Een goed bericht van de kerk

Eindelijk weer eens een positief bericht over de kerk. De Notre-Dame in Parijs werd opnieuw in gebruik genomen. Groot nieuws in binnenen buitenland. Veel regeringsleiders waren uitgenodigd om de plechtigheid bij te wonen. Dat is bijzonder, want in Frankrijk bestaat een strenge scheiding tussen kerk en staat, tussen republikeins en religieus, een gevolg van de Franse Revolutie. Het doorbreken van die scheiding roept vragen op. Begrijpelijk dat dit een liberale krant als het NRC niet ontgaan is. Stel je voor dat de scheiding van kerk en staat doorbroken wordt, dan komen we weer onder het juk van de kerk ... Toch, ondanks dit alles, werd in Parijs deze scheiding zomaar doorbroken, want het weer bleek sterker te zijn dan de leer. Het NRC (8-12-24) bericht:

NRC

De (Franse, AP) president wilde het liefst binnen spreken. Maar vanwege de in Frankrijk op papier strikte scheiding tussen kerk en staat, is voorafgaand aan de heropening van de Notre-Dame op het plein voor de kathedraal een feesttent gebouwd voor wat de “republikeinse ceremonie” genoemd wordt. Bij de “religieuze openingsceremonie” zou Emmanuel Macron zaterdag, net als zondagochtend bij de eerste mis, gewoon als gast aanschuiven. Maar die ingewikkelde organisatie, waar weken van overleg tussen Elysée en bisdom aan voorafging, was buiten het onstuimige herfstweer gerekend. Nood breekt wet, zelfs als het Franse zekerheden als de laïcité betreft.

Dus het is ín de kathedraal waar Macron het woord neemt. En hij zegt alles wat je op zo’n moment van een Franse president verwacht: ‘We hebben opnieuw ontdekt wat grote naties kunnen: het onmogelijke mogelijk maken.’ De Notre-Dame, en nu ook haar herrijzenis, laat volgens Macron zien dat ‘onze dromen, zelfs de meest gedurfde’ alleen door samenwerken tot stand komen.

Katholiek Nieuwsblad

Dit heeft het Katholiek Nieuwsblad kennelijk moed gegeven om het belang van de kerk weer onder de aandacht te brengen van het Nederlandse volk. Anton de Wit schreef een humoristische column in de vorm van een brief van de kerk aan de samenleving. Hieronder geef ik deze “brief” weer (KN 08-12-24):

Beste samenleving,

Graag wil ik je schrijven, omdat ik me een beetje zorgen maak over jou. Gaat het wel helemaal goed met je? Ik las dat je steeds minder vaak onze plekken van hoop, vreugde en troost binnenloopt, bijvoorbeeld om afscheid te nemen van je dierbare overledenen. Maar ook al niet voor vrolijkere aangelegenheden, zoals huwelijken en doopsels. Ik las dat in het Kaski-rapport dat in het genoemde artikel ook vermeld wordt. Geen vrolijke lectuur, hoor, vandaar dat ik even in alle oprechtheid en bezorgdheid naar je welzijn informeer.

De thermometer onder de oksel

Misschien zeg je: ‘Wacht eens, dat is toch zeker niet mijn probleem? Die cijfers laten juist zien dat het met jou niet goed gaat!’ Zeker, daar is ook best wat voor te zeggen, en ik weet dat veel mensen geneigd zijn om het zo te zien. Maar ik zeg dan: maak je over mij maar niet te veel zorgen. Ondanks al mijn gekwakkel red ik me heus wel; dat doe ik al een eeuwigheid.

Die lege kerkgebouwen die je ziet, zijn welbeschouwd eerder een thermometer onder jouw oksel, lieve vriend. Want die heb ik voor jou gebouwd, hè, niet voor mezelf. En ik vond eigenlijk dat ze best goed gelukt waren, al zeg ik het zelf. Oké, de verwarming werkt lang niet altijd, maar verder is het er toch zeer behaaglijk tussen alle flakkerende kaarsen, buitenwereldse beelden en de lange vegen gekleurd zonlicht die door het glas-inlood op de kerkbanken vallen.

Mis je niet iets?

Niet voor niets apen vele van die crematoria, die je nu kennelijk liever bezoekt, die schitterende inrichting regelrecht van onze kerkgebouwen na. Maar mis je daar niet iets? Ik zal je precies vertellen wat: je mist er de ziel van een levende gemeenschap, die daar niet alleen het laatste moment, maar álle momenten van het leven viert.

Op dezelfde plek waar de kist in een kerk staat, ontving de mens die erin ligt misschien wel de eerste communie, beloofde die trouw aan de geliefde, droeg die een kind in de armen naar het doopvont. Die nagemaakte kaarsen en glas-in-loodramen in een modern “afscheidscentrum” dragen dergelijke herinneringen niet met zich mee. Ze trekken de dood los van het leven, los van de gemeenschap – het is niet voor niets dat ze vaak verscholen liggen in de bossen.

Kom eens langs!

Dat doet iets met je, mijn dierbare samenleving. Ik vond je de laatste tijd toch al zo pips, zo flets, zo kortaf, snel geïrriteerd, ongeduldig en weinig verdraagzaam. Geniet je nog wel echt van het leven, met alles wat erbij komt kijken? Als je erover wilt praten – of juist niet, als je gewoon even je zorgen naast je neer wilt leggen – kom gewoon weer eens wat vaker langs. En echt niet alleen voor mij, hoewel ik het altijd gezellig vind als je op bezoek komt. Maar gun het jezelf vooral. Met bezorgde groeten, Je trouwe vriendin de Kerk

‘Maar mis je daar niet iets? Ik zal je precies vertellen wat: je mist er de ziel van een levende gemeenschap’, schrijft De Wit. Gewaagde woorden. Want hoe vitaal is die gemeenschap? Is die gemeenschap niet erg vergrijsd? De Wit schrijft gepassioneerd over het kerkgebouw. Misschien doet hij dat toch uit verlegenheid. Als de kerk als gemeenschap bijna passé is, dan is er nog het kerkgebouw. En, wees eerlijk, in dat opzicht heeft de kerk, juist de Rooms-Katholieke Kerk, wel iets te bieden. Deze maand werd de Notre-Dame weer in gebruik genomen. Na vijf jaar is de kerk uit z’n as herrezen. Een indrukwekkend gebouw met een majestueus orgel. Het is verleidelijk om daarin een geestelijke herrijzenis te zien. Maar dan is de wens de vader van de gedachte. De Rooms-Katholieke Kerk is de laatste decennia geplaagd door schandalen. Maar ook zonder die schandalen zou een leegloop hebben plaatsgevonden. De ontkerkelijking was al lang begonnen. Des te klemmender is de vraag waar de ziel van de kerk te vinden is.

De ziel van de kerk. Laten we daarnaar op zoek gaan. Waar is de ziel van de kerk te vinden? ‘In de verkondiging’, wordt vaak gezegd. Voor mijn gevoel wordt daardoor de vraag alleen maar klemmender. Want wat is dan de ziel van de preek? Preken moeten toch ook een ziel hebben? Er zijn verschillende mogelijkheden. De ziel van de preek ligt achter ons, voor ons, boven ons of in ons. In het kruis (verleden), in het Koninkrijk van God (voor ons), in de hemel (boven ons) of in de wedergeboorte (in ons)? Welk accent heeft de voorkeur? Zeg het maar. Er is verscheidenheid van gaven en ook verscheidenheid van accenten, zeker ook ten aanzien van de prediking. Maar beter een eenzijdig accent dan geen accent, of een verkeerd accent. Dat laatste gebeurt als het heden alle nadruk krijgt. Maar het heden heeft geen ziel. Het heden is leeg. Het heden biedt ons geen troost. In de kerk bidden wij: ‘Verlos ons van de actualiteit en doe Uw Koninkrijk komen door de kracht van Uw Geest.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen