de toekomst.

Het is te begrijpen dat de synode dit geschrift met algemene stemmen aanvaardde. Er staan vele goede en mooie dingen in. Ik denk b.v. aan wat gezegd wordt over het geheim van Israel: een onverklaarbaar begin; aan de manier waarop de kerkdienst aandacht krijgt (de belangrijkste vorm van de samenkomst van de gemeente). Ter zake van de dienst aan de wereld wordt gezegd, dat de dienst allereerst bestaat in de verkondiging van het Evangelie, en dat voorts gepleit wordt voor een kritische solidariteit, en een radicaal christen-zijn, waarbij de dienst niet plaats vindt op bestelling van de Wereld. Ook over het instituut en het ambt worden goede dingen gezegd.

De vraag die bij mij na lezing rees: Hoe gaat dit boekje nu functioneren in de gemeenten? Duidelijk is dat hier bepaald andere (meer bijbelse en reformatorische) tonen worden aangeslagen dan in 'Gemeentevormen en gemeenteopbouw'. Toch wordt in de inleiding gesproken van een aanvulling op dit geschrift van 1971. Wat wordt hier met aanvulling bedoeld? Inzake concrete vragen blijft dit boekje daarom wat in de mist. Ook bij de paragraaf over het werk van Christus in zijn kruis en opstanding heb ik wat vragen gezet, terwijl het werk van de Geest als toepassing van het verworven heil wat weinig aan bod komt. Bij het kruis vervaagt het onderscheid, schrijven de opstellers. Ja, maar de pre­diking des kruises drijft toch een wig door de wereld. Zo zouden meer vragen te stellen zijn. Maar dat neemt niet weg dat als handreiking voor voortgaand gesprek dit boekje goede dienten kan bewijzen. Het verdient ook onder ons aandacht van kerkeraden en gemeenteleden.

Dr. B. Jongeling, Een Aramees boek Job, Exegeticareeks, deel 3; 154 blz. ƒ13, 90. Bij intekening op de gehele reeks ƒ 11, 90.

Tot de verzameling handschriften die in Qumran gevonden zijn, behoort ook een Aramees boek Job, een Targum, d.w.z. een aramese weergave van de hebreeuwse Bijbeltekst zoals dit in de synagogediensten na de ballingschap gebruikelijk was. Een dergelijke 'vertaling' heeft iets van een verklaring en omschrijving, zodat studie van de Targums bijzonder belangrijk is, zowel voor onze kennis van het Jodendom, als wel voor bestudering van de Bijbeltekst.

Dr. Jongeling geeft allereerst een uitvoerige inleiding over de verschillende Targums, alsmede over de Job-Targum van Qumran. Over het algemeen is deze een getrouwe en nauwkeurige weergave van de hebreeuwse tekst. Toch komen we ook hier het typische targum-karakter, n.l. de omschrijvende verklaring tegen. B.v. in de weergave van Job. 38 : 6 is het juichen van de morgensterren vervangen door 'schijnen'. Terwijl in Job. 42 : 6 sprake is van Job's berouw, is dit element in de Targum weggewerkt. Job blijft in de Targum de volkomen onschuldige lijder.

In het in Qumran gevonden handschrift ontbreekt heel wat. Zodat we hier en daar slechts kunnen vermoeden, of uit een enkel bewaard gebleven woord moeten opmaken, wat er gestaan moet hebben. Niettemin is deze vondst voor de tekstverklaring en de exegese van het boek Job bijzonder belangwekkend.

Het grootste deel van het boek is gewijd aan een vertaling plus commentaar, waarin allerlei taalkundige opmerkingen gemaakt worden. Lezing van dit nauwkeurige boek veronderstelt wel kennis van de grondtekst. Het is een uitgesproken vakstudie die in deze reeks met ere haar plaats inneemt en die een welkome aanvulling vormt op de literatuur over het boek Job. Wetenschappelijk werk van hoog gehalte!

Hans Brandenburg, Christ sein in schatten der macht 208 S. Brockhaus Verlag, Wuppertal 1974.

Dit boek behandelt een stuk Russische kerkgeschiedenis. Een bewogen geschiedenis van strijd en lijden, verdrukking en vervolging, maar tegelijk ook een geschiedenis van de voortgang van Gods werk dwars door alle tegenkanting heen. Russische christenen leven in een zeer bijzondere situatie. Onder het regiem van de tsaren was er een nauwe vervlechting van kerk en staat. Dat dienen we niet te vergeten bij de beoordeling van de huidige toestand van de kerk en de christenheid onder de communistische machthebbers.

Brandenburg geeft in deel A een schets van de russische kerkgeschiedenis van Wladimir de heiUge tot aan Alexander I en zijn tijd (1801-1825). Met allerlei interessante details over het opkomende protestantisme in Rusland, de opwekkingsbeweging en de bijbelgenootschappen.

Deel B is getiteld 'Der Stundismus bis zur bolschewistischen Revolution', terwijl deel C de situatie beschrijft onder het atheïstische regiem. Onder de verzamelnaam 'Stundismus' verstaat de schrijver de grote beweging onder Oekrainers en Russen in de 2de helft-van de vorige eeuw, als wiens erfgenamen we in de Sovjet-Unie thans de bond van evangelische christenen, of baptisten tegenkomen. Zowel onder het bewind van de tsaren als onder de communistische leiders hebben deze protestantse christenen veel geleden.

De schrijver stelt aan het slot de vraag: Wat is het geheim geweest van deze beweging, waardoor zij het uitgehouden heeft onder de krisis der vervolging, en wat is het kenmerkende van deze opwekkingsbeweging. Brandenburg wijst dan op het bijbels element in deze opwekking, op het missionaire aspect en het krachtige geloofsleven in deze kringen. Ten diepste schittert in dit alles de trouw Gods die zijn gemeente ook in het lijden bewaart. Het is een boeiend, in vele opzichten aangrijpend boek dat we graag ter lezing aanbevelen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen