Enige opmerkingen bij en over Zacharia 14 [I]

Aanleiding
Op de diep in het najaar van het jaar 2000 gehouden studiedag voor theologische G.B.-studenten, die mijn vrouw en ik mochten bijwonen daar we elk jaar de leiding hebben tijdens de studieweek in augustus, kwam in het kader van lezingen over de eschatologie een vraag op tafel over Zacharia 14. De aanleiding tot deze vraag waren enige opmerkingen van de eerste lector, dr. T. E. van Spanje, die Openbaring 20 : 1-10 - het gedeelte over het duizendjarig rijk - exegetisch besprak. Een aantal kernachtige zaken stelde hij in zijn boeiende lezing aan de orde. Aan de hand van mijn eigen notities neem ik u graag nu even mee naar de bijeenkomst, ook om te verduidelijken waarom deze artikelen verschijnen.

Exegese
Wanneer het gaat om de exegese bepleitte de lector de 'contextual study', daar er geen tekst zonder context bestaat. Tevens introduceerde hij een aantal zogenaamde 'stappen' op de weg van de methode van exegese zoals:

1. Zorg eerst voor een soort 'werkvertaling' van de Griekse tekst.
2. Geef je rekenschap van de historische context met de inleidingsvragen erbij.
3. Daardoor is de tekst zelf meteen dichtbij.
4. Bij de studie van de culturele context blijkt de afstand tussen de cultuur van toen en nu.
5. Let op de theologische sleutelwoorden van de tekst en van de pericoop.
6. Tracht te komen tot een weergave van de tekst zoals deze door de eerste lezers is verstaan en tot het begrijpen van de bedoeling van de auteur. Hier is de tekstuele betekenis dus aan de orde.

Zo kunnen we in een eerlijk gesprek komen en zijn met de tekstkritische nieuwtestamentsche wetenschap. En gaat het om de exegese zelf, dan vroeg dr. Van Spanje bovendien aandacht voor de micro-exegese, waarbij allerlei details aan de orde komen en voor de macro-exegese voor de grote theologische lijnen nu.

Soort tekst
Een belangrijke vraag is: behoort het te bespreken gedeelte Openbaring 20 : 1-10 tot het genre van de apocalyptische literatuur? Daarbij gaat het om 'onthullende literatuur in verhalende vorm' of is er veeleer sprake van profetische literatuur, denk aan de profetie van Ezechiel, waarin ook allerlei visioenen voorkomen en geduid worden. Duidelijk is dat de joodse apocalyptiek ontkent dat de Messias in Jezus van Nazareth verschenen is. De oudtestamentische profeten tekenen in hun boodschap het einde van de wereld in termen van deze zo-even genoemde apocalyptiek. Apocalyptiek tekent dus wat komen gaat in bovenaardse termen.

Nu de vraag
Zoals eerder gezegd, op tafel kwam een vraag over Zacharia 14. De vragensteller had moeite - bij de overigens boeiende exegetische verhandeling - met de stelling van de lector dat 'het duizendjarig rijk symbolisch-hemels gezien moet worden'. Wanneer Openbaring 20 naast Zacharia 14 wordt gelegd, waarbij verwezen werd naar een opmerking van dr. H. Vreekamp, gelet op 'het aardse en het hemelse in het eschaton', hoe zit een en ander dan?

Beantwoording
De lector merkte op dat symboliek niet de werkelijkheid uitsluit. Apocalyptiek drukt uit wat niet onder woorden te brengen is. Openbaring 20 : 1-6 verwijst naar de werkelijkheid in de hemel die Johannes voor ogen heeft terwijl de aardse werkelijkheid in de verzen 7-10 verschijnt. 'Wat gebeurt er precies in de hemel als satan gebonden is'? Is Zacharia 14 daarin te lezen ?

Verzoek
Tot mij kwam naar aanleiding van het hierboven verhaalde het verzoek om op Zacharia 14 wat nader in te gaan in een korte serie artikelen. Een en ander kan dieper worden doordacht. Graag wil ik dat proberen. We geven in enige volgende bijdragen eerst aandacht aan het hoofdstuk zelf.

W. CHR. HOVIUS, APELDOORN

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen