Barnabas in conflict

Conflicten komen in de beste relaties en families voor. Maar hoe ga je ermee om als er in de gemeente van Christus onenigheid bestaat en als ‘broeders van hetzelfde huis’ niet langer met elkaar door één deur kunnen? Gelovigen blijken geen heiligen te zijn: een pijnlijke gewaarwording.

Op de weg die het Woord door de wereld gaat, hebben Barnabas en Paulus een belangrijke rol vervuld. Samen hebben zij als voorgangers de jonge gemeente in Antiochië gediend. Samen zijn ze vanuit deze havenstad uitgezonden naar Cyprus en Klein-Azië om daar het reddend Evangelie van Christus door te geven: de eerste zendingsreis. Samen hebben ze gezien dat deuren opengingen, mensen tot geloof kwamen en zelfs wonderen geschiedden (Hand.13,14). Samen hebben ze ervaren dat de Geest met kracht heeft gewerkt door hun verkondiging en in talloze ontmoetingen. Samen!

Niet langer samen

Toch komt het tot een tragische breuk tussen deze twee werkers van het eerste uur. Het begint als Paulus het initiatief neemt om de pasgevormde gemeenten te bezoeken met de bedoeling om er pastorale nazorg te verlenen. Als Barnabas voorstelt om opnieuw Johannes Markus als helper mee te nemen, stuit dat bij Paulus op grote bezwaren.

De gemoederen lopen zo hoog op dat er verwijdering tussen hen ontstaat en zelfs verbittering. En wie verbitterd raakt, blijft steken in het eigen gelijk. Herstel is niet meer mogelijk: hier scheiden zich de wegen van twee dienaren van het Evangelie. Het is een trieste bladzijde in de geschiedenis van de jonge kerk.

Oorzaken

Hoe heeft een meningsverschil zo kunnen uitgroeien tot een diep conflict? Is dat het verschil in karakter tussen de vurige, felle Paulus en de bewogen bruggenbouwer Barnabas? Heeft het er wellicht mee te maken dat Johannes Markus familie was van Barnabas (Kol.4:10)? Zit er misschien zelfs een theologisch conflict onder tussen christenen van heidense komaf en die van Joodse huize? (Gal.2:14)

Vast staat dat deze Johannes Markus halverwege de eerste zendingsreis is afgehaakt en teruggekeerd naar Jeruzalem (Hand.13:13). Het ‘weggaan’ van deze metgezel was voor Paulus een vorm van afvallig worden, hij voelde zich in de steek gelaten. En terwijl Barnabas het nog een keer wil proberen, acht hij Johannes Markus volstrekt ongeschikt. Ziedaar het conflict. Had Paulus zich maar wat minder fel opgesteld, suggereert Calvijn, dan had het niet zover hoeven te komen. Waarschijnlijk zijn er dus diverse bronnen waaruit de bitterheid opwelt. Dat is meestal het geval. Eerlijk gezegd: onenigheid in de kerk van Christus wordt altijd toegeschreven aan diepgaand verschil in visie en overtuiging – en dat is soms ook het geval – maar verschil in persoonlijkheid speelt vaak net zo’n grote rol. Gods grondpersoneel loopt de Heer van de kerk soms beschamend voor de voeten en doet afbreuk aan de geloofwaardigheid van het Evangelie. Dat besef dwingt tot nederigheid en bescheidenheid, ook in het kerkelijk gesprek. Laten wij de suggestie van Calvijn niet vergeten.

Eigen weg

Paulus en Barnabas gaan vanaf dit moment hun eigen weg in dienst van het Evangelie. Paulus vindt in Silas en Timotheüs nieuwe reisgenoten in zijn roeping, en Barnabas en Johannes Markus trekken voortaan samen op. ‘De mensen van de Weg mogen het spoor bijster raken, de Geest vervolgt niettemin het spoor van het Woord in de wereld.’ (A. Noordegraaf) Een klein lichtpuntje: in zijn brieven noemt Paulus de namen van Barnabas en Johannes Markus enkele keren zonder verwijt. Wellicht heeft hij zijn scherpe oordeel dus herzien.

Tot dienst geroepen

De kerk is de plaats waar Christus met zondaren wil samenwonen (O. Noordmans). Ook apostelen, zendelingen en voorgangers vallen onder die noemer. Wij leven allen van dezelfde genade en kunnen daarom niet vanuit de hoogte met elkaar in gesprek gaan, en zeker niet op een bittere toon. Soms is het goed om – met het oog op de voortgang van Gods Koninkrijk – een stap opzij te zetten. Beter nog is het om elkaar te aanvaarden in de naam van Hem, Die in ons midden was als ‘Een Die dient’.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen