Evangeliseer, (desnoods) met woorden

Lijden Nederlandse christenen vandaag de dag aan een Calimerocomplex? Het tekenfilmkuikentje Calimero gaf zijn naam aan de angst om niet serieus genomen te worden vanwege een vermeende geringe omvang. Het zwarte kuikentje met de eierdop op zijn kop riep steevast: “Zij zijn groot en ik is klein en dat is niet eerlijk.”

Of is het misschien beter te spreken van een Kameleoneffect, waarbij mensen zich aan hun omgeving aanpassen? Is dat het waarom christenen en ook kerken hun mond houden of zich op allerlei manieren presenteren – behalve als wat ze werkelijk zijn: de bruid van Christus, het zout van de aarde en een licht op de kandelaar?

Volop kansen

Neem onlangs in Gorinchem, waar christelijke scholen een theaterstuk boycotten vanwege een lesbische kus. Volgens een verklaring had deze beslissing “niets te maken met de inhoud, maar met de procedure.” Wat met de procedure precies mis was, blijft in de media onduidelijk. Hoe dan ook, het lijkt een gemiste kans.

Of neem het gabberfeest dat anderhalf jaar geleden tweeduizend mensen naar de Rotterdamse Laurenskerk trok. Tijdens een knallend festijn laat Rotterdam Terror Corps er een duivel op tafel dansen, een Jezusfiguur naast het orgel naar de menigte wuiven en het nummer “God is een gabber” door de kerk galmen. In een poll laat meer dan de helft van het AD-publiek weten dat dit te ver gaat. De kerk houdt zich stil.

De kloof tussen kerk en samenleving wordt alleen maar groter en zichtbaarder. Het kompas dat het christelijk geloof richting geeft, beweegt immers niet goed mee met seculiere trends. Christenen kijken anders aan tegen thema’s als leven en dood, geld en succes, wetenschap en geloof, relaties en seksualiteit, vergeving en vergelding. Dat biedt volop kansen en ruimte voor een christelijke stem in het debat.

Groeiende openheid

Hier komt bij dat er vandaag een toenemende openheid voor het christelijk geloof lijkt te zijn. Jongere generaties voelen niet zozeer de behoefte om zich tegen de kerk af te zetten en tonen meer dan eens oprechte interesse in het christendom. Tegelijkertijd valt op dat de kennis over de Bijbel en de essentie van het christelijk geloof vaak zeer beperkt is.

Dat kun je de gevestigde media verwijten, die christenen graag neerzetten als irrationeel, ouderwets en discriminerend. Maar ligt de oorzaak niet ook bij christenen zelf?

Veel kerkgangers lijken de afgelopen decennia te zijn geleid door het EDMW-principe: Evangeliseer, Desnoods Met Woorden. Het idee is hier dat een christen vooral door zijn daden – liefde, vergevingsgezindheid, morele keuzes – een getuige moet zijn. Maar als dat de sleutel was om Christus en het christelijk geloof bekend te maken, zouden de kerken toch inmiddels vol nieuwsgierige zoekers moeten zitten? (De vraag is ook of het Evangelie ooit Europa zou hebben bereikt als Paulus 2000 jaar geleden deze ‘evangelisatiemethode’ had gehanteerd.)

De vraag is wat christenen ervan weerhoudt om zich uit te spreken. Stellen ze zich terughoudend op omdat hun inbreng niet populair is of omdat ze veronderstellen dat er geen interesse voor is (Calimero)? Zijn ze misschien lauw of conflict mijdend, of is er angst om als ouderwets, intolerant of extreem te worden gezien (Kameleon)? Hebben ze genoeg aan hun eigen comfortabele leventje? Vinden ze het moeilijk om woorden te geven aan hun overtuiging? Of beseffen ze niet het belang van een goed Woord op de juiste tijd?

Gat in het hart

Het eigendom van Christus zijn, is het antwoord op het gat dat elk mens in zijn hart heeft (Blaise Pascal). Het geeft een bodem aan een leven vol twijfel en onzekerheid. Het geeft houvast in een tijd waarin ontwikkelingen elkaar in snel tempo opvolgen en een nieuwe wereldorde zich lijkt aan te dienen. Het verduurt de tijd, en zelfs de eeuwigheid. Dit (ant)woord van de Overkant mogen christenen niet voor zichzelf houden, en de kerk mag het de samenleving niet onthouden.

Inspiratie kunnen we vinden bij een prachtig christelijk echtpaar uit de negentiende eeuw: Guillaume en Elisabeth Groen van Prinsterer. Zij waren mensen van daden én woorden. Wie hen kende, wist wat hen motiveerde – ze hielden hun diepste overtuigingen niet voor zichzelf maar zochten momenten om deze steeds vrijmoedig te delen. Intussen bracht Elisabeth persoonlijk een pannetje soep naar een zieke pauper. Dit soort zout heeft Nederland vandaag nodig.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen