DE TEGENSTANDERS VAN JEZUS

In het Johannesevangelie zijn het alle Joden die zich tegen Jezus keren. Dat lijkt ook weer vreemd, omdat de discipelen zelf van Joodse komaf zijn. Hoe komt het dat de evangeliën daarin niet eensluidend zijn?

Het Mattheüsevangelie draagt een onmiskenbaar Joods karakter, zo schrijft prof. J.P. Versteeg in Evangelie in viervoud. Verschillende trekken in dat evangelie maken het waarschijnlijk dat het oorspronkelijk bedoeld was voor Joodse of mogelijk Joods-christelijke lezers. Dit is af te leiden uit het feit dat de kennis van een aantal zaken verondersteld wordt, die alleen in Joodse kring aanwezig kon zijn. We kunnen denken aan de kenmerkende vervullingscitaten, maar ook de topografie geeft aanwijzingen. Verder wordt in geen enkel evangelie zo diep ingegaan op Jezus’ verhouding tot de wet en de profeten als in het Evangelie naar Mattheüs.

MESSIAS VAN ISRAËL

Deze evangelist tekent Jezus specifiek als de Messias van Israël. We zien dit in het geslachtsregister van Jezus Christus, de Zoon van David, de Zoon van Abraham (Matth.1:1). Later zegt Jezus dat de discipelen hun rondreis door de steden van Israël niet zullen beëindigd hebben voordat de Zoon des mensen zal gekomen zijn (Matth.10:23) We zien anderzijds dat heidenen Hem in geloof aanbidden, terwijl de officiële leiding van Zijn volk Hem verwerpt. De vijandschap tegen Jezus wordt door Mattheüs in scherpe confrontaties getekend. De Messias kwam uit en tot Israël, dat maakt de verwerping des te erger. Het is een anachronisme om te stellen dat er sprake is van antisemitisme in het Nieuwe Testament. Hoe zou dat kunnen, aangezien alle schrijvers van de bijbelboeken van het Nieuwe Testament, met uitzondering van Lukas, Joden zijn?

Mattheüs tekent Jezus specifiek als de Messias van Israël

CONFRONTATIE

We zien in het Evangelie dat zich een scheiding voltrekt in de confrontatie met Jezus. In het Johannesevangelie is duidelijk dat God niet om het Joodse volk heen naar de wereld gaat. Anderzijds laat Johannes zien dat het ongeloof van de Joden en hun verwerping van Jezus de grote blokkade vormen voor het Evangelie. Vooral de Joodse leiders worden in het Evangelie aangesproken. Het gaat niet om hun Jood-zijn, maar om hun afwijzing van Jezus als de Messias. Dat Jezus Zijn tegenstanders ‘uit de duivel’ noemt, is omdat zij Zijn geboorte onwettig noemen (Joh.8:41). Het is de vraag of we kunnen zeggen dat de evangeliën niet eensluidend zijn. Duidelijk is wel dat iedere evangelist schrijft vanuit een eigen invalshoek. Een reden kan zijn dat Johannes als laatste van de evangelisten zijn evangelie geschreven heeft. De tegenstelling tussen geloof en ongeloof werd scherper. Iedereen die Jezus miskent en Zijn eenheid met de Vader verwerpt, is ‘van beneden’.

JODEN OF JUDEEËRS?

In het nieuwste nummer van Met andere woorden, het blad van het Nederlands Bijbelgenootschap, is een artikel te lezen van dr. M.J. de Jong over de vertaling van het woord Ioudaioi in het Johannesevangelie en elders. De vraag is of Johannes met zijn negatieve typering de Joden in het algemeen bedoelt of een specifieke groep, namelijk de Judeeërs. De Naardense Bijbel meent het laatste en spreekt van Judeeërs in het Johannesevangelie en van daaruit overal in het Nieuwe Testament. Het artikel eindigt met de opmerking dat van groot belang is dat christenen zich blijven uitspreken tegen de anti-Joodse uitleg van het evangelie, maar stelt ook dat de keuze voor de vertaling ‘Judeeërs’ gebaseerd is op wankele exegetische gronden.

UIT DE JODEN

De zaligheid is uit de Joden, zegt Christus Zelf (Joh.4:22). Dat is Gods boodschap voor de wereld. Overal in het Johannesevangelie kom je het woord ‘kosmos’ of wereld tegen, van de proloog tot het laatste vers toe (Joh.21:25). Alle boeken van de wereld kunnen hét Woord niet bevatten, maar het geloof gaat boven het bevattingsvermogen uit. Het evangelie is geschreven opdat wij geloven dat Jezus de Christus is, de Zoon van God, en opdat wij door te geloven het leven hebben in Zijn Naam (Joh.20:31).

Ds. G.H. Kruijmer is predikant van de hervormde gemeente te Lage Vuursche.

Uw vraag voor deze rubriek kunt u mailen naar info@gereformeerdebond.nl of per post naar Apeldoorn sturen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen