Boekbesprekingen

Samuel Wells is predikant en gasthoogleraar Christelijke ethiek in Londen. Het in vertaling verschenen boek Kleiner geloof grotere God is prikkelend geschreven. Wells daagt je uit om te overwegen wat je zou kunnen opsteken van de bezwaren die in onze tijd tegen het christelijk geloof worden ingebracht. Laat je hierdoor niet meteen in de gordijnen jagen, adviseert hij, maar ontvang ze als geschenk uit de hand van een kritische vriend. Tegelijk blijft Wells de blijvende waarde benadrukken van kerk en traditie. Immers: ‘wie in elk tijdperk opnieuw probeert de wijsheid uit te vinden over dingen die al eeuwenlang deel uitmaken van de menselijke ervaring, is gedoemd om eeuwig te puberen.’ (p.143) Het boek is niet bedoeld als een traditionele verdediging van het christelijk geloof. Wells kiest een meer persoonlijke benadering en gebruikt daar de metafoor van het ‘gesprek’ voor. Hiermee sluit hij, denk ik, aan bij wat voor de meesten van ons praktijk is. De bezwaren die worden behandeld, komen je vooral ter ore binnen de (privé)kring van collega’s, familie, buren of vrienden. Zulke ontmoetingen zijn gebaat bij een sfeer van gelijkwaardigheid. Voor het voeren van dergelijke gesprekken biedt het boek veel handvatten en goede inhoud.

Wells behandelt de, in zijn ogen, tien grootste bezwaren tegen het christendom. Je kunt dan denken aan: het christelijk geloof is een sprookje, het is opium voor het volk, de kerk is medeplichtig aan veel geweld en christenen zijn met hun beroep op waarheid arrogant. Eén voor één gaat hij de tegenwerpingen langs. Hij volgt daarbij steeds hetzelfde procedé. Eerst schetst hij een versie van wat je het traditionele christelijke verhaal zou kunnen noemen. Vervolgens geeft hij weer hoe op de genoemde onderwerpen het humanistisch seculiere verhaal zou kunnen klinken. Als laatste biedt hij een, zoals hij noemt, verhaal om mee te leven. Hij verwerkt de bezwaren kritisch en doet een opbouwend voorstel voor een op onderdelen hernieuwd christelijk geloof.

Een brede waaier aan thema’s komt aan bod. Deze variatie is zowel de sterkte als de zwakte van het boek. Het zijn uiteraard relevante zaken. Tegelijk ontkomt Wells niet aan soms grove generalisaties bij de bespreking van de afzonderlijke opties en heb je als lezer vaak de neiging om op punten te nuanceren of door te vragen. Daarbij ben ik bang dat de veelgebruikte beelden van ‘gesprek’ en ‘verhaal’ ook versluierend kunnen werken. Niet alle kritiek op het Evangelie komt uit de koker van een welwillende vriend. En het gaat in de communicatie van het Evangelie toch ook niet alleen om een uitwisseling van levensbeschouwelijke opties. Er staat meer op het spel. We zijn betrokken in een geding om wat waar is. Het Evangelie draait om uiterst serieuze kwesties als waarheid, betekenis en redding.

In zijn eigen voorstellen geeft Wells te denken. Hij is een creatief theoloog die soms met verrassend nieuwe woorden taal geeft aan het Evangelie. Toch vind ik zijn voorstellen niet altijd overtuigen. Zijn bij tijden abstracte woordkeuze en consequent theologiseren vanuit het dogma van de triniteit maken dat hij soms wat op afstand komt te staan van de concrete heilsgeschiedenis die in de Bijbel ontvouwd en verteld wordt.

De Nederlandse titel van het boek dekt de lading niet helemaal. Het ‘klein’ lijkt nu te slaan op de geloofsinhoud, terwijl Wells veelmeer de houding van de gelovige op het oog heeft. Minder zeker van jezelf, meer afhankelijk en onder de indruk van God. Het staat voor het soort groei waarover Johannes de Doper spreekt als hij de mensen wijst op Jezus: ‘Hij moet groeien en ik minder worden.’ Groeien in waarachtige nederigheid, dat hebben we als kerk vandaag onverminderd hard nodig. Daarin val ik de auteur van harte bij.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen