Knikkende knieën

Ds. A.J. Mensink – Hier en nu leven met God

‘Waar het natuurlijke en het geestelijke van elkaar worden losgemaakt en vooral daar waar het geestelijke het ware is, daar raken wij het spoor bijster. Bijvoorbeeld in een denken waarin de geschiedenis en de traditie er niet meer toe doen. Of, zoals ds. Van Brummelen ook bij sommige theologiestudenten en predikanten zag, dat iemand die bekeerd is of ultragereformeerd wil zijn, een onnatuurlijke persoon wordt. Die ineens niet meer gewoon kan praten of zelfs lopen. Een theologie waarin het natuurlijke, het aardse, het historische niet meer van betekenis is, wordt een zwevende, zweverige theologie – Van Brummelen noemde dat een vlucht. Spiritualisering is een vlucht.’

Dr. M.J. Paul – Leven na de dood in het Oude Testament

‘Omdat sjeool soms geassocieerd wordt met de rechtvaardigen, menen enige geleerden dat het woord geen onderwereld aanduidt, of althans niet altijd. Zij bestrijden dat de rechtvaardigen en goddelozen dezelfde bestemming in de onderwereld krijgen. R.L. Harris (1961) meent dat sjeool altijd het graf betekent, zoals blijkt uit parallelle verwijzingen naar de dood, het graf, de kuil, het stof, enz. In overeenstemming hiermee interpreteert hij verwijzingen naar het bestaan in sjeool als figuurlijk. Harris was lid van het vertaalteam van de New International Version en beïnvloedde de vertaling op dit punt, zodat daar de weergave “grave” staat. In Nederland heeft de Herziene Statenvertaling dezelfde keuze gemaakt; ze vertaalt meestal met “graf”.’

Dr. A. van den Os – Hemel, hel en hemels verlangen van de gelovige in het Nieuwe Testament

‘Wat de hel concreet behelst, is dus niet duidelijk. Het doel van het nieuwtestamentische spreken over de hel is echter wel degelijk helder: de hoorders en lezers van deze woorden moeten voorkomen dat zij op de dag van het oordeel in deze plaats belanden. De oprechte bekering van een mens is noodzakelijk om dit onheil te ontlopen. Het Nieuwe Testament zet daarbij het licht vol op Jezus Christus: in Hem is de weg tot redding van de komende toorn (1 Thess. 1:10; Rom. 5:10) en de deuren tot het paradijs geopend (Luk. 23:43). De Zaligmaker wil dat alle mensen zalig worden (1 Tim. 2:4).’

Dr. G.A. van den Brink – Stervenskunst bij Luther

‘Een predikant vertelde mij ooit over een verjaardagsbezoek aan een oude man. Hij vroeg hem wat zijn bestemming was. De man begon te huilen, en zei: “Nu ben ik 86 jaar geworden, en u bent de eerste ooit die deze vraag aan mij heeft gesteld.” Blijkbaar doen ook dominees mee aan deze vermijding. Hier ligt de kracht van een preek. Je hebt de mensen reeds voor je zitten en het moet wel heel raar gaan, willen ze opstaan en weglopen. Dus de preek is bij uitstek het moment om mensen een confronterende boodschap voor te houden. Soms moet je zo preken dat je denkt: “Als mijn hoorders geweten hadden dat ik dit zou gaan zeggen, waren ze thuisgebleven!”’

Dr. H. van den Belt – Waar zijn onze doden?

‘Andere vragen zijn van minder gewicht, zoals die naar de herkenning in de hemel. Daarbij is de focus vaak veel meer op ‘de hemel’ dan op de opstanding.

Oepke Noordmans (1871-1956) verliet eens samen met de plaatselijke huisarts een sterfhuis. “Zullen wij elkaar herkennen?” vroeg de medicus op het tuinpad. Noordmans mompelde dat dit een moeilijke vraag was, waarover hij eerst moest nadenken. Een poos later kwamen de twee elkaar weer tegen. “U vroeg mij of wij elkaar zullen herkennen? Maar – kennen wij elkaar dan?”

Herkenning zonder lichamelijkheid is in de hemel nogal complex, al hebben verschillende gereformeerde theologen, onder wie Johannes Calvijn, zich daar wel positief over uitgelaten.’

Ds. M. Goudriaan – Prediking en gericht

‘Het is niet onbelangrijk dat dienaren van het Woord zelf weten van het gedagvaard worden voor God. (…) Mannen als Elia, Jeremia, Paulus en andere profeten en apostelen zijn zelf aangegrepen door het Woord dat ze hadden te brengen. Met knikkende knieën en een bewogen hart hebben ze gestaan voor de levende God om te horen wat ze moesten spreken. Toen de Schotse predikant Robert Murray M’Cheyne eens zijn vriend Andrew Bonar ontmoette, vroeg hij hem waar hij ’s zondags over gepreekt had. Bonar antwoordde dat hij vanuit het Evangelie gepreekt had over de hel, waarop het direct M’Cheyne’s vraag was: “Heeft het je tranen gekost?”’

Dr. A.A. Teeuw - Medische beslissingen in de laatste levensfase

‘In 1998 startte ik een onderzoek naar sondevoeding bij ouderen die een hersenberoerte doormaakten en daardoor niet meer konden slikken. In mijn werk maakte ik dat regelmatig mee. Door het geven van een voedingssonde waren we in staat deze mensen eten te geven. In sommige gevallen leidde deze behandeling tot volledige afhankelijkheid van de voedingssonde, terwijl deze patiënten in een (sub)- comateuze toestand verkeerden. Wat nu? Mocht ik de sonde er weer uithalen? Maar als ik dat zou doen, zouden deze comateuze patiënten overlijden. Mag dat? Deze vraag is niet makkelijk te beantwoorden en ik ervaar ze tot op vandaag als een van de lastigste dilemma’s van mijn werk.’

Dr. J. de Jong-Slagman – Denkend aan de dood. Visies op sterven en dood in de moderne literatuur.

‘Ik benadruk dat ik niet de pretentie heb een gestructureerd overzicht te bieden van de stand van zaken op het literaire veld. Voor zo’n overzicht zou breed onderzoek nodig zijn. Over de dood in moderne literatuur zou iedere scribent een totaal verschillende bijdrage kunnen leveren. Niettemin komt in de teksten die ik heb gekozen het huidige levensgevoel naar voren en fungeert de literatuur als venster op de samenleving. Het denken over de dood in de moderne literatuur is over het algemeen seculier en confronterend – een enkele uitzondering daargelaten – en dat geldt ook voor de teksten die we lezen. Ze zijn niet zonder meer aan te bevelen.’

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen