Signalen van een ontwikkeling

Een tweetal berichten in de kranten van deze dagen waren tekenend voor ontwikkelingen in ons volksleven.

Crematie

Het eerste bericht was dat het aantal crematies in ons land geweldig stijgt. Momenteel laat ongeveer 25 procent van onze bevolking zich cremeren. Een symptoom hiervan, dat het na-christelijke stadium van onze cultuur raakt aan het vóór-christelijke stadium, aan de heidense praktijken van de lijkverbranding. (Bij de Germanen vinden we de verbranding 1000 jaar voor Christus.)

In een nummer van de informatieserie van de IZB over crematie van drs. W. Chr. Hovius en drs. A. Noordegraaf wordt gezegd: 'Aanvankelijk komt de crematie op uit beslist niet-of zelfs anti-christelijke en a-religieuze kringen. Men geloofde niet aan een leven na dit leven en achtte daarom de crematie als de verhaasting van de ontbinding en opheffing, vernietiging van het lichaam het meest passend.'

En verder: 'Wie kiest voor de crematie gaat in tegen de door het bijbels getuigenis inzake dood, begrafenis en opstanding gestempelde zede. De door Paulus gelegde verbanden in 1 Cor. 15, waarbij de begrafenis in het eschatologisch perspectief van de oogst wordt gezien, spreken een te duidelijke taal in dit opzicht. Een christen zal ook in dit opzicht stijlvol hebben te handelen.'

Abortusfabrieken

Het tweede bericht betrof een brief, die bestuursleden van de 'Europese Artsenactie' in West-Duitsland en Zwitserland hebben gericht aan koningin Juliana en waarin de Nederlandse regering wordt gevraagd de 'abortusfabrieken' te sluiten. Dagelijks worden in veertien Nederlandse klinieken ongeveer vijfhonderd zwangerschappen afgebroken. Het 'abortustoerisme' vanuit landen als Duitsland, Zwitserland, België en Luxemburg betekent — aldus de brief — uitholling en belachelijk maken van de in die landen bestaande wetten. De abortuspraktijken zijn te vergelijken met het euthanasieprogramma van het nationaal-socialistische Duitsland in de jaren dertig en veerig.

Ontwikkeling

Deze twee berichten zijn signalen van een ontwikkeling te onzent, signalen van de ontkerstening, die zich voltrekt. Niemand is voor deze ontwikkeling in de eerste plaats persoonlijk verantwoordelijk te stellen. Het is een ontwikkeling van een volksleven. En de regeringen, die de wetten maken of wijzigen, zien we in het verlengde van het volk. Zo het volk zo de koning (niet omgekeerd). Deze ontwikkelingen gaan zó snel, dat men zich afvraagt of er nog een wending mogelijk is. We verliezen de christelijke grondslag van onze beschaving. De mens neemt het recht in eigen hand, en daarmee ook leven en dood. Wat zich voltrekt rondom lijkbezorging, sterven (euthanasie) en geboorte (abortus) lijkt haast onomkeerbaar wat betreft de ontwikkeling naar een meer en meer nihilistische samenleving.

Prof. dr. J. Douma zegt echter in zijn recent verschenen boek 'Abortus' (uitgave Buijten en Schipperheijn, Amsterdam): 'Wij moeten het hoofd niet in de schoot leggen. Het verzet tegen onze roep om rechtsbescherming voor het ongeboren kind mag dan sterk zijn, wij moeten de strijd niet staken. Dode vissen drijven met de stroom mee, levende kunnen er ook tegenin zwemmen. Wij hebben in Duitsland gezien dat verzet niet zinloos is. Het Westduitse constitutionele gerechtshof bepaalde op 25 februari van dit jaar dat abortus in de eerste drie maanden van de zwangerschap, zoals de Bundestag die had willen vrijgeven, ongeoorloofd was. Het hof sprak uit dat het ongeboren kind wel degelijk ook door het Verdrag van Rome wordt beschermd. Artikel 2 van dit verdrag bepaalt dat het recht op leven van ieder persoon door de wet moet worden beschermd. Het ware te hopen dat de rechterlijke macht in Nederland ook eens tot een dergelijke uitspraak kwam.'

Hierboven schreef ik dat de ontwikkeling haast onomkeerbaar lijkt te gaan in de richting van een nihilistische samenleving. Men moet met absolute uitspraken voorzichtig zijn, want God bepaalt de loop van de geschiedenis en niet wij. Het is nog niet zo lang geleden, dat welhaast met profetische geladenheid werd voorzegd, dat Nederland binnen enkele jaren onder roomse overheersing zou zijn, dat de helft plus één (minstens) van ons parlement uit rooms-katholieken, i.e. KVPers zou bestaan. Thans moeten we zeggen, dat het rooms-katholicisme, met name ook de KVP, mede in de greep van de secularisatie is gekomen en dat de afbrokkeling van het 'rijke roomse leven' met snelle tred voortgaat. Het merkwaardige is dat thans binnen de CDA-discussie, met name vanuit de KVP, de roep om openheid — ook niet-christenen moeten lid kunnen zijn — klinkt. Eerst heeft de doorbraak op het rooms-katholieke organisatieleven vat gekregen, waardoor de ontbinding zich inzette en thans komt men mede in de greep van de deconfessionalisering. Ook wie tot in deze tijd uiterst beducht is voor een vermenging van rooms-katholicisme en protestantisme zal moeten erkennen, dat het gevaar van een roomse overheersing thans verder weg is dan enkele tientallen jaren geleden te wachten scheen. Thans ligt de weg — zo God het niet verhoedt — kennelijk open naar het nihilisme, eerder naar de rode overheersing dan naar de roomse. Maar ook hier geldt, dat de toekomst niet aan ons is. Zaak is dan ook dat de profetie niet verstomme. In de profetie gaat het om erkenning van gemeenschappelijke schuld en oproep tot gezamenlijke inkeer. Het profetische Woord is dan ook scherp ontdekkend maar ook bewogen om het heil van mens en samenleving. 'Wie weet. God mocht zich wenden'.

Profetie

De profetie heeft de oproep tot wederkeer in zich. Men kan zich afvragen waar die oproep klinken moet. Toch wel allereerst in de verkondiging, zeg óók vanuit de ambtelijke vergaderingen, al is er ook het ambt aller gelovigen, dat de roeping tot profetisch getuigenis met zich meebrengt. Maar dan geldt ook wel héél speciaal wat Paulus zegt in 2 Cor. 2 : 17: Want wij dragen niet, gelijk velen, het Woord Gods te koop, maar als uit oprechtheid maar als uit God, in de tegenwoordigheid Gods, spreken wij het in Christus.' De dingen liggen hier teer en luisteren nauw. Ook hier kan de waarheid Gods in haar tegendeel verkeren. De profetie kan ook vals worden. Men leze Calvijns scherpe commentaar bij deze Schriftplaats. Calvijn spreekt over opkopers en kleinhandelaars, die hun koopwaar plegen op te sieren om ze te duurder te kunnen verkopen. 'Want de leer Gods wordt tweeërlei wijze verdorven, te weten, direct, wanneer zij met valsheid en leugen vermengd zijnde, niet meer de rechte leer Gods is, maar valselijk onder die naam wordt aangeprezen; indirect, wanneer wel de zuiverheid der leer behouden wordt, doch om de mensen te behagen, her-en derwaarts wordt gebogen, en met onbehoorlijke vervalsing mismaakt, om gunst te bejagen: elijk men sommigen vindt, in wier leer geen goddeloosheid gevonden wordt, maar dewijl zij den lof der wereld zoeken, hun scherpzinnigheid en welsprekendheid vertonende, of naar schandelijk gewin staan, of begeren enigszins verheven te worden: o verdraaien zij niettemin de leer, die zij verkeerdelijk misbruiken, en die zij dwingen hun boze genegenheden te dienen.'

Zo bakent Calvijn de ware profetie af naar twee kanten. Profetie is iets anders dan goedkope klacht. Profetie, met oproep tot wederkeer van land en volk, dient de ijk van het Woord te hebben, zowel wat betreft de ernst en de scherptealsook wat betreft de stijl. Spreekt de Schrift ook niet van welluidendheid (Filemon 4 : 8) en deftigheid (Titus 2 :7)?

Keer weder

Ik schijf dit laatste in verband met de verschijning van een boek, dat vanwege de titel ('Keer weder') en vanwege een opdracht aan vorstenhuis, kerk, volk en staat hoge pretenties heeft maar in zijn inhoud en vormgeving op vele punten onder de maat is. Het boek verscheen bij uitgeverij 'Tolle Lege' te Montfoort. De titelpagina, met genoemde opdracht aan het vorstenhuis, bevat storende taal-en stijlfouten. Zo ook het hele boek. Wie het boek leest zal daarin naast rommelwerk ook goede bijdragen aantreffen. Ik denk aan de rustige en nuchtere bijdrage van ds. H. C. v. d. Ent (Katwijk aan Zee) over de mode en aan het fundamentele en evenwichtige artikel van drs. J. Hoek (Groenekan) over het verschijnsel televisie. Maar het boek wordt in hoge mate ontsierd door stukken van de uitgever zelf, stukken vol uitvallen naar allerlei kanten, die misplaatst zijn. Eén van de stukken eindigt met de opmerking, dat de EO een springplank naar de hel is. Kennelijk moet dit stuk als tegenwicht dienen tegen het artikel van drs. Hoek, die in een inlegvelletje laat weten zich van dit stuk te distantiëren. (Wat moet ons vorstenhuis daarmee? ) Welnu, wie zulke forse taal gebruikt moet wel weten wat hij doet. Maar dan is het bijna niet te geloven, dat dezelfde uitgever zijn boek in de EO gids aanprijst met de lokkende zin, dat drs. Hoek meent, dat de EO aller waardering verdient.

Kan men een omroep 'springplank naar de hel' noemen om vervolgens met lokkende, waarderende woorden van een ander te trachten het EO-volkje voor het boek warm te maken? Wordt zo het Woord Gods niet te koop aangedragen? Wordt hier de nood van de tijd niet tot een commerciële deugd gemaakt?

De bazuin dient een zeker geluid te geven. Maar dan moet er ook sprake zijn van welluidendheid. Als een boek een opdracht bevat aan het doorluchtige huis van Oranje, een oproep tot vorstenhuis, regering, kerk en staat, dan mogen hoge eisen worden gesteld aan vorm en inhoud. Aan die eisen is in het genoemde boek niet voldaan, ten spijt de goede dingen die het bevat, ten spijt ook de goede stukken van oude schrijvers, die er bij zijn gehaald. In dat kader passen ze ten enenmale niet.

Oproep

Er is alle reden voor de profetische oproep tot bekering. Midden onder het volk, dat wil zeggen in directe confrontatie met het volk! De ontwikkelingen zijn ernstig genoeg. Wanneer niet gesproken wordt naar het Woord is er geen dageraad. Temidden van nihilisme en vervlakking, temidden van vervagende normen en stijl hebben we desalniettemin het profetisch Woord, dat zeer vast is. Maar we dragen het niét te koop. Als uit oprechtheid spreken we het in Christus. Dan pas heeft het de zalving van de Heilige Geest.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen