In zicht

Aan de vooravond van de verkiezingen een fragment uit een recent vraaggesprek uit De Nieuwe Koers met oud­partijleider van D66, Lousewies van der Laan, die zichzelf nu spiritueel humanist noemt.

‘Na mijn woestijnperiode heb ik meer oog gekregen voor spiritualiteit, zoals meditatie en yoga. Ik vind het ook heerlijk om naar de kerk te gaan. Ik bezocht verschillende kerken in mijn woonplaats Den Haag. Van een Amerikaanse kerk met een swingend koor tot de Remonstranten. Uiteindelijk belandde ik in de Kloosterkerk in Den Haag en daar kom ik nu regelmatig. Onlangs ging het over de goede herder en was de vraag hoe je zélf een goede herder kunt zijn. Tijdens een preek verander ik in mijn hoofd soms het woord ‘God’ door ‘vergeving’ en ‘Jezus’ in ‘liefde’, zodat het universele verhalen worden.

Ik ben ook gaan bidden: tot God, het universum of Moeder Aarde zeggen wat je noden zijn en waar je behoefte aan hebt. Voor het eten houden we thuis nu ook even elkaars handen vast: een eigentijdse vorm van bidden om stil te staan bij hoe bijzonder het is dat we samen zijn.’

In haar periode als Tweede Kamerlid stond Van der Laan bij christenen te boek als antireligieus en antichristelijk, onder meer vanwege haar pleidooien om het verbod op godslastering uit het Wetboek van Strafrecht te schrappen, de wetgeving rond zondagsrust te versoepelen en de diplomatieke banden met het Vaticaan te verbreken. Toenmalig ChristenUnievoorman André Rouvoet noemde haar ooit ‘een gevaarlijke tante’. Van der Laan: ‘Ja, dat vond ik niet heel lief van André, vooral omdat ik hem een ontzettend fijne man vond. Eimert van Middelkoop noemde mij een zombie. Ik vond het heel erg op de persoon gericht; kennelijk had Van Middelkoop geen inhoudelijke argumenten, dacht ik toen. Het was een manier van christelijke partijen om mij te framen.

Ik ben seculier atheïst. Ik had in de politiek vooral kennisgemaakt met de negatieve kanten van religie: bij het COC in Jeruzalem ontmoette ik homo’s die door Joodse en islamitische conservatieven met de dood werden bedreigd. In Den Haag werkten christelijke partijen de openstelling van het huwelijk voor mensen van gelijk geslacht en het legaliseren van abortus en euthanasie tegen. Ik was en ben nog steeds strijdbaar waar het gaat om gelijkheid en onrecht.

Nu, na mijn woestijnreis, zou ik mijzelf ook spiritueel humanist noemen. Als ik iéts nodig had in die woestijnperiode was het wel een spiritueel begeleider; mijn crisis ging immers over betekenis, verbinding, leven en dood. Ik ben van buiten naar binnen gegaan en heb waardering gekregen voor vertragen en stilstaan. Wat een cadeau is het als je dat van huis uit hebt meegekregen, door bijvoorbeeld de zondag te vieren en te bidden.’

In haar dit jaar verschenen biografie over het leven van Guus Belinfante, (In plaats van woede; uitg. Atlas Contact) tekent Geke van der Wal het aangrijpende leven van een telg uit een Portugees­Joodse familie. Guus (1911­2000; rector van de Gemeentelijke Universiteit in Amsterdam tijdens de revolutie door studenten in 1968) verborg na de Holocaust zijn lijden, rouw en pijn. Hier een passage over zijn grootvader Guus, vijftig jaar als ambtenaar werkzaam op het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Met een mooie anekdote memoreerde Guus eens hoezeer zijn grootvader hechtte aan de traditie van de loyale ambtenaar, die de minister altijd getrouw en naar beste weten terzijde dient te staan. Het gebeurde in 1901; de antirevolutionair Abraham Kuyper was zojuist tot minister-president en minister van Binnenlandse Zaken benoemd. Een dominee in het Torentje! Dat vonden de topambtenaren, allen onversaagde liberalen, ongehoord. Zij spraken onderling af het werk van de minister te dwarsbomen door alle stukken ongesorteerd en zonder advies op zijn bureau te deponeren. Kuyper moest alles van A tot Z lezen en kwam tot niets. Na een paar dagen sprak Belinfante zijn collega’s toe: ‘Wij hebben nu van onze ontstemming doen blijken. Echte liberalen eerbiedigen de uitslag van een verkiezing en een legaal genomen besluit van de overheid. Ik ga hem helpen, en doen jullie dat ook.’ En zo geschiedde.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen