Het Evangelie als redmiddel

Hyperdordt is een vervolg. Het begon met een lezing die dr. G.A. van den Brink in 2022 hield voor ‘Geloofstoerusting’, getiteld ‘Het Evangelie zonder kleine lettertjes’. Daarin probeerde hij zijn hoorders te helpen door de praktijk van het hypercalvinisme aan te wijzen in aanzienlijke delen van de (Oud) Gereformeerde Gemeenten (in Nederland) en de Hersteld Hervormde Kerk.

Het hypercalvinisme is, kortgezegd, de opvatting dat mensen alleen mogen worden opgeroepen om te doen waartoe ze in staat zijn. Onbekeerde mensen zijn niet in staat om te geloven of zich te bekeren, want ze missen de wedergeboorte. Alleen bekeerde mensen mogen geloven, want alleen zij zijn daartoe in staat. Van den Brink wil duidelijk maken dat het Evangelie daarentegen een onvoorwaardelijke oproep en uitnodiging aan elke zondaar is om op Jezus te zien en te komen tot de zaligheid. De genade die nodig is om te komen, mag ontvangen worden van de roepende God, Die geeft wat Hij vraagt en Zelf door Zijn Woord en Geest het geloof werkt, waartoe Hij roept.

Misvorming

Na veel positieve maar ook veel negatieve reacties verscheen in 2023 Dordt zoals je Dordt niet kende. Daarin verdedigde ds. Van den Brink het aanbod van genade aan de hand van de Dordtse Leerregels (DL). Ook dat boek leverde heel wat kritische reacties op. In zijn jongste publicatie onderzoekt hij wat er in de kritische reacties gebeurt.

Er blijkt nogal eens sprake te zijn van ‘Hyperdordt’, een eenzijdige interpretatie van de Dordtse Leerregels en van de herontdekking van de Reformatie: ‘een misvormde en verkeerde interpretatie van de Dordtse Leerregels, waardoor het onvoorwaardelijke aanbod van genade niet klinkt, de eenheid van geloof en levendmaking wordt doorbroken, de geloofszekerheid praktisch geen rol meer speelt en een specifieke visie op de plaats van de wet de theologische balans van de Dordtse Leerregels verstoort’. Van den Brink ziet dit als een ‘belijden zonder te geloven’, wat ook de ondertitel van zijn boek is.

In Hyperdordt gaat ds. Van den Brink op diverse reacties in. Openlijk, kundig, man en paard noemend signaleert hij telkens weer wat er in de reacties gebeurt: er wordt snel op de persoon gespeeld, bijzaken worden breed uitgemeten en op de hoofdzaak wordt nauwelijks ingegaan. Van den Brink voelt zich duidelijk niet gehoord en erkend. Maar hij houdt vol.

Luther

Ondertussen passeren er tal van belangrijke onderwerpen. Het gaat over de plaats van ellendekennis, de functie van de wet, de onlosmakelijke verbondenheid van wedergeboorte en geloof in Christus, geloofszekerheid en nog veel meer. Ook al is dit boek in zekere zin een discussieboek, er is toch ook heel veel moois en hartversterkends in te lezen. Van den Brink gebruikt in dit boek vele citaten van Luther. Hij vindt veel herkenning in deze reformator – wat te begrijpen is. Immers, Luther vond het Evangelie van genade zelf ook in de strijd en verdedigde het steeds tegen alles wat ertegenin kwam. Een kenmerkend Luthercitaat: ‘Want het Evangelie verkondigen is niets anders dan dat Christus naar ons toekomt of dat wij tot Hem worden gebracht. Maar wanneer je inziet hoe Hij iedereen helpt bij wie Hij komt en die bij Hem gebracht wordt, weet dan dat het geloof jou dit inzicht geeft. Aan jouw ziel biedt Hij precies dezelfde hulp en goederen aan door het evangelie. Houd hier dus een ogenblik stil en laat je weldoen. Dat is: als je gelooft dat Hij jou weldoet en helpt, dan heb jij dat vast en zeker. Dan is Christus van jou en Hij is aan jou gegeven.’

Eigenschappenpredestinatie

Van den Brink is goed thuis in de bewoordingen en terminologie van filosofie, Dordtse Leerregels en bevindelijke prediking. Hij laat bijvoorbeeld zien dat de DL niet enkel ‘persoonspredestinatie’ maar ook ‘eigenschappenpredestinatie’ kennen. Dat wil zeggen: er wordt niet alleen geleerd dat God bepaalde personen tot het eeuwige leven verkoren heeft, maar ook dat Hij in Zijn verkiezing mensen met bepaalde eigenschappen behoudt. Zo staat het ook in Johannes 6:39-40: Jezus laat niets verloren gaan van alles wat God Hem gegeven heeft en het is de wil van Hem Die Jezus gezonden heeft dat ieder die de Zoon ziet en in Hem gelooft, eeuwig leven heeft. Wie de eigenschap van geloof in Jezus vertoont, mag weten dat hij door God verkoren is.

Van den Brink doet dit helder uit de doeken en laat het belang ervan zien om dit te belijden. Alleen dankzij de eigenschappenpredestinatie weten wij dat wij als persoon uitverkoren zijn. Wij hebben geen direct inzicht en geen rechtstreekse kennis van Gods persoonspredestinatie.

Hervormd-gereformeerden

Hervormd-gereformeerden behoren niet tot de kring waarin een hyperdordtse idee breed leeft. Toch is een neiging tot hypercalvinisme het denken van sommige hervormd-gereformeerde gemeenteleden niet vreemd. Zij kunnen hun winst zeker doen met de heldere manier waarop Van den Brink allerlei zaken op dit gebied uiteenzet en tegen alle kritiek in blijft verdedigen.

Hervormd-gereformeerden kunnen nog andere winst doen met dit boek. Er is onder ons misschien veel meer het gevaar van arminianisme (denken vanuit de vrije wil) en een zekere beduchtheid voor de genadeleer van de Dordtse Leerregels. Laten we daarom Hyperdordt lezen en meemaken hoe, net zoals in Dordt zoals je Dordt niet kende, de Dordtse Leerregels juist gebruikt worden om te laten zien dat de verkondiging van het Evangelie en de roep tot het geloof en de nodiging om tot Christus te komen onverbloemd dienen te geschieden. Het helpt ons om de Dordtse Leerregels weer hartelijk te omarmen als een eerlijk en heerlijk belijdenisgeschrift.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen