Globaal bekeken

Uit De Zaaier (kerkblad dat verschijnt in de regio Alblasserwaard – Vijfheerenlanden) een vertaalde tekst van Alessandro d’Avenia, een auteur die woont in het noorden van Italië, waar velen stierven aan het coronavirus. Hij schrijft elke week in de Corriera della Sera, de grootste krant in Italië:

‘Hij doet het licht uit en zoekt in zijn slaapkamer tastend zijn weg naar het bed, waar hij zich op het kussen laat vallen: dan komen de tranen. Alleen maar slapen, alleen maar vergeten en ‘er niet meer zijn’. Ten prooi aan angst had hij zich voorover op het bed geworpen. Niemand kon hem meer troost bieden, omdat God hem verlaten en hem buiten de heilige stroom van het leven had gezet.’

Zo beschrijft Stefan Zweig de wanhoop van de grote componist Georg Friedrich Händel, in een van zijn magistrale verhalen in zijn boek ‘Beslissende uren in de geschiedenis’, een boek waarin hij vertelt over die ogenblikken waarin grote mensen in de geschiedenis het doel van hun leven vonden. Voor Händel was dat in een verstikkende nacht in augustus 1741. Zijn creativiteit was uitgedoofd, aan nieuwe opdrachten kon hij niet meer komen, zijn geld was zo goed als op. 56 jaar was hij – en dát zonder muziek. Hij was een verloren man, die niets liever wilde dan sterven.

‘In een vlaag van boosheid, uitte hij de woorden van Hem die stierf aan het kruis: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten.’ Deze woorden doen me denken aan een alleenstaande vriend die door het coronavirus aan zijn levenseinde is gekomen. En ik herinner mezelf die momenten waarop het aanvoelde alsof alles verdwenen was: de inspiratie, het vertrouwen, de hoop, de nabijheid van anderen en van God. Deze afgrond is in werkelijkheid een ‘doorgang’ (‘Pasen’ betekent in het Hebreeuws ‘doorgang’). Ook Christus maakte kennis met de ondoordringbare muur van de eenzaamheid. Hij echter veranderde die in een opening. (…)

Ten prooi aan de angst van zijn persoonlijke Gethsemané, staat hij (Händel) op en gaat zijn studeerkamer binnen. Op de tafel lag een vergeten enveloppe. Een bevriende dichter had hem die bezorgd. Het was een tekst voor een compositie voor de eredienst, die alleen Händel op muziek kon zetten:

‘Er ging een huivering door hem heen bij het eerste woord: ‘Comfort ye’. Want zo begon het gedicht:

‘Troost voor u!’ (…) Hij had het gedicht van zijn vriend nog niet uitgelezen of de woorden voegden zich tot een melodie en lied. Wat een vreugde: de deuren waren wagenwijd open gegaan, het was alsof hij opnieuw in de muziek was opgenomen.’

God had geantwoord – juist aan Hem, die God kende als de Bron van datgene waarin hij alleen geloofde: de muziek. En zo ontsprong aan het onverwachte woord van zijn vriend de Messiah, een meesterwerk dat iedereen kent, omdat iedereen op zijn minst wel één keer in zijn leven het prachtige koraal Allelua heeft gehoord. Drie weken lang was het alsof Händel van alles ‘verlaten’ was, dag en nacht wijdde hij zich, zonder zich van de tijd bewust te zijn, aan zijn nieuwe schepping, zoals dat gebeurt wanneer de eeuwigheid een doorgang (‘passage’) opent in de geschiedenis, een doorgang langs die deur die alleen wijzelf in staat zijn te openen.

Men vroeg hem of hij bereid was de opbrengst van de eerste uitvoering aan zieken en gevangenen te schenken (13 april 1742). Hij antwoordde: ‘Nee, ik wil geen cent aan dit werk verdienen, sterker: ik zal er nooit iets voor aannemen. Ik ben dit werk aan iemand Anders verschuldigd. Het is voor altijd bestemd voor zieken en gedetineerden, omdat ik zelf ziek was en zwak. Ik ben weer gezond geworden, ik was een gevangene en ben verlost.’

Zo bleef het tot de 6 april 1759, toen hij als 74-jarige, blind en ziek, voorvoelde dat hij de laatste doorgang (‘passage’) binnenkort zou gaan maken. Hij wenste nog één keer in eigen persoon de Messiah uit te voeren: het werd zijn doorgang tot God. Weinig dagen erna, op de 14e april, op Stille Zaterdag, trad hij in het eeuwige leven door de deur die voor hem was geopend dankzij de moeizame schoonheid van zijn muziekwerk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen