In zicht

Recent verscheen een kloek boekwerk over 750 jaar kerkgeschiedenis van Genemuiden: Aan enen stroom geplant van de hand van G.J. Westhoff (750jaarkerk.nl). Het bevat een aantal boeiende passages over ds. J.H. Cirkel, die de hervormde gemeente van Genemuiden diende van 1944 tot 1947.

Jan Hendrik Cirkel wordt geboren op 12 mei 1910 te Amersfoort. Zijn vader is afkomstig uit de Vrije Gereformeerde Gemeente. Moeder Cirkel stamt uit een Hervormde familie in Scherpenzeel. Haar vader kon niet mee met de Doleantie en zo ook moeder niet. Ze zegt: ‘De Heere heeft mij gevonden in de Hervormde Kerk. Ik kan Hem de scheidsbrief niet laten zien.’ Ze wenst innig voor haar zoon ook een plaats in de Hervormde Kerk. Zijn moeder heeft daarin een dermate beslissende betekenis dat ds. Cirkel zegt: ‘De kerk is via mijn moeder mijn moeder.’ De roeping tot predikant ontvangt Jan Hendrik als zes-à-zevenjarige jongen naast zijn moeder in het vrouwenvak van de St Joriskerk te Amersfoort.

Tijdens zijn studie aan de universiteit van Utrecht beleeft hij een geestelijke crisis.

‘O God, ik heb de weg geweten. Ik ben op U geworpen van de jeugd, het is rechtvaardig als ik verloren ga.’ Maar dan ziend op Christus Die het uitriep: ‘Mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten’, krijgt hij zicht op Christus als de schuldbetalende Borg. (...)

Sterke invloed heeft ds. Cirkel ondergaan van ds. K.J. van den Berg. Deze preekt in Amersfoort niet opvallend exegetisch, maar wel ‘voorwerpelijk onderwerpelijk’ of ook ‘dogmatisch-bevindelijk’. In die tijd brengt de Heere God ds. Cirkel bij de belijdenisgeschriften en de formulieren van Doop en Avondmaal, om zo het verbond te leren verstaan. Niet in Kuyperiaanse zin, maar wel zo dat vrouw Brouwer uit Genemuiden een keer tegen hem zegt: ‘Dominee, ik ben zo blij dat u de ‘deupe’ zo naar voren brengt’. Anderzijds heeft ds. Cirkel dankbare herinneringen aan ds. I. Kievit, die hij meer verbondsmatig acht dan ds. Van den Berg. (...)

Ds. Cirkel reist regelmatig naar Baarn. Daar is in de periode 1939-1959 rond ds. I. Kievit een groep van predikanten ontstaan die maandelijks bijeenkomen voor zogeheten contio’s, theologische samenkomsten. (...) In Baarn ligt het accent niet op ervaring of bevinding van de mens, maar op hetgeen ervaren wordt, namelijk de rijkdom in het heil, die in de heilsfeiten verankerd ligt.

Onder de bezoekers is een sterke betrokkenheid op het Woord en de sacramenten. Ook leeft er een Hervormd kerkelijk besef, waardoor men geen behoefte heeft uit te wijken naar de gescheiden kerken. Met gedachten als: ‘Zolang als onze God nog in de grote kerk is, kunnen wij er ook wel blijven’ en ‘is onze God zo klein, dat Hij in onze kerk geen wonderen meer kan doen?’

Op 6 juli 1947 neemt ds. Cirkel afscheid van Genemuiden. In een stampvolle kerk preekt hij over Handelingen 8:39: ‘En de kamerling zag hem niet meer, want hij reisde zijn weg met blijdschap.’ De Sluziger Courant besteedt uitgebreid aandacht aan de afscheidsdienst.

Scheiden is pijnlijk, maar het kan anders, namelijk als de mens wegvalt en wij ‘niet anders zien dan Jezus alleen’. Dan kunnen wij net als de Moorman onze weg met blijdschap reizen. Filippus had ook met zegen gewerkt, maar wordt plotseling weggeroepen om de Moorman te ontmoeten en te leren. Als wij in de weg van de Heere wandelen, ontbreekt de zegen niet. De Moorman was een grote naar de wereld, maar arm en ellendig, doordat hij ontdekt werd aan zijn Godsgemis. Filippus verkondigde hem Jezus.

Dat was ook het werk in het midden van u; het verkondigen van Jezus, de enige Weg tot behoud, die gestorven is voor onze zonden, opgewekt tot onze rechtvaardiging. Ook nu willen wij Hem u nog aanprijzen. (...) Wij hebben onder u geen pluimstrijkende woorden gebruikt en de mens niet geprezen. Maar nooit stonden wij gemakkelijker op de kansel dan wanneer onze mond geopend werd om een loflied te zingen op die Koning op Wiens lippen genade is uitgestort.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen