Globaal bekeken

In Wapenveld (tijdschrift over geloof en cultuur) schreef dr. Thom van den End een brief aan zijn kleinkind. Een fragment:

• Ik zie in Afrika en het Midden-Oosten zich een geweldig demografisch stuwmeer opbouwen dat op den duur wel moet leeglopen richting Europa; iets dergelijks is al eerder gebeurd. En dan? Ik voel me vaak als een vijfde-eeuwse Romein, die de Germanen ziet binnenstromen door de Limes, de rijksgrens, en die ten gevolge daarvan het rijk ziet afbrokkelen en een tijdperk van meer dan duizend jaar ziet eindigen. Dat gevoel is verwoord door Augustinus in zijn boek De Stad Gods. Veel waaraan wij waarde hechten, zal verloren gaan. En dan waren die Germanen nog blanco; die werden gekerstend en werden op die manier toch erfgenamen van de oude wereld. In ons geval bestaat de helft van de instroom uit moslims; die laten zich niet kerstenen, menselijkerwijs gesproken. De kerk ziet daarmee een concurrent langszij komen waarmee ze in West-Europa nog nooit te maken heeft gehad. Deze moslims hebben geen last van de schroom die veel christen-Nederlanders voelen als het om geloofszaken gaat, maar prijzen hun religie vrijmoedig aan. Tot op het moment dat ik schrijf, zijn al ettelijke duizenden Nederlanders moslim geworden, onder hen ook mensen met een kerkelijke achtergrond. Tegelijk wordt het christendom aangetast van binnenuit. In de afgelopen decennia heb ik de kerk in hoog tempo zien krimpen – in Nederland tenminste. In mijn stad Apeldoorn waren er in 1970 nog 70.000 protestanten, de helft van de bevolking. Daarvan zijn er anno 2014 nog ruim 20.000 over, en de terugloop gaat nog steeds door. En dat in het nogal conservatieve Oost-Nederland.

***

En toch: Ik maak me niet bezorgd over het voortbestaan van de kerk, want zij is Gods kerk. Ze is zijn zaak, niet de onze. De kerk kan klein worden, ze kan andere vormen aannemen – bijvoorbeeld die van allerlei vrije gemeenten in plaats van de volkskerk die we de afgelopen vijfhonderd jaar hadden, met de theologische verschuivingen die daarbij horen –, maar ze blijft. Mensen kunnen afhaken, seculariseren, moslim worden; de kerk gaat door.

***

In Kerk en Theologie schrijft prof. dr. Luco J. van den Brom over (verschuivingen bij) de vrijgemaakt-gereformeerden:

In mijn jeugd in Utrecht kwam ik niet bewust met vrijgemaakt gereformeerden in aanraking. Achteraf begreep ik dat de beide onderwijzers die na elkaar hoofd van de christelijke ‘lagere school’ waren die ik in die periode bezocht, in mijn ouderlijk huis als ‘een-en-dertigers’ werden aangeduid. Voor mij was dat een volstrekt nietszeggende kwalificatie. In die periode brachten de schoolkinderen een aubade voor hare majesteit koningin Juliana op het Domplein ten aanhoren van burgemeester jonkheer De Ranitz, bevriend met de koninklijke familie. Alle scholen moesten ordelijk groepsgewijs van het schoolplein naar het Domplein wandelen achter een omhooggestoken bordje aan, met daarop de groepsaanduiding. Op ons bordje stond ‘31’, wat tot enige hilariteit aanleiding gaf: een flauwiteit van een van de organisatoren, waar ik echter niets van begreep, al moest mijn vader daar smakelijk om lachen, maar mij ontging de grap helemaal. Op het gymnasium trof ik een paar klasgenoten aan die van zichzelf zeiden dat zij ‘vrijgemaakt’ waren, wat ik eerst begreep als ‘vrijgevochten’, tot mijn verwarring, want deze leerlingen zagen er tamelijk conventioneel uit. Toen ik met een van hen wat persoonlijker contact kreeg, ging voor mij een andere wereld open. Hij vertelde mij dat over vrijgemaakten allerlei verhalen de ronde deden, waarvan het onbegrip jegens hen afdroop: hij voelde zich op school ook vaak onbegrepen door karikaturen die er van de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt werden verteld als betrof het een vreemde sekte.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen