Boekbespreking

Piet Nijs,
Imperium op drift, Oude en nieuwe waarden voor de Westerse samenleving.
Uitgave Lannoo, Tielt, 1999, 238 pag., f39.50
Prof. Dr. Piet Nijs, psychiater en seksuoloog aan de universiteit van Leuven heeft een kritisch boek geschreven over oude en nieuwe waarden van de Westerse samenleving. Het heet: Imperium op drift. Ik zeg u eerlijk dat het geen boek is waar je vrolijk van wordt, integendeel. Dat is ook niet de bedoeling. Nijs wil juist een al te optimistische kijk op het pas begonnen millennium temperen. De auteur beziet met zorg hoe de moderne geneeskunde zich ontwikkelt. Hij spreekt over bio-ethiek, vruchtbaarheidstechnieken, de westerse geneeskunde, nieuwe en oude normen van hulpverlening. Zijn verdriet is dat alles in de medische wereld teruggebracht wordt tot medisch-technisch handelen. Het ware mens zijn sneuvelt in het ziekenhuis. Geneeskunde is techniek geworden, terwijl het een heilzame handreiking moet zijn. Piet Nijs heeft dan ook behoorlijk wat kritiek op hoe moderne artsen omgaan met mensen tussen de wieg (vruchtbaarheidsproblemen) en het graf (de naderende dood). Zijn kritische opmerkingen over zaken als euthanasie en reageerbuisbevruchting komen niet voort uit een godsdienstige overtuiging. Ik hoor in de pleidooien van Nijs iets doorklinken van wat we tegenwoordig in de goede zin van het woord 'conservatisme' noemen. Het laatste deel van het boek gaat over de moderne mens tussen oorlogszucht en gewelddadigheid. De analyse van Nijs is scherp en schokkend. De moderne beschaving is niets anders dan een laagje vernis over een berg agressie. De media spelen een kwalijke rol bij de afstomping en verloedering van de moderne mensen. Het aangrijpende is dat zijn analyse beslist niet overdreven negatief of werkelijkheidsvreemd overkomt. Zijn voorzichtig optimistische slot bezorgt mij een kater. Nijs hoopt dat de combinatie wetenschap en techniek zal plaatsmaken voor de combinatie wetenschap en cultuur. Het christelijk humanisme mag naast andere stelsels van zingeving helpen het nieuwe Europa te vormen. Ik vind dat nogal naïef klinken. De cultuur van nu is toch net zo voos en leeg als de moraal van nu? En als ik die cultuur een nieuw gezicht wil geven, heb ik iets meer nodig dan vage humanistische formuleringen. Op drijfzand valt niet te bouwen. Ik ben geen fundamentalist. Toch zeg ik dat de Westerse cultuur God en Zijn Woord nodig heeft, wil zij overleven. Dat wil Nijs niet zeggen en ik vermoed dat dat komt omdat hij genoeg heeft van het machtsdenken en de polarisatie die door kerken veroorzaakt is. Dat kan ik op mijn beurt ook wel weer begrijpen. Het boek is nuttig om te lezen voor (aanstaande) sociologen, filosofen, ethici, medici en politici en uiteraard voor mensen die in genoemde zaken geïnteresseerd zijn.

N. C. VAN DER VOET, VEENENDAAL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen