Geestelijke reis van 40 dagen

In het vorige artikel hebben we kennis gemaakt met de methoden die Rick Warren en zijn Saddlebackgemeente in Californië gebruikt. We kunnen onder de indruk zijn van de enorme groei van zijn gemeente in betrekkelijk korte tijd, juist terwijl het kerkelijk leven in veel plaatsen, ook in Amerika, schrikbarend terugloopt. Rick Warren is er echter van overtuigd dat de methoden ook van belang zijn voor gemeenten in de gehele wereld. Daartoe schreef hij in 1995 onder andere het boek The Purpose Driven Church, dat in de Verenigde Staten een bestseller werd met meer dan tien miljoen verkochte exemplaren. Het boek werd in het Nederlands vertaald onder de titel Doelgerichte gemeente, met als ondertitel: met hart voor God en hart voor mensen.
Ik citeer: ‘De principes die in dit boek worden beschreven, zijn talloze malen getest, niet alleen in Saddleback Church, maar ook in vele andere doelgerichte gemeenten van allerlei soorten en maten, op allerlei verschillende plaatsen en van allerlei verschillende kerkgenootschappen.’
Ook gaf Rick over de principes van doelgerichte gemeente-zijn gedurende vijftien jaar seminars aan meer dan tweeëntwintigduizend voorgangers. Wie de moeite neemt op internet te kijken, ziet dat wereldwijd vele kerken of gemeenten met zijn principes aan de slag gingen. ‘Het is onze droom’, aldus de visie van Saddleback, ‘om samen te werken met theologische universiteiten om een op de kerk gericht trainingsprogramma voor voorgangers te ontwikkelen. Het doel van deze visie is God eer te brengen door aan Jezus Christus, vóórdat Hij terugkomt, zoveel mogelijk discipelen te brengen die op Hem lijken (zie Kol. 1:28). Of dat de juiste uitleg van Kolossenzen 1:28 is en of dat doel niet te hoog gegrepen is, valt nog te bezien. Feit is echter dat de principes bij vele gemeenten ingang vinden.

Doelgericht leven
Rick Warren schreef ook nog een ander boek: Doelgericht leven met als ondertitel: Waarvoor leef ik eigenlijk hier op aarde? Uitgeverij Medema gaf het vanwege het goede doel uit voor een zeer lage prijs en het beleefde sinds de verschijning in 2003 de veertiende druk.
Wat is de bedoeling van dit boek? Het wil een gids zijn om een geestelijke reis van veertig dagen te maken om het antwoord op de belangrijkste levensvraag te ontdekken: Waarvoor ben ik in ’s hemelsnaam op aarde? Rick dringt er op aan het boek, bij voorkeur samen met een of meer vrienden, in veertig dagen te lezen: elke dag een hoofdstuk. ‘Aan het einde van de veertig dagen zult u weten wat Gods doel met uw leven is’. Waarom veertig? Omdat de Bijbel laat zien dat God, steeds wanneer Hij iemand voor Zijn doelen wilde voorbereiden, daar veertig dagen de tijd voor nam. De bijbelse voorbeelden die Rick daarbij noemt, zijn overigens zwak en weinig overtuigend.
Voordat de lezer de geestelijke reis van veertig dagen gaat maken, dus de veertig hoofdstukken gaat lezen, wordt hem aangeraden de volgende overeenkomst te tekenen: ‘Met Gods hulp zal ik de komende veertig dagen gebruiken om te ontdekken wat Gods doel met mijn leven is.’ Warren zegt: ‘Tijdens het schrijven van dit boek heb ik er vaak voor gebeden dat u het fantastische gevoel van hoop, energie en blijdschap zult ervaren dat ontstaat wanneer iemand ontdekt met welk doel God hem of haar op de aarde heeft geplaatst.’ En: ‘Dankzij dat perspectief zult u minder spanning ervaren, gemakkelijker beslissingen kunnen nemen, meer voldoening ervaren en – het belangrijkste van alles – zult u zich kunnen voorbereiden op de eeuwigheid.’ De bedoeling is dat er, terwijl belangstellende gemeenteleden het boek gedurende de veertig dagen lezen, zondags steeds over het thema dat in het boek aan de orde is, gepreekt wordt. Elk hoofdstuk eindigt met een onderwerp en vraag om over na te denken en met een bijbelvers om te onthouden.
Het zal duidelijk zijn dat het wel een heel bijzonder boek moet zijn, wil het waar zijn dat de lezer na veertig dagen weet wat Gods doel met zijn of haar leven is. Maar laat ik meteen maar zeggen: Er zijn bij de inhoud van het boek heel wat vraagtekens te zetten.

Vijf doelen
Wat is het doel waarvoor wij op aarde zijn? Het boek noemt vijf doelen:
1. Om God, onder andere door aanbidding en lofprijzing, voldoening te geven: dat God blij met ons is en wij voor Zijn genoegen leven.
2. Om deel uit te maken van Gods gezin, dat is de gemeente, wat onder andere bekrachtigd wordt als men zich laat dopen.
3. Om op Christus te lijken. Daartoe moeten we met de Heilige Geest samenwerken.
4. Om God te dienen en iets met ons leven te betekenen.
5. Om een missie te volbrengen: God is in de wereld aan het werk en Hij wil dat wij met Hem meedoen.
Aangeraden wordt om een dagboek bij te houden waarin de vorderingen op de geestelijke reis opgetekend worden. Dat deed Mozes ook: hij hield in opdracht van God een verslag bij van de vorderingen van het volk (Num. 33:2). Uit de verwijzing naar deze tekst uit Numeri blijkt dat Rick soms, – of moet ik zeggen: dikwijls? – op een merkwaardige manier met bijbelteksten omgaat.

Nederland
Het Warrenisme, zoals de methode van Rick Warren, wel genoemd wordt, vond ook ingang in ons land. Een flink aantal – ik las ergens van bijna honderd – voor een groot deel evangelische gemeenten ging met de veertig Doelgerichte Dagen aan de slag. Op internet vond ik het resultaat van achttien gemeenten: Zestien gemeenten melden een flinke groei in de zondagochtenddiensten, twee melden een groei van vijfentwintig (!) procent, drie gemeenten een groei van twintig procent. Twaalf gemeenten melden dat er mensen bewust tot geloof kwamen. Eén gemeente spreekt van dertig nieuwe dopelingen, een andere van zeventien. Andere resultaten zijn: een hechtere band in de gemeente, grote groei van de huiskringen en de betrokkenheid daarbij.
Dat alles is, aangenomen dat de groei blijvend is, natuurlijk zeer verblijdend. Waar vinden we zulke groei in onze gemeenten? Aangenomen dat het ook groei in de diepte is en in een waar geloof in Jezus Christus, door de Heilige Geest gewerkt. Je kunt over groei namelijk ook verontrust zijn, bijvoorbeeld als het scheefgroei is, of niet geworteld is in Jezus Christus. In een van de internetartikelen, geschreven door de Nederlandse coördinator van het Veertig-Doelgerichte Dagen-programma, Jan Baan, lees ik: ‘Doelgericht Leven heeft ook een aantal zwakke kanten. Zo komen persoon en werk van de Heilige Geest niet zo vaak aan de orde en er zijn meer bijbelse noties waar niet of nauwelijks over geschreven wordt. De lezer moet in staat zijn om de stelligheid van Rick Warren hier en daar te relativeren en niet te struikelen als hij er op sommige punten een andere theologische visie op nahoudt’. Die indruk heb ik ook, en dan veel stelliger dan in dit artikel verwoord wordt. Ik hoop daar in een volgende bijdrage op terug te komen.

Goedheid van de mens
Er kwam ook uit evangelische kring kritiek op de inhoud van Rick Warrens boeken, onder andere in het artikel ‘Rick Warren schenkt geen klare wijn’ in het evangelische maandblad Uitdaging, en in een artikel van de Werkgroep ‘Terug naar de Bijbel’. De Ierse theoloog Richard Bennett komt na bestudering van het Warrenisme zelfs tot de conclusie dat Rick Warren ‘een vals evangelie predikt, waarin de goedheid van de mens centraal staat, dat hij, in plaats van de lezers te wijzen op hun zondige en verloren staat, hun een rooskleurig zelfbeeld voorspiegelt, de goddelijke natuur van God verlaagt en het wezen van God min of meer gelijk maakt aan dat van een mens’. Dat zijn forse woorden, die ons in ieder geval noodzaken met een zeer kritische blik naar de boeken van Rick Warren te kijken. Het Veertig Doelgerichte-Dagen-programma geeft in een aantal gemeenten ook spanningen. Een aantal leden verliet de gemeente.

Cirkels van toewijding
Rick Warren onderscheidt vijf groepen van mensen, die hij in ‘vijf cirkels van toewijding’ plaatst: De niet-kerkelijken in de omgeving, de regelmatige bezoekers, de leden die de lidmaatschapsovereenkomst hebben getekend, de toegewijde leden en de kerngroep van trouwe medewerkers. De bedoeling is dat de niet-kerkelijken en de regelmatige bezoekers komen tot ondertekeningen van de lidmaatschapsovereenkomst en dan doorgroeien, bij voorkeur tot de kerngroep. Daartoe gebruikt Rick het voorbeeld van een honkbalveld: zaak is dat men steeds een honk verder komt: van toewijding aan lidmaatschap tot toewijding aan geestelijke volwassenheid, daarna tot toewijding aan bediening, en ten slotte tot toewijding aan missie of zending. Jezus deed hetzelfde, zegt Rick: Hij wilde de omgeving bereiken, voedde de bezoekers die steeds kwamen, bracht een gemeente samen, stimuleerde de toegewijden en daagde hen uit, en maakte de kerngroep tot discipelen. Ook hieruit blijkt de merkwaardige wijze waarop Rick de Bijbel interpreteert en toepast.
Om mensen te helpen van het ene honk in het andere te komen, zijn er de cursussen. Elke cursus wordt afgesloten met het ondertekenen van een nieuwe overeenkomst en zich daaraan te verplichten, voordat men verder gaat naar het volgende honk.

Gemeentegroei
De definitie van Rick Warren van echte gemeentegroei kent vijf facetten: ‘Elke gemeente moet warmer worden door middel van onderlinge gemeenschap, meer diepgang krijgen door middel van discipelschap, sterker worden door samen te komen, breder worden door middel van bediening, en groter worden door middel van evangelisatie’. Dat kunnen we van harte onderschrijven. Waarbij ik aanteken dat ik wel moeite heb met het woord ‘moet’ dat Warren steeds gebruikt.
Rick zegt: het gaat niet om bezoekersaantallen, het gaat om de verkondiging van de positieve en levensveranderende Blijde Boodschap van Christus. Ook dat kunnen we van harte onderschrijven. Mijn vragen zijn echter: Is die ‘Blijde Boodschap’ wel de Blijde Boodschap van de Bijbel? Is dit het evangelie dat de Heilige Geest wil werken? Missen we er geen heel wezenlijke elementen in? Is het bij Rick Warren niet heel veel de mens die het moet doen? Zeker, de Geest kan ongedachte wegen gaan. We kunnen ons verblijden als gemeenten explosief groeien. De Geest kan zelfs, om mensen de rechte weg te doen gaan, kromme stokken gebruiken. Dat neemt echter niet weg dat wij geroepen worden rechte stokken te hanteren. Ik heb, als ik de boeken van Rick Warren lees, een aantal kritische vragen. Eerst stel ik, in het volgende artikel, een aantal vragen aan onszelf. Daarna, in een laatste artikel, heb ik vragen over het Doelgericht-Gemeente zijn en de Veertig-Doelgerichte-Dagen-methode van Rick Warren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen