Levensveranderend gesprek

Nicodemus, nota bene ‘dé leraar van Israël’ ( Joh.3:10), krijgt zelf onderwijs over een deel van de geloofsleer waarmee hij volkomen onbekend is. Het zet alles wat hij dacht te weten op zijn kop.

We staan deze en komende drie weken stil bij vier ontmoetingen met Jezus in het Johannesevangelie: die van Nicodemus (Joh.3), de Samaritaanse vrouw (Joh.4), de verlamde man te Bethesda (Joh.5) en de blinde man langs de kant van de weg (Joh.9). Dit zijn erg verschillende mensen, maar allemaal ontdekken ze dat Jezus tegenkomen levensveranderend is. Dat is nog steeds zo. Hopelijk kunnen wij erover meepraten.

Respect en erkenning

Jezus valt tegenover Nicodemus met de deur in huis. Hij voelt Zich niet gevleid door Nicodemus’ aanhef: ‘Rabbi, wij weten dat U van God gekomen bent...’ (vs.2) Nicodemus erkent Jezus daarmee als collegaleraar. Voor een farizeeër al heel wat? Jezus wijst hem erop dat er iets heel anders nodig is: ‘Als iemand niet opnieuw geboren wordt, kan hij het Koninkrijk van God niet zien.’ Je bent er niet met respect voor Jezus, erkenning van Zijn wijsheid. Er moet iets veel radicalers met een mens gebeuren.

Nicodemus heeft ondertussen geen idee. Dat Johannes zo nadrukkelijk vermeldt dat hij ’s nachts naar Jezus komt (vs.2), is niet zomaar. Dat is natuurlijk om zijn reputatie onder de collega-schriftgeleerden niet te schaden. Maar het zegt ook iets over de geestelijke duisternis waarin Nicodemus leeft. Je kunt dus leraar zijn in Israël (of in de kerk), en toch in geestelijk duister leven. Jezus verwijt Nicodemus dat, maar schrijft hem niet af. Hij is geduldig om Nicodemus ‘de weg van God nauwkeuriger uit te leggen’ (vgl. Hand.18:26).

Nieuw worden

Het woord ‘opnieuw’ in vers 3 kun je vanuit het Grieks ook vertalen met ‘van boven’. Beide zijn waar: een mens moet opnieuw geboren worden, niet van beneden, maar van boven, uit God. Waarom? Omdat dat Koninkrijk, waartoe nieuwe geboorte toegang verschaft, óók van boven is. Het is geen werelds koninkrijk (Joh.18:36). Zoals een geboorte uit Nederlandse ouders je burger maakt van het Koninkrijk der Nederlanden, zo maakt een geboorte uit God je tot burger van het Koninkrijk van God.

Jezus zegt niet dat Nicodemus zich geen zorgen hoeft te maken, want ‘hij gelooft toch?’ of ‘hij heeft zich toch altijd voor de kerk ingezet?’ Er is een aangrijpende mogelijkheid, voor heidenen en voor Joden, om Gods Koninkrijk te missen. Daar verandert onze godsdienst niets aan, als we niet níéuw werden. Bij alle bijbelteksten die we lazen, alle preken die we hoorden of hielden, vraagt Jezus u en mij: werd jij al nieuw in de ontmoeting met Mij?

Die wedergeboorte is in de theologiegeschiedenis een heel struikelblok geworden. Maar we hoeven Gods Geest niet na te rekenen in hoe Hij dat precies uitwerkt. Dat kan niet eens. Het is als met de wind (vs.8): die hoor je suizen, die voel je duidelijk op je gezicht, en hij brengt alles in beweging. Maar de wind zelf zie je niet en heb je niet in de hand. De wind is vrij. Zo is de Geest vrij en soeverein in wat Hij uitwerkt in mensen.

Ontmoeting met Jezus

Ja maar: hoe word ik dan nieuw? Hier blijkt: in de ontmoeting met Jezus gebeurt het. Dat zie je aan Nicodemus. Nee, aan het eind van het gesprek begrijpt Nicodemus Jezus nog steeds niet: ‘Hoe kunnen deze dingen gebeuren?’ (vs.9) Maar hier in de ontmoeting met Jezus is het zaadje geplant. En het zal vruchtdragen. Hoe ik dat weet?

Nicodemus’ naam komt in alle andere bijbelboeken niet voor, maar Johannes haalt hem nog twee keer voor het voetlicht. In Johannes 7:50-51 neemt Nicodemus het in de kring van de Joodse leiders voor Jezus op. Ze kunnen Hem niet zomaar veroordelen, maar moeten eerst beter en eerlijker onderzoek naar Hem instellen, vindt hij. Dit zou nog een oppervlakkige vorm van sympathie kunnen zijn, zoals die soms groeit als je iemand persoonlijk ontmoet hebt. Dan krijgt die ander een gezicht en oordeel je (hopelijk) niet zo makkelijk meer.

Aan het eind van Johannes’ Evangelie verschijnt Nicodemus nog eenmaal ten tonele. Samen met Jozef van Arimathea, ‘die een discipel van Jezus was (maar in het geheim, uit vrees voor de Joden)’ (Joh.19:28) verzorgt en begraaft hij het lichaam van Jezus met diep respect. Het is een teken: Jezus is hem lief geworden. Weet wat je doet als je Jezus zoekt, want je wordt zomaar een nieuw mens.

Veiligheidsmaatregel

In de papieren editie van De Waarheidsvriend staat op pagina 4 tot en met 8 een artikel over de vervolgde kerk. Om veiligheidsredenen kan deze tekst niet digitaal worden verspreid.

Abonnees van de digitale editie krijgen daarom eenmalig De Waarheidsvriend thuisbezorgd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen