De Eed*

Opnieuw verscheen van de Amerikaanse schrijver Frank Peretti een uitermate spannende roman: 'De Eed'. Evenals zijn vorige drie boeken is het geen gewone roman, maar een 'theologische thriller'. De term komt uit Amerika en bedoelt te zeggen dat het een misdaadroman is (thriller: een uitermate spannende detective) met een theologische achtergrond. Dat geldt ook voor zijn vorige romans: 'De duisternis aanwezig' (1986), 'Licht door de duisternis' (1989) en 'De profeet' (1990). Wie is eigenlijk Peretti?

Peretti

Frank E. Peretti werd geboren in 1951 en woont met zijn vrouw Barbara op een eiland aan de noord-westkust van Amerika, een eiland van rust en stilte. Als kind moest hij leven met een handicap: hij werd geboren met een tumor in zijn kaak en tong, waardoor hij alleen kon spreken met zijn tong buitensmonds. Op zijn twaalfde jaar leerde hij van een logopedist hoe hij zijn tong in de mond kon houden. Op negentienjarig leeftijd probeerde hij de kost te verdienen als muzikant en trok hij door Amerika met een band (hij speelde banjo). Al gauw kreeg hij daar genoeg van. 'Ik wist zeker dat God nuttiger dinger voor mij te doen had.' Hij werd hulpprediker bij zijn vader in een kleine Pinkstergemeente van de Assemblies of God, waar hij werd aangesteld speciaal voor het jeugdwerk, en werkte, om financieel te kunnen rondkomen in een fabriek en daarna bij een handelsonderneming. Hij bleek echter een uitnemende verteller, iets wat hij van jongs af aan had meegekregen. Speciaal jongeren wist hij, door zijn manier van vertellen, aan zich te binden, onder andere op jeugdkampen. Door dat alles voelde hij zich geroepen om te schrijven: verhalen met een christelijke boodschap.

De duisternis aanwezig

Zijn eerste boek werd 'De duisternis aanwezig', 432 bladzijden dik, waaraan hij zes jaar werkte. Op meesterlijk-spannende wijze beschrijft hij daarin hoe het leven in het stadje Ashton beheerst wordt door de strijd in de hemelse gewesten tussen engelen en demonen. Een van de thema's daarbij is het gebed: ontvangen de engelen van de gelovigen in het stadje voldoende 'gebedsdekking' dan zijn de engelen aan de winnende hand, is er te weinig gebedsdekking dan winnen de demonen, wat zijn neerslag heeft op het hele leven en de misdaad in het stadje. Peretti schrijft dermate meeslepend en knap dat het moeite kost om het boek uit handen te leggen. Toch kon hij voor zijn eerste boek nauwelijks een uitgever vinden. Toen het boek uitgegeven werd werd het zelfs bijna een flop. Pas toen de christen-zangeres Amy Grant zijn boek las en het enthousiast promootte, stegen de verkoopcijfers tot ongeveer veertigduizend exemplaren per maand. Gedurende vele jaren hoorde het in Amerika bij de top tien van de christelijke lectuur.

Licht door de duisternis; De profeet

Zijn tweede boek werd 'Licht door de duisternis', dat in zekere zin als een vervolg op 'De duisternis aanwezig' kan worden gezien. Het haalde eveneens een enorme omzet.

Zijn derde grote boek werd 'De profeet'. Daarin beschrijft hij op meesterlijke wijze de verderfelijke invloed van de media, met name de TV, op het massa-publiek, in het bijzonder waar het gaat om de abortus-industrie.

Peretti schreef ook nog een dunner boekje 'Tilly', dat, wat ons land betreft, in 1992 verscheen bij uitgeverij Merweboek, en eveneens een geweldig onthaal kreeg. 'Tilly' gaat over een moeder, die droomt dat het kind, dat zij negen jaar eerder had laten aborteren, aan haar verschijnt.

Peretti's romans werden vertaald in negentien talen, waaronder Chinees, Fins, Koreaans, Pools, IJslands, en bereikten inmiddels een oplage van meer dan vier miljoen. Wat ons kleine landje betreft komt hij ruim boven de 30.000 exemplaren. Hij mag gerust een christelijke of evangelische schrijver eerste klas worden genoemd, hoewel zijn boeken ook kritiek kregen.

De Eed

Zijn jongste boek is dus 'De Eed'. Het ligt vóór me, een pil van 446 bladzijden. Ik heb het bijna in één adem uitgelezen. De ondertitel is al meeslepend: 'Ooit vond er iets vreselijks plaats. Ooit zwoer men een eeuwig stilzwijgen. Een stadje met een dodelijk geheim...'.

In een klein vervallen mijnwerkersdorpje, Hyde River, is door de inwoners een verschrikkelijke eed gezworen en met bloed ondertekend. Later volgt er een overeenkomst: dat men eigen heer en meester wil zijn en niet afhankelijk van de Almachtige of van God. Men verklaart dat er geen andere God is dan de Rede. De slotzin van de overeenkomst luidt: 'Als dit zonde is, laat ons dan de zonde dienen'. Sindsdien gebeuren er verschrikkelijke dingen. Er worden mensen op gruwelijke wijze vermoord, naar men zegt door een grizzlybeer. In werkelijkheid gebeurt dat echter door een draak, die zich onzichtbaar kan maken en steeds meer mensen naar zich toe weet te trekken om hen vervolgens te doden. Ieder die de zonde dient krijgt vroeg of laat een zwarte, stinkende vlek op de borst. Wie die vlek eenmaal heeft, komt onherroepelijk in de greep van de draak en vindt de dood. De hoofdpersoon van het boek weet de draak te overwinnen omdat hij tot geloof komt: 'Jij ziet, dat ik Jezus ken, hè? Ik ben vrij', zegt hij tot de draak. Maar inmiddels heeft bijna iedereen in het dorp de vieze zwarte vlek en is daardoor in de greep van de draak gekomen. Het wordt een geweldige anarchie; mensen roven en plunderen en doden elkaar of worden door de draak gedood. Tenslotte wordt de draak door de hoofdpersoon gedood.

Boodschap

Peretti schrijft met een geweldige spanning. Maar het is niet zomaar en thriller. Zijn boek heeft een boodschap: wie zich met de zonde inlaat, is, en komt meer en meer, in de greep van de draak. De draak , is de duivel of de verpersoonlijking van de zonde. Zijn woning is de hel. Daar komen alle gedoden, die de zwarte vlek hadden. De eedzwering duidt erop dat mensen hun ziel aan de zonde verkocht hebben. Daarbij spelen ook occulte handelingen en magische praktijken een rol. Wie zich daarmee afgeeft hoort bij de draak. En wie bij de draak hoort heeft de zwarte vlek en wordt steeds meer naar de draak toegetrokken. Het blijkt zelfs dat de meesten uit eigen beweging naar de draak worden toegezogen, ze kunnen niet anders, terwijl ze toch weten dat hen daar een gruwelijk einde staat te wachten. Wie echter 'Jezus kent' en met God in het reine komt, wordt gered. Dat zijn er overigens maar enkelen in het dorp.

Peretti draagt zijn boek op aan vier personen, met de volgende woorden: 'Mozes werd ondersteund door Aaron en Hur; ik had jullie om op terug te vallen. Bedankt jongens'. Uit de slotzin van zijn boek, in een epiloog, blijkt nog eens duidelijk dat hij met zijn boek een boodschap wil overbrengen: 'Ik denk dat mijn verhaal bij de meesten die na mij zullen komen, zal worden genegeerd, maar je kunt nooit weten. Het zou waardevol kunnen zijn voor de volgende ongelukkige ziel die het idee heeft dat hij gevolgd wordt, getekend is... dat die sluwe gouden ogen (van de draak) hem opjagen. Tenslotte wonen we allemaal in Hyde River. We hebben allemaal onze eigen draak'.

Vragen

Ik vind het boek van Peretti een enorm boek. Het geweld dat beschreven wordt is niet het geweld zoals we dat in andere thrillers of op de TV tegenkomen, maar is het (bijna bovennatuurlijke) geweld van de draak (de zonde). Peretti beschrijft geen seksuele avontuurtjes, zoals we dat in zoveel boeken van dit genre tegenkomen: twee jonge mensen, een man en de vrouw, delen een nacht dezelfde kamer, maar ze delen niet het bed. Er staan geen vloeken in het boek, en dat is in onze tijd al heel wat. Terwijl het een misdaadroman van de beste soort is, zo men een misdaadroman een best soort mag noemen. Toch heb ik een paar vragen:

De eerste vraag is of een misdaadroman de juiste vorm is om een theologische boodschap over te brengen. Ik durf daar zelf niet direct 'nee' op te zeggen. Beter een misdaadroman met een goede boodschap dan de vele niet of nauwelijks verantwoorde boeken in dit genre.

Tweede vraag is: De spanning wordt in dit boek (en de andere boeken van Peretti) zo hoog opgevoerd en de figuren en beelden zijn zo wisselend en talrijk, dat de boodschap ondergesneeuwd dreigt te worden. Komt zo de boodschap over? Men moet door heel wat personen en gebeurtenissen heenzien, wil men bij de boodschap komen. Bovendien worden bijbelse waarheden zo vermengd met fantasie dat het voor mij de vraag is of alle lezers de boodschap zullen begrijpen.

In de derde plaats: men moet Peretti's boeken niet theologisch beoordelen. Ze zijn in de eerste plaats romans. Toch kom ik in De Eed een aantal theologische slordigheden of onjuistheden tegen. Bijvoorbeeld, dat de draak door de hoofdrolspeler bestreden wordt met dynamiet en gedood wordt met behulp van een bulldozer met een grote speer en niet in de kracht van Christus. Gaat 'de bekering' van de hoofdrolspeler niet erg snel, kan men zelfs wel van bekering spreken? En: de draak wordt gedood. Is de duivel dan dood? Of, als de draak niet de duivel maar de zonde symboliseert (dat loopt in het boek enigszins door elkaar heen) is dan de zonde dood? Heeft iemand die 'gered is door Jezus' geen last meer van de draak, de zonde? Dat kan Peretti toch niet bedoelen!

Toch, zeker als men het boek in de eerste plaats als roman wil lezen, winnen de pluspunten.

Romanschrijver

Peretti wil een boodschap brengen in romanvorm. Dat wil zeggen dat hij in de eerste plaats romanschrijver is en pas in de tweede plaats theoloog. Zijn boodschap gaat lijnrecht in tegen het New Age-denken in onze tijd. Daarbij maakt hij ernst met de duistere macht van de boze. Zo zullen we zijn romans dan ook moeten lezen. Zijn boeken zullen echter aan kracht winnen als de boodschap eenduidiger wordt. En dat mogen we van eventueel volgende delen verwachten. Wat mij betreft: ik zie graag naar zijn volgende roman uit. Want ik denk dat Peretti voorlopig nog niet is uitgeschreven.

* Frank Peretti - De Eed, thriller; uitgeverij Novapress, 448 blz., ƒ 39, 90.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen