Met het tijdsbeeld gegeven

In boeken die verschijnen - en wat verschijnt er al niet in onze tijd - weerspiegelt zich de tijd, vertonen zich de problemen en vragen in het hedendaags gebeuren. In één week tijd dwarrelden vier nieuwe boeken op mijn tafel, handelend over het huwelijk, de man-vrouw relatie. Zou het misschien tekenend zijn voor de huwelijksmalaise van vandaag?

Ook in ons land neemt het percentage ontbonden huwelijken van jaar tot jaar toe. Velen beginnen er niet eens meer aan. Men 'hokt' zolang het goed gaat. Daarna wisselt men weer van partner. Een 'boterbriefje' heeft men niet nodig, zo heet het. En intussen gaat méér en méér de waarde van de duurzame relatie, gegeven met het huwelijk in bijbelse zin, verloren. Het huwelijk, als de door God gewilde en zó beschermde leefruimte voor man, vrouw en kinderen, staat op de tocht. Bij het wegvallen van christelijke waarden in onze samenleving wordt ook het relatiepatroon tussen mensen aangetast. Dit raakt in de eerste plaats het huwelijk.

Ook de christelijke gemeente ondervindt de invloeden intussen van de samenlevingsverschijnselen, die hier in het geding zijn.

Het ligt derhalve voor de hand dat veel boeken en geschriften aandacht vragen voor het huwelijk. Wat is een goede relatie in het huwelijk en hoe wordt deze opgebouwd? De pornografie, in hardere of zachtere vorm, suggereert op stuitende en zondige wijze hoe het sexueel zou moeten toegaan. Damesbladen suggereren anderzijds het romantische huwelijk.

Interviews met bekende persoonlijkheden moeten in toenemende mate ook aandacht vragen voor het huwelijk: waarom bleef het goed, of waarom ging het kapot? In de nieuwsgierigheid, die hier aan de dag gelegd wordt, tekent zich af de relatiecrisis. Het huwelijk is een aangevochten zaak.

Over de vrouw

Twee van de hierboven genoemde boekjes gaan over de vrouw. Het eerste is een boekje van Gien Karssen: Een vrouw naar mijn hart. Ze geeft een beeld van de vrouw, zoals dat in Spreuken 31 wordt getekend. Het goede daarvan is dat zo de totaliteit van het vrouw-zijn, in bijbels licht aan de orde komt.

In een tijd, waarin de vrouw in de reclame wordt misbruikt en slechts haar lichamelijk schoon haar functie schijnt te moeten bepalen, is dat van grote waarde,

In het licht van Spreuken 31 zal wel geen vrouw kunnen zeggen dat ze aan dit ideaalbeeld voldoen kan; maar deze gave, die tegelijk opgave is omvat wél de totaliteit van het huwelijksleven. In een tijd, waarin het lichamelijke zó overgeaccentueerd wordt en alles wordt toegespitst op de sexuele relatie, is het heilzaam hier de totaliteit van de man-vrouw relatie getekend te zien.

Gien Karssen tekent de huwelijksrelatie en veel meer dan dat, ook het leven van de ongehuwde komt aan de orde in de totaliteit van het leven voor Gods Aangezicht. Dat is een goede zaak. Een huwelijksrelatie, die niet wortelt in de relatie met God, mist het echte communicatiekanaal, waarin moeite en zorg, vreugde en dank kunnen worden geuit aan elkaar en aan God.

Het samen-leven is: samen-arbeiden, samen-spreken, samen-bidden. Typerend is b.v., dat vers 30 van Spreuken 31 spreekt over het feit, dat de bevalligheid bedriegelijk is en de schoonheid ijdel maar dat de vrouw die de Heere vreest te prijzen is. In de vreze des Heeren - bij vrouw én man overigens - ligt de pijler van een huwelijk, waarin de communicatie functioneert. En communicatie is tenslotte het geheim van de relatie.

Vreugde

Het tweede boek is van Ingrid Trobisch: Met vreugde vrouw zijn. Walter en Ingrid Trobisch hebben met hun boeken over liefde, huwelijk, sexualiteit e.d. zo langzamerhand wereldnaam gemaakt. In dit boek gaat het over 'de gevoelens en belevingswereld van de vrouw t.a.v. sexualiteit, vruchtbaarheid, geslachtsgemeenschap, zwangerschap, voorbereiding op de geboorte, moederschap, overgangsjaren en dergelijke.

Onze tijd is een tijd van openheid. Ten aanzien van de vragen rondom de sexualiteit is dat óók het geval. Nergens heeft de zonde groter invalspoort, naar het schijnt, als hier; nergens ook heeft God de mens een mooier gave gelaten dan hier. Ook hier kunnen echter in het huwelijk grote vragen en problemen liggen. Ook hier gaat het om een totale relatie, waarbij het geestelijke en het lichamelijke harmoniëren.

Ingrid Trobisch schrijft op gave en toch open wijze over dit gevoelige thema. Ook hier dan ook een boek, dat uitgaat van het huwelijk als bijbelse opdracht én gave. Ik denk dat het altijd nog voorkomt dat uit reactie tegen een openheid, die leidt tot normloosheid, dat de vragen, die hier liggen, verdrongen worden. Het bespreekbaar maken van de vragen, die hier liggen, is op zich al een kunst. Maar dit terrein behoort wel bij het 'van-God-gegeven'-leven. De lichamelijkheid is geen tweederangsgegeven maar een scheppingsgegeven. Het lichamelijke zal ook binnen het huwelijk optimaal functioneren in de tweeëenheid van het lichamelijke én het geestelijke.

Ingrid Trobisch zegt: 'Ik zou dat vooral ook willen voorhouden aan christenen, die menen te 'vroom' te zijn om zich met zo iets 'we­ relds bezig te houden. Deze christenen maken geen ernst met de zinsnede, die zij elke zondag bij de geloofsbelijdenis horen en meespreken: 'Ik geloof in God... de Schepper', omdat Hij hen immers zo, zoals ze zijn, heeft geschapen'.

Wie over zaken als deze niet lezen wil moet uiteraard dit boek niet aanschaffen. Maar gaaf en eerlijk geschreven is het wel. Al bij verschijning was de eerste druk uitverkocht.

Hetzelfde geldt voor het boekje 'Liefde moet je leren' van de hand van Walter Trobisch, echtgenoot van de schrijfster van het vorige boekje.

Ook hier in dit boekje, dat de neerslag is van gesprekken met jongeren, een zoeken naar een goede relatie in het huwelijk bij het licht van de Bijbel.

In beide boeken wordt op pastorale wijze gesproken met de lezers.

Tegelijk wordt in deze boeken opgetornd tegen de heersende tendens van een verzelfstandigde sexualiteit, de ongeremde omgang voor het huwelijk, het gebruik van de pil (de vrouw wordt door de chemische industrie hier uitgeprobeerd met alle risico's van dien). En tegelijk wordt ook de nood, die er in het huwelijk zijn kan, eerlijk onder ogen gezien en wordt gezocht naar wegen voor een verantwoord omgaan met elkaar.

Het huwelijk in het Nieuwe Testament

Bij Boekencentrum verscheen het vierde boek dat ik noemen wil.

Het is van dr. L. van Hartingsveld en draagt als titel Het huwelijk in het Nieuwe Testament. Dit is een bijbels-theologische benadering.

De schrijver somt de volgende punten op die het Nieuwe Testament t.a.v. het huwelijk geeft.

1. Het Nieuwe Testament gaat uit van de sinds de Schepping bestaande geslachtelijke bepaaldheid van man en vrouw. (...) De 'vervanging van het natuurlijk gebruik door tegennatuurlijk verkeer' wordt ten scherpste veroordeeld (Rom. 1 : 24 vv.).

2. Geslachtsgemeenschap kan legitiem alleen binnen het huwelijk plaats vinden. (. . .)Het Nieuwe Testament kanaliseert de seksualiteit in het huwelijk van één man en één vrouw. (1 Kor. 7 : 2).

3. Bij de keuze van een levensgezellin, respectievelijk bij de aanvaarding van een levensgezellin zijn bepaalde graden van verwantschap uitgesloten (1 Kor. 5 : 1 e.a.).

4. Bovendien zijn christenen bij het kiezen/aanvaarden van de huwelijkspartner beperkt tot de kring van de Christgelovigen (2 Kor. 6 : 14 vv.).

5. Binnen het huwelijk zal de man zijn geslachtsdrift moeten beheersen. Onbeteugelde hartstocht is een kenmerk van de heidenen. Het huwelijk in heiligheid wordt daar tegenover gezet. (1 Thess. 4 : 4).

6. Geslachtsgemeenschap maakt twee mensen één (1 Kor. 6 : 16). De eenwording met een publieke vrouw breekt (. . .) de band met Christus.

7. Dat ook het (pas) getrouwd zijn een verhindering kan vormen om Jezus te volgen leert Lucas 14 : 20. En wie zijn vrouw boven Jezus stelt kan diens discipel niet zijn (Luc. 14 : 26).

8. In apocalyptische tijden is het beter om ongehuwd te zijn. Een zwangere vrouw en een moeder met een pasgeboren baby zijn dan juist bijzonder kwetsbaar (Mat. 24 : 19).

9. De gedachte dat seksualiteit als zodanig zonde is, is verkeerd. Trouwen is geen zonde (1 Kor. 7 : 28 en 36). (...) Onthouding is slechts bij wijze van concessie toegestaan maar dan alleen met onderling goedvinden, voor een korte tijd en wanneer men God iets te vragen heeft (1 Kor. 7 : 5). Totale onthouding is een charisma (1 Kor. 7 : 7).

10. Dat in Christus noch mannelijk noch vrouwelijk is (Gal. 3 : 28) zou de synagoge niet hebben gezegd. Met deze uitspraken begeeft Paulus zich op de weg die Jezus is gegaan.

We besluiten met deze waardevolle opsomming van bijbelse gegevens, waarin ook verder uitvoerig over de echtscheiding gesproken wordt. Helaas is het boek onzes inziens niet onvoorwaardelijk aan te bevelen omdat de schrijver in een slothoofdstuk 'Het huwelijk en het Nieuwe Testament' de vraag aan de orde stelt in hoeverre deze schriftgegevens voor ons nog normatief zijn. Ook in dit hoofdstuk weliswaar protest tegen mensen, die beweren dat men het op het gebied van hoererij en echtbreuk niet (meer) zo nauw behoeft te nemen, een pleidooi voor het monogame huwelijk, afwijzing van homoseksuele handelingen door (weliswaar) heteroseksuele personen. Maar als de schrijver in het slot van zijn boek toch een relativering van Paulus' woorden ten opzichte van die van Jezus aanbrengt dan komen bij ons toch wel vragen.

We begonnen dit hoofdstuk met te constateren, dat het huwelijk aangevochten wordt en wel van binnen en van buiten. Daarom is het begrijpelijk dat er veel over het huwelijk wordt geschreven. Dat de Bijbel hierbij open blijve... Want ook hier zal het Woord één van de wapenen uit de geestelijke wapenrusting zijn, waarmee we staande kunnen blijven in de boze dag. Over dat Woord zal ook gesproken moeten worden in de gezinnen. Spreken en uitspreken bij het Woord, voor Gods Aangezicht zal ook de vragen in huwelijk en gezin kunhen opvangen.

Gien Karssen: Een vrouw naar mijn hart, Uitgave Buijten en Schipperheijn, Amsterdam, , 142 pagina's.

Walter Trobisch: Liefde moet je leren, Uitgave J. H. Kok, Kampen, 72 pagina's ƒ 7, 50. 

Ingrid Trobisch: Met vreugde vrouw zijn. Uitgave J. H. Kok, Kampen, 144 pagina's ƒ 14, 90.

L. van Hartingsveld: Het huwelijk in het Nieuwe. Testament, Uitgave Boekencentrum, 176 pagina's.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen