Boekbesprekingen

De naam Pierre Chevallier is niet direct een bekende naam, maar de ondertitel maakt nieuwsgierig. Wat een roerige tijden tussen 1760 en 1825. Het is de tijd van de Verlichting, waarin de Rede steeds meer gids wordt voor het dagelijks leven, maar ook in de wetenschap en in de theologie. Vol accent op het zedelijk leven en de vooruitgang die mogelijk wordt als we Rede-lijk gaan leven. Dat vinden we in onze Republiek terug onder andere in de strijd tussen de patriotten en de prinsgezinden en in de Franse Revolutie met het motto ‘Vrijheid, gelijkheid en broederschap’.

Historicus en theoloog Cees Huisman beschrijft op zeer leesbare wijze het leven van Pierre, zijn jeugd en studententijd, zijn optreden als predikant en zijn activiteiten in diverse Stichtingen. De auteur slaagt er goed in de ontwikkelingen op objectieve wijze weer te geven. Hij laat Pierre spreken, zonder hem te corrigeren of eigen meningen te geven. De lezer mag zelf meedenken.

Als bron wordt voor een groot deel van het boek de briefwisseling tussen vader Paul Chevallier en zijn zoon gebruikt. Ook andere brieven en notulen van stichtingen en kerkenraden fungeren als bron. Op prettig leesbare wijze neemt de auteur je mee in het leven van Pierre. Je beleeft de roerige tijden mee vanuit het hart en het hoofd van Pierre en ook van zijn vader.

Helder wordt ook de geestelijke ontwikkeling van Pierre zelf. Hij steunt de patriotten in hun streven naar vrijheid en meer democratie. Hij flirt met moderne Verlichtingsideeën. In vroege preken trekt hij algemeen gangbare dogma’s als de godheid van Christus zelfs ter discussie. Dat tot ergernis van vader, die vooral bang was voor de carrière van zijn zoon.

Hij kiest openlijk voor de patriotten en als de Oranjes dankzij de Pruisische legers weer in oude macht hersteld zijn, weigert hij de eed van trouw aan de Oranjes af te leggen, ook al kost hem dat zijn baan. Later is hij toch actief als predikant, maar nu vooral binnen de Waalse Kerken. Daar lag wat minder accent op dogmatische kaders.

Steeds laat Pierre zien dat hij vertrouwt op Gods leiding in zijn leven. Hij verkeert in hogere kringen en geeft zelfs les in Nederlands aan koning Lodewijk Napoleon. Even zo meegaand is hij als de Oranjedynastie in koning Willem I weer op de troon komt. In alle wisselende omstandigheden wil hij consistent vertrouwen op God en de waarden van het christendom hooghouden. Ondertussen leef je mee met de ontwikkelingen in zijn denken en zijn reacties op veranderingen. Waar nodig geeft de auteur in een kort intermezzo een schets van de historische ontwikkelingen waardoor het verhaal weer goed te volgen is. Bijzonder is de toenemende affiniteit van Pierre met de Réveilbeweging. Hij heeft contact met Réveil-mensen als Da Costa, Bilderdijk, De Clercq. Hij werkt actief mee aan tijdschriften uit die kring en is zelfs actief in het bestrijden van al te Schriftkritische opvattingen vanuit het Verlichtingsdenken. Wat een contrast met zijn vroegere flirts met het Modernisme.

Vanuit dat gedachtegoed is Pierre actief betrokken bij de oprichting van het Nederlands Zendeling Genootschap en de Nederlandse Bijbel Stichting. Hij blijft wars van dogmatisch denken, maar wil vanuit een praktisch doorleefd christendom handen en voeten geven aan het Evangelie in de maatschappij. Dat zie je in zijn activiteiten in diverse genootschappen en stichtingen, ook in actieve betrokkenheid bij het Walenweeshuis in Amsterdam.

De auteur slaagt erin op meeslepende wijze je mee te nemen in het leven van Pierre met ook volle aandacht voor zijn gezin en zijn netwerken. Het wel en wee van de kinderen wordt beschreven. Soms ook met oog voor hun geestelijke ontwikkeling en de invloed van vader daarop en omgekeerd. Een prachtig beeld van een turbulente tijd vanuit het warme hart van Pierre, die telkens participeerde op veranderende omstandigheden. Het boek is professioneel opgezet met een uitgebreid notenapparaat, dat het geheel tot een wetenschappelijk geslaagd werk maakt. Een echte aanrader dus, uitermate geschikt voor mensen met een brede belangstelling voor theologie en (kerk)- geschiedenis.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen