In zicht

Vandaag plaatsen we enkele treffende passages uit twee lezingen die vorige maand op de contio voor predikanten uit de Gereformeerde Bond gehouden zijn. Dr. B.J.D. van Vreeswijk uit Scheveningen ging aan de hand van Anselmus en Calvijn in op de vraag: ‘Waarom vergeeft God niet zomaar?’

Heel kort gezegd: God vergeeft niet zomaar, omdat met vergeving het onrecht nog niet hersteld is. Bij vergeving kan de relatie tussen twee personen wel hersteld zijn, maar het onrecht dat je de ander aangedaan hebt, is dat niet. Het tekort dat je de ander gedaan hebt, is bij vergeving nog niet weg. Dat tekort, dat aangedane onrecht, moet hersteld worden. En dat is genoegdoening. Of met een ander woord, satisfactie. Een voorbeeld: je trouwt, je belooft de ander je levenslange trouw. Toch pleeg je overspel. De ander, wonder boven wonder, vergeeft je. Maar je hebt de ander niet de trouw gegeven die zij had moeten ontvangen. Het onrecht van je ontrouw is nog steeds intact. Het zou pas echt weer goed zijn als je die trouw alsnog geeft. Als je je ontrouw kon herstellen. (...)

Hoe helpen Anselmus en Calvijn nu? Ze helpen om te laten voelen dat vergeving alleen niet genoeg is. Het onrecht is met vergeving niet weg. Dat is eigenlijk niet te verdragen. Daarover blijf je woede voelen. Vergeving mag dan inhouden dat je zelf met die woede dealt en die woede de ander niet laat voelen. Ergens zit het toch niet lekker, en blijft het onrecht pijn doen. Soms krijg je die woede er nooit onder. Ergens zou je toch het liefste willen dat het onrecht hersteld was. Dat geldt als je het slachtoffer bent van onrecht. Maar het geldt ook voor je als je dader bent. Kom je tot berouw, dan zou je ook willen dat het onrecht ongedaan gemaakt wordt. Hoe dankbaar je bent dat de ander je bij ontrouw vergeven heeft, je zou het liefste willen dat je de ander altijd trouw gebleven was. Het liefst had je hem een leven vol trouw gegeven. Met je eigen onrecht valt moeilijk te leven, hoe vergeven je je ook weet.

Prof. H.G.L. Peels uit Oene sprak over ‘Oordeel en genade in de prediking van Jeremia’. Hieronder een passage waaruit we begrijpen dat Peels’ studie over de volkenprofetieën in Jeremia Storm over de wereld heet.

Niet alleen met Israël, ook met de volken gaat God een rechtsgeding aan. Er is geen oudtestamentische profeet die een zo sterke internationale oriëntatie heeft als Jeremia. Hij is expliciet aangesteld als ‘profeet voor de volken’ (1:5). Een unieke uitdrukking, even uniek als de titel ‘Koning van de volken’ waarmee God wordt aangesproken (10:7). Een centraal gedeelte in Jeremia is de perikoop 25:15-29, waarin de profeet de opdracht ontvangt om alle volken de beker van Gods toorn te laten drinken. Ook het oppermachtige Babel, eens Gods strafinstrument, zal ten slotte zelf die beker moeten drinken (25:26). Er is een zekere parallellie tussen het lot van Juda en het lot van Babel, in het boek Jeremia. De voormalige ‘vijand uit het Noorden’ die Juda verwoest, gaat zelf ten onder door een nieuwe ‘vijand uit het Noorden’ (de Meden).

In de bundel volkenprofetieën aan het einde van het boek (Jer. 46-51) wordt de storm van Gods oordeel over de wereld breed uitgemeten. ‘Zie, Ik ga onheil brengen over alle vlees, spreekt de HEERE’ (45:5) – Gods gericht gaat over al wat leeft. Het is alsof God de bezem erdoor haalt, door heel die wereld die verslaafd aan hebzucht en macht, al meer in de ban is van het kwaad. De HEERE keert alles ondersteboven.

Hoe zag die wereld in Jeremia’s dagen eruit? Om het boek Jeremia goed te verstaan, de diepte van de oordeelsprediking, de heftigheid van de taal en, daar dwars doorheen, het vuur van de hoop die opeens opvlamt, moet je steeds het bijzondere tijdsgewricht meebedenken. Een unieke fase in de geschiedenis van het oude Nabije Oosten: eind 7e, begin 6e eeuw v.Chr., een keerpunt in de geschiedenis van de wereld van toen. Aan de overheersing van het neo-Assyrische rijk, dat bijna drie eeuwen lang de wereld had geterroriseerd, kwam opmerkelijk snel een einde.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen