Red de Noorderkerk

Red de Noorderkerk 'Red de Wester'

Via de N.C.R.V. heeft de Westerkerk in Amsterdam een aktie mogen houden: red de Westerkerk. Het monumentale gebouw moest gerestaureerd worden en de kerkvoogdij heeft geen geld. Vandaar. Uit binnen- en buitenland kwam het geld nu binnen. Men is al met het dak bezig. U ziet, als u in Amsterdam komt, de restauratie in volle gang.

Overigens gaan de diensten gewoon door. En de Wester trekt de meeste kerkgangers. U kent ds. Nico ter Linden wel.

Maar als u de Prinsengracht verder afloopt, langs het Anne Frankhuis, ziet u aan de overkant op de Noordermarkt nog een kerk, de Noorderkerk, uit dezelfde Gouden Eeuw, van dezelfde architekt, maar niet van dezelfde modaliteit. En dat is 'onze' kerk. Een ware spelonk van Adullam: voor alle man die bitter bedroefd is over wat er over is van de geschiedenis van de kerk in Amsterdam vanaf de Reformatie tot en met het Réveil, en die zich inzet voor reformatie en réveil nu. Welnu, deze Noorderkerk moet dicht, vindt men. Geen geld immers. Niet voor toekomstige restauratie, maar ook niet voor de huidige exploitatie.

Een kleinere aktie 'red de Noorder' mag niet. Wij hebben als wijkkerkeraad aangeboden er een stichting van te maken, zoals bij de Oude Kerk: dan is de kerkvoogdij er af. Maar dat mag niet. Wij hebben vervolgens aangeboden de exploitatiekosten voor onze rekening te nemen. Men acht dat in strijd met het beleid. Geldwerving voor één wijk en voor een monument vindt men niet solidair t.o.v. het geheel. En daar zit wat in. Maar daar zit ook wat achter. Waarom de Wester wèl? Natuurlijk is de Wester beroemder. Inderdaad is de Wester voller. Wij gunnen het de Wester ook van harte. Te meer daar de Wester het de Noorder ook gunt. Nog tijdens de aktie deed collega Ter Linden voor dè N.C.R.V. een goed woord voor ons. Maar hij heeft het in hervormd Amsterdam ook niet voor het zeggen. Het beleid wordt gemaakt door de centrale kerkeraad en de centrale kerkvoogdij en die willen de Noorder dicht heben. Wat zit daar nu achter?

'Sluit de Noorder'

Ik vertelde u in een vorig artikel al: er is een half miljoen te kort, er moeten tien hervormde (en nog eens tien gereformeerde) kerken dicht. En de monumentale kerken gaan daarbij vóór. Nu moet ook het aantal predikantsplaatsen terug van 25 naar 17. De C.K. heeft al een jaar geleden besloten drie monumenten af te stoten uit het bezit. Twee zijn inmiddels gesloten. De Noorder ging in beroep en de commissie voor bezwaren en geschillen vernietigde het C.K.-besluit: de C.K. gaat immers niet over gebouwen.

Wij herademden: er is nog recht in de hervormde kerk! En bovenal: het werk kon doorgaan. De prediking, de bediening van de sacramenten, catechese en pastoraat; maar ook het evangelisatiewerk in de wijk. En er gebeuren mooie dingen! Maar de C.K. ging intussen ook door. Eerst deed men ons o.a. het voorstel om dubbele diensten te houden in de Wester. Daar was met ons over te spreken: dan zou de Noorder wel dichtgaan, maar dan zou toch - en daar gaat het om - het wijkwerk en de rechtzinnige predikantsplaats behouden blijven. Maar de Wester zag tot haar spijt geen mogelijkheid. En de C.K. liet dat toen maar zo. Toen besloot de C.K. ineens resoluut de Noorderkerk als 'plaats van samenkomst' op te heffen, de twee G.B.-plaatsen te fuseren en de G.B. te concentreren in één kerk, de Jeruzalemkerk. Dat is het laatste nieuws (besluit van 26 oktober jl.) 'Met ingang van 1 juni 1986, indien mogelijk eerder'.

Noodgedwongen zullen wij weer in beroep gaan: een C.K. mag immers geen predikantsplaats opheffen en dat doet hij in feite; een C.K. mag geen predikant overplaatsen. Een C.K. is geen bisschop. Maar opnieuw hangt ons het zwaard boven het hoofd. En daarom doet meeleven, meedenken en meebidden in het land ons goed. Vele gemeenten in het land willen geld geven, maar dat mag dus (nog steeds) niet. De vraag blijft intrigeren: waaróm mag de éne kerk wel wat de andere kerk niet mag. Wat zit daar achter?

De 'Bond' in de city?

Wij hebben altijd vermoed: daar zit een modaliteitsvooroordeel achter. Maar dat mochten wij niet zeggen. Totdat C.K.-moderamenleden het zelf begonnen te zeggen: de Gereformeerde Bond past niet in de binnenstad! En nu staat het dan zwart op wit. 'Door de terugloop van het aantal leden is het voldoende wanneer binnen Amsterdam één plaats aan de G. B. gebonden is. Vanwege de bijzondere aard van de G.B. is het niet wenselijk die plaats in de binnenstad te hebben.' Van terugloop is overigens geen sprake: op de Westerkerk na tellen de Jeruzalemkerk en de Noorderkerk de meeste kerkgangers in Amsterdam. Op feestdagen kunnen ze niet in één gebouw. De meeste andere kerkgebouwen tellen intussen nog geen honderd kerkgangers. Maar nu dat modaliteitsargument. Hoe grievend is dat! Men erkent volmondig dat alle vier de binnenstadskerken mentaliteitsgemeenten zijn, die hun kerkgangers meer van buiten de city trekken. De Oude Kerk, in de rosse buurt, houdt hoogliturgische diensten! Dat schijnt wèl te passen! Opnieuw wordt met twee maten gemeten. Maar dat moeten zij verantwoorden. Wat doen wij in de binnenstad?

In het ministerie van predikanten heb ik daarvoor wel een open oor. Zij vragen naar mijn visie. Maar het moderamen van de C.K. drukt sluiting door. In het toekomstplan voor de binnenstad passen wij niet. Wij hebben kleine kracht. Wij kunnen de city niet redden. Maar er gebeurt wèl wat! Daar is het evangelisatiewerk. We hebben, God dank, een full-time evangelist, br. Van Laar, die uit de gemeente wel dertig of meer medewerkers heeft. Er worden jaarlijks bezoekakties gehouden. In het wijkgebouw Hebron zijn open maaltijden gekomen voor alleenstaanden in de wijk. 'Evangelie en Moslims' - tegengewerkt door de C.K. - heeft in ons wijkgebouw een cursus belegd voor het werk onder de vele buitenlanders. Er zijn kontakten gegroeid met wat evangelische instellingen in de binnenstad doen. Soms zit er een hele rij ex-drugsverslaafden van het Heil des Volks in de kerkbank. De G.B.-modaliteit heeft, wonderlijk genoeg, nog de meeste affiniteit met wat evangelischen hier doen. Een zuster van het Heil is lid bij ons geworden en zet zich in. De dokter van de Kruispost op de Wallen (Oudezijds 100) komt in de Noorderkerk. Een medewerker van 'Jeugd met een Opdracht' (Floyd McClung) is 'uitgeleend' aan onze kerk voor het werk in de Jordaan en op de regionale huiskringen. U begrijpt hoe dankbaar ik als predikant hiervoor ben. En dan te horen: de G.B. past niet in de city...! Zó voelen het hoogstens enkele mensen, die (helaas) overgingen naar een 'evangelisatie' buiten de stad, omdat ze geen hart hebben voor échte evangelisatie binnen de stad. Maar intussen is de Noorden weer toevluchtsoord voor een aantal gezinnen uit de Chr. Gereformeerde kerk in de Jordaan, die dezer dagen moet sluiten. Zij vroegen mij bij onze kerkdeur: maar déze kerk blijft toch wel open?

Verder is onze kerk vanouds schipperskerk: elke zondag zijn er wel een aantal. Dan is er nog de open deur voor allerlei mensen in zo'n stad. 't Zijn maar enkelingen: ik stel het niet mooier voor. Maar hier kwam een bekeerde Jood, een Hongaarse vrouw, een Indonesische moslim-moeder met haar kindertjes, hier zit een gevluchte Tamil, christen aan het Avondmaal. Hier zit soms een oud-hoogleraar van de V.U., geboren in de Jordaan, naar wie een Joodse kleuterschool heet, omdat hij in de oorlog honderden Joodse kinderen redde; door zijn eigen dominee de kerk uitgepreekt. Hier zit in de leerdiensten een emerituspredikant van de Gereformeerde Kerken, ooit werkzaam onder de Joden, verbijsterd over de koers in zijn kerk. Hier zit altijd trouw een Hersteld-Luthers echtpaar uit de buurt, dat eerst kerkte in het Lutherse gebouw 'Elim' - nu een moskee. ('Daar is mijn moedertje uitgedragen. Ze zei altijd: kind, ik kus de roede.') Onlangs kreeg het echtpaar een heuse kogel door de slaapkamer geschoten: 'We zijn door God bewaard'. Hier is met Pinksteren een onkerkelijke jongen op belijdenis gedoopt: hij studeert nu theologie, Voetiaan. Als puber ging hij monumenten af: hij werd door de prediking van ds. Vos ingewonnen. Hier in de wijk zelf woont een oudere dame, die al vóór de Bond kwam, hier kerkte maar juist zou afhaken wegens 'wereldse' toestanden erin. Hoe dankbaar was ze toen de koers veranderde! Zodra de Noorder met sluiting bedreigd werd, schreef ze de Centrale Kerkvoogdij dat ze moeite heeft met het doorbetalen van de vrijwillige bijdrage. Ze schreef: 'Ik ben in 1911 in de Eilandskerk gedoopt: die kerk is afgebroken; ik heb in 1933 met 98 anderen (!) belijdenis gedaan in de Prinsessekerk: die is nu afgebroken; ik ben in 1935 in de Nieuwe Kerk getrouwd: daar worden geen diensten meer gehouden; nu heb ik mijn geestelijk tehuis in de Noorderkerk, er is een levende gemeente in, moet deze kerk nu ook dicht?'.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen