Loyaliteit moet zich bewijzen

Het is nog schemerig als we op 13 maart 2018, vroeg in de morgen, op vliegveld Eindhoven afscheid nemen van onze ouders. Het is zover: we verhuizen als gezin naar Israël.

De vliegreis kan de (nog jonge) kinderen wel bekoren. Voor ons als ouders is dat anders. Tal van emoties vechten tijdens de vlucht om voorrang. Weemoed om wie we achterlaten in Nederland, onzekerheid over de toekomst, tegelijk is er een hart vol verwachting en een sterk verlangen om aan de slag te gaan. Dit laatste is het gevolg van diepe vrede op de bodem van ons hart, een vrede die voortkomt uit gehoorzaamheid aan Gods roep.

Luisterpost

Al tientallen jaren onderhouden de Christelijke Gereformeerde Kerken een zogenaamde ‘luisterpost’ in Jeruzalem. Deze luisterpost wordt bemand door een predikant of theoloog. De post is bedoeld om niet alleen met woorden maar ook door daadwerkelijke presentie uiting te geven aan onze verbondenheid met Israël en onze betrokkenheid op het Joodse volk. Sinds 2002 wordt deze luisterpost behalve door het deputaatschap Kerk en Israël van de Christelijke Gereformeerde Kerken ook gesteund door de Gereformeerde Zendingsbond en de Christelijke Hogeschool Ede. Deze drie samenwerkende partijen verrichten hun Israëlactiviteiten onder de naam Centrum voor Israëlstudies (CIS).

De toetreding van enkele partners had voor de vormgeving van de luisterpost in Israël weinig gevolgen. Ook onder de vlag van het CIS hebben inmiddels verschillende theologen in Jeruzalem gewoond en gewerkt.

De presentie van een Israëlwerker in het heilige land onderscheidt het CIS van veel Nederlandse collega-Israëlstichtingen. Het onderhouden van deze positie in Israël is een bewuste keuze. Immers, hoe kun je nu beter je betrokkenheid op Israël en het Joodse volk tonen dan door zelf je koffers te pakken en daadwerkelijk ‘voor de Joden een Jood’ te zijn? (vgl. 1 Kor.9:20).

Ellebogen gebruiken

Dit laatste vraagt van een doorsnee Nederlander best heel wat. Israël is een prachtig vakantieland, maar om er te wonen is niet altijd eenvoudig. Het leven is er intensief, het klimaat bij tijden afmattend en de samenleving hard. Het is – letterlijk ook – een land van overlevers. Vasthoudendheid en volharding zijn vereisten om er je plekje te kunnen innemen.

Een voorbeeld. Kort na onze aankomst in Jeruzalem vond er op de (seculiere) school van onze kinderen een actiemarkt plaats. De kinderen van de school konden er onder meer een suikerspin krijgen. Onze dochter schoof netjes aan in de rij. De tijd leerde echter dat ze nooit aan de beurt kwam. De reactie van een juf was veelzeggend: ‘Ze moet haar ellebogen gebruiken, anders kom je er in Israël niet.’

Ellebogenwerk, daar hebben we heel wat van gezien. En, laat ik eerlijk zijn, toen we het spelletje door hadden, hebben we er ook zelf wel eens van geprofiteerd. Met een beetje vasthoudendheid en choetspa (moed, een soort brutaliteit) kun je in Israël heel wat gedaan krijgen. Een kort en stellig ‘nee’ kan in Jeruzalem na even aandringen altijd nog een ‘ja’ worden.

Fatsoen

Wat is Nederland een fatsoenlijk landje! Ja, u leest het goed. Ik heb jarenlang niet zoveel vriendelijkheid en beschaafdheid op enkele vierkante kilometers aangetroffen als gedurende de afgelopen weken terug in Nederland. Een caissière die je met een glimlach een fijne dag toewenst. In Israël mag je blij zijn als het winkelpersoneel je überhaupt ziet staan. Uiteraard schrijf ik dit niet om Israël zwart te maken. Het land en de bevolking liggen ons daarvoor te na aan het hart. En bovendien zou ik daarmee gewaardeerde vrienden diskwalificeren. Het kostte ons echter best wel wat tijd om te ontdekken dat het ‘fatsoen’ van Israëli zich uit op een ander level. In Israël is het letterlijk: fatsoen moet je doen.

Hulpvaardig

Hoewel er ook in Israël zoiets bestaat als de ANWB, zal er veel minder een beroep op pechhulp worden gedaan. Wanneer je onderweg panne hebt, vraagt namelijk de ene na de andere voorbijganger of je misschien hulp nodig hebt. En wanneer ook zij de gewenste hulp niet kunnen leveren, dan proberen ze op z’n minst hulp voor je te regelen.

Het overkwam ons een aantal jaren geleden. De accu van onze auto bleek niet goed meer te werken. Het was op een vrijdagmiddag; de zon ging langzaam onder. De sabbat kondigde zich aan. Een orthodoxe Joodse man hoorde het hopeloze ‘gehik’ van onze auto en bood zijn hulp aan. Hij negeerde daarbij de klok. Helaas bood zijn vriendelijke interventie geen soelaas. Naar later bleek waren de startkabels te dun. De man was echter op de hoogte van ‘Yedidim’, een netwerk van vrijwilligers op wie je vrijblijvend een beroep kan doen als je met pech langs de weg staat. Een telefoontje bracht uitkomst.

Onze redder in nood bleek een gepensioneerde in-ternist te zijn van het Hadassah-ziekenhuis in Jeruzalem. Zijn glimmende Mercedes bracht, door middel van professionele startkabels, ons ‘vehicle’ weer tot leven. Hij nam afscheid met een stevige handdruk. ‘Wanneer jullie in onze kibboets zijn, kom dan langs voor een maaltijd!’

Israëli, het zijn soms mensen van weinig woorden. Hun daden spreken echter boekdelen.

Missionarissen

Als gezin woonden we in een gematigd-religieuze buitenwijk van Jeruzalem. De buurttamtam was ons voorgegaan. ‘Jullie zijn toch die missionarissen uit Nederland?’ In Israël geldt een dergelijke typering bepaald niet als een compliment. In dit geval bood het ons wel de gelegenheid om uit te leggen wie we daadwerkelijk zijn en waarom we als gezin met vier kinderen naar Israël zijn verhuisd. De bewuste buurtbewoner ontwikkelde zich in de loop van de tijd tot een aangename gesprekspartner.

Hetzelfde geldt voor onze nabije buren – de bewoners van het appartementencomplex. Een aantal van hen spreekt geen Engels. De eerste contacten bleven daardoor oppervlakkig. Gaandeweg verbeterde ons Hebreeuws. Onze keuze om in coronatijd in Israël te blijven, nam bij hen de laatste twijfels weg: we hoorden er helemaal bij.

Het is Israël ten voeten uit. Loyaliteit moet zich bewijzen in de tijd. Wanneer je de toets der kritiek hebt doorstaan, dan word je overspoeld door betrokkenheid, warmte en gastvrijheid.

Thuisland

De zon schijnt uitbundig als we op 1 augustus 2023 op Ben Gurion Airport aan boord stappen van het vliegtuig dat ons naar Nederland brengt. We voelen ons thuis tussen de luidruchtige en ogenschijnlijk onfatsoenlijke medepassagiers – voornamelijk Israëli. Terwijl Tel Aviv en Jaffo aan de horizon vervagen, pinkelen tranen in onze ogen. Natuurlijk is het fijn om weer in de buurt van familie en vrienden te wonen, maar tegelijkertijd betekent het dat andere nieuwe vrienden op afstand komen te staan. We verlaten een thuisland om terug te keren naar ons thuisland.

Israëlconsulent

Albert Groothedde woonde en werkte samen met zijn vrouw Martha en hun vier kinderen ruim vijf jaar in Jeruzalem namens het Centrum voor Israëlstudies (hetcis.nl). Recent keerden zij terug naar Nederland. In twee artikelen deelt hij zijn ervaringen over het leven (deel 1) en werken (deel 2) in Israël.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen