Hij trok van dorp tot steeds voort (slot)

De tijd van ds. Doornveld in Hoevelaken is wat betreft prediking en pastoraat een rustig voortgaande bloei van het gemeentelijk leven. Van verschillende nog in leven zijnde oud-belijdeniscatechisanten van ds. Doornveld vernamen we dat hij evenals in zijn vorige gemeenten erg gewaardeerd werd. Een van hen vertelde dat ds. Doornveld een streng man was en dat je veel bij hem moest leren op de catechisatie. De stof bestond uit Heidelberger Catechismus, Kort Begrip en vragenboekje van Hellenbroek. Een ander schrijft: 'Ds. Doornveld dacht nooit hoog van zichzelf. Hij zei wel eens: 'Ik ben geen koren- maar een doornveld!' Hij was een gezien leraar. Hij sprak altijd zoveel mogelijk de tale Kanaäns. Alles overziende, als ook de tedere Avondmaalsbediening die we toen hebben meegemaakt, mogen we geloven dat zijn komst niet ongezegend is geweest'. Dat laatste geldt zeer zeker ook wel voor het vertaalwerk dat ds. Doornveld in Hoevelaken verrichtte.
In 1922 wordt uitgegeven: 'Het kromme in het levenslot' door Thomas Boston. Uit het Engels vertaald en voorzien van een voorwoord door ds. IJ. Doornveld. Dit boekje, waarvan inmiddels in 1985 de elfde druk verscheen, zal bij velen niet onbekend zijn. Ds. Doornveld schrijft in zijn voorwoord o.a.: 'In dit boekje ziet ge geen schoon gemaskerde wereld, maar het menselijk leven, zoals het werkelijk is in het licht van Gods Woord. En het kostelijke wordt van het snode treffend gescheiden! Gevoelt ge u ongelukkig door een of andere omstandigheid in uw leven?
Is de zonde u tot een last geworden? Gaat ge gebukt onder de gevolgen der zonde? Kent ge huiselijk leed? Ondervindt ge tegenwerking? Hebt ge een kruis waarover ge met de mensen niet kunt spreken? Neem in een rustig uurtje biddend dit boekje ter hand, lees, herlees, bestudeer het, er is een schat in verborgen!'
Moeilijke omstandigheden en leed zijn ook ds. Doornveld niet gespaard gebleven. Was het overlijden van zijn vader op 6 augustus 1932 een smartelijk verlies, nog groter wordt de smart als nog geen jaar later door een ernstig ongeval zoon Herman uit het leven wordt weggerukt. In het 'Puttens Nieuwsblad' van mei 1924 lezen we hierover:
Onze plaatsgenoot dr. H. Doornveld overkwam woensdagavond een ernstig ongeval, dat den dood tengevolge had. Met zijn zwager, die tijdelijk hier vertoefde, was hij 's middags om drie uur per motor naar Utrecht gereden, om aldaar enige instrumenten te koopen, die hij voor een operatie noodig had. Voor en tijdens de terugrit telefoneerde hij nog met Putten uit Utrecht en Amersfoort of er ook iets was, waarom zijn thuiskomst gewenst was. Daar dit niet het geval was, besloten de heeren van Amersfoort een rondrit te maken over Rhenen. Bij den oprit van den Grebbeberg wilde een voerman passeren. De paarden schrokken en het motorrijwiel kwam in botsing met het voertuig. Beide berijders vlogen er af. De heer D. kreeg van een der paarden een trap tegen het achterhoofd en overleed na eenige minuten ter plaatse, nadat hij nog had kunnen mededeelen wie hij was. De zwager van Dr. Doornveld, de heer Kunst, brak de kaak en kreeg anders geen kwetsuren. Hij werd opgenomen in het ziekenhuis te Wageningen. De familie Van der Poll, van wie Dr. Doornveld een gedeelte van het huis gehuurd had, vond het wel vreemd, dat de beide heeren des avonds niet thuiskwamen, doch verkeerde in de veronderstelling, dat ze waren doorgereden naar Leiden, waar mevr. D. sinds een week bij haar familie logeerde. Toen Dr. D. Donderdagmorgen nog niet was teruggekeerd, begon men te vermoeden, dat er iets moest gebeurd zijn. De moeder van Dr. D. kwam te negen uur hier aan, om in de huishouding behulpzaam te zijn. Men kan zich de ontsteltenis voorstellen, toen ongeveer half tien via het gemeentebestuur de tijding van het ongeluk telefonisch werd medegedeeld. Dr. Doornveld bereikte den leeftijd van 32 jaar en vestigde zich vorig najaar alhier. Vooral in het Westen en het Zuiden der gemeente had hij reeds een vrij drukke practijk. De deelneming met zijn echtgenoote en haar jonge kindje is algemeen. God, die een vader is der bedroefden, sterke haar in deze moeilijke dagen. Het stoffelijk overschot is heden, Vrijdag, naar hier overgebracht en zal Maandag op de begraafplaats alhier worden ter aarde besteld.'
Over de begrafenis:
'Onder enorme belangstelling werd Maandag op de begraafplaats alhier het stoffelijk overschot van Dr. H. Doornveld ter aarde besteld. En men kon het de velen die om de geopende groeve geschaard waren aanzien, dat het hier niet enkel nieuwgierigheid betrof, doch dat er werkelijk belangstelling was, gepaard aan deelneming, met de op zo'n wrede wijze getroffen echtgenoote en familie. Menig oog bleef dan ook niet droog, vooral toen onze predikant ds. Van Ameide (oudpredikant van o.a. Ouddorp en Sommelsdijk, A. J. N.) een woord van bemoediging en troost sprak tot de familie van de overledene, en de aanwezigen wees op het treffende van dit plotselinge sterfgeval. Een zwager van den overledene dankte voor het gesprokene en de aanwezigen bij de groeve voor de laatste eer den overledene bewezen en de betoonde belangstelling.'
Ouderen uit Hoevelaken herinneren zich nog dat tot hun verbazing ds. Doornveld de zondag, dat zijn zoon stond opgebaard, toch voorging in de Dienst des Woords in zijn gemeente. Het Woord en de Dienst des Heeren zal hem tot troost zijn geweest. Het getuigt ook van de ijver en de trouw waarmee ds. Doornveld zijn ambtelijk werk verrichtte. Vrij plotseling komt er echter een eind aan dit arbeidzame leven. Zondag 22 november 1925 gaat hij nog voor in eigen gemeente. In de week die daarop volgt wordt de Hoevelakense predikant plotseling ernstig ziek. Tengevolge van deze ziekte, waarschijnlijk een aandoening van de slokdarm, overlijdt hij na een kortstondig ziekbed op woensdag 2 december daaraanvolgend. Uit de verschillende berichten over zijn heengaan mogen we opmaken dat dit 'vrede' was. Ds. E. Schimmel van Lunteren, consulent, spreekt op de eerste kerkeraadsvergadering na het overlijden van de eigen predikant: 'Hij is ingegaan in de rust van het volk van God. Maar voor de gemeente is het een zwaar verlies!'
Een ander tijdgenoot schrijft:
'Tot op zijn sterfbed kende ds. Doornveld zelf diepte en duisternis. Daar weende hij omdat hij geen geloof had. Maar zijn einde was heerlijk'. "Als dit sterven is, dan is sterven geen sterven", zo sprak hij nog toen de doodsschaduw zich over hem uitbreidde. "Christus het middelpunt' ', dat waren enkele zijner laatste woorden'.
Ook voor zijn vrouw had hij op zijn sterfbed nog bemoedigende woorden: 'Wees niet bezorgd, de Heere zal voor u zorgen'. Mevrouw Doornveld heeft haar echtgenoot nog 25 jaar overleefd, zij overleed 5 december 1950. Beiden liggen begraven op de goed onderhouden begraafplaats te Hoevelaken. De laatstgehouden predikatie van ds. IJ. Doornveld, n.a.v. Lukas 10 vers 39b, werd door de administratie van 'De Waarheidsvriend' in druk uitgegeven, ten voordele van het studiefonds van de Gereformeerde Bond. Het voorwoord bij deze leerrede, geschreven door ds. J. van Duijvenbooden te Rotterdam, luidt als volgt:
'Het is mij een weemoedig voorrecht, waar Mevrouw de Wed, Doornveld-Huisman mij verzocht een enkel woord te schrijven vóór de leerrede van haren onvergetelijken Echtgenoot, mijn vriend Ds. Doornveld. Persoonlijk heb ik zooveel aan den overledene te danken, waar hij in zeer donkere tijden mijns levens door Gods genade mij zoveel troost en bemoediging heeft bijgebracht en hij met Gods kinderen in de gemeente van Nunspeet met hunne gebeden mij omringde. Wat was mijn vriend Doornveld een rijkbegenadigd man! Het was hem in de prediking zoo heilige ernst. Diep en breed zag hij de kloove tusschen leven en dood. Met heilige ernst en met zoo sterken drang, met den drang der liefde, kon hij vermanen de onbekeerden. Hoe diep zijn woord ook doorsneed, immer werd toch de liefde er in gevoeld, die behouden wilde, die zoo gaarne brengen wilde aan de voeten van Jezus.
Wat kon hij verstaan het zuchten der ellendigen. Hoe begreep hij de zielsbenauwdheden en hoe ernstig, oprecht kon hij troosten. Dan rees de vrolijkheid op in zijn eigen ziel en zijn aangezicht straalde van blijdschap. Te spreken van Jezus – dat was zijn leven. Het volk Gods had hij lief; naar hun ervaringen te luisteren – hij werd het nimmer moe. Daarin lag voor mijn goeden vriend een gevaar, maar de Heere heeft hem bewaard er in te vallen. Daarvan getuigt immers zijn laatstgehouden leerrede: 'Aan de voeten van Jezus'.
Ja mijn goede vriend; dáár moest gij zijn, dáár wilde gij zijn en dáár zijt gij nu! Zijn laatste preek is als de samenvatting van heel zijn prediking. Zou er in het verborgen der ziel soms meer gevoeld zijn dan er klaar en helder lag in het bewustzijn? Hoe dit ook zij – gepaster had deze prediking als laatste prediking niet kunnen zijn. Ook hier weer de oude trouw om onbekeerden te vermanen. Zij zullen het zwaar te verantwoorden hebben, die onder deze prediking verkeerden en zich niet bekeerden tot den Heere! De laatste punten der preek zijn ongetwijfeld in uitspreken uitgebreid.
Ik zie het aangezicht van mijn goeden vriend glanzen, als hij het heeft over de veilige plaats en de beste plaats – de plaats aan Jezus-' voeten! Ook voor hem werd het zo veilig, toen hij in zijn laatste ure zijn hope stelde alleen op Jezus. Zóó gewerd ook hem de allerbeste plaats, waar hij den Eenigen en Drieëenigen, den God van vrije genade en eeuwige trouw roemt en prijst in storelooze zaligheid.'
In 'De Waarheidsvriend' van 5 februari 1926 lezen we onder de rubriek 'Rondom de leestafel':
'Zittende aan de voeten van Jezus', laatstgehouden leerrede van wijlen ds. IJ. Doornveld, in de Ned. Herv. Kerk te Hoevelaken gehouden op 22 november 1925. Het is een weemoedig iets deze preek aan te kondigen, want de prediker is niet meer in 't land der levenden. Oh ja, hij is Boven waar 't levende volk vergaderd wordt rondom het Lam Gods, om eeuwig te leven het leven Gods. Maar dat de mond die deze goede woorden sprak n.a.v. Lukas 10 : 39b onder ons niet meer spreekt, kan droevig stemmen, waarom het des te meer weldadig aandoet de laatste prediking die van deze lippen kwam nu te kunnen lezen en te mogen verspreiden hier en elders. Laat ieder deze predikatie lezen. Het is goed om te zitten aan de voeten van Jezus. Want het is de plaats der zelfveroordeling; de plaats der onderwijzing; de plaats der redding; de veilige plaats; de beste plaats!'
Het is m.i. geheel in de lijn van ds. Doornveld om hiermee tevens zijn levensbeschrijving te beëindigen.
Een benijdenswaardig leven: het was hem Christus.
Een benijdenswaardig sterven: het was hem gewin.
'Gedenkt uwer voorgangeren, die u het Woord Gods gesproken hebben; en volgt hun geloof na, aanschouwende de uitkomst hunner wandeling'.
(Hebr. 13 : 7)

A. J. Nelis, Ouddorp

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen