God verlangt naar onze aanwezigheid

De inleiding van Verblijven in de ziel maakt duidelijk wat een belangrijke aanleiding was om dit boek te schrijven:

Door mijn werk spreek ik veel christenen en ken ik van velen het persoonlijke verhaal. Ik heb gemerkt dat een groot deel van de mensen die op zondagochtend in de kerk zitten en al jaren christen zijn, het moeilijk vindt om hun persoonlijke relatie met God vorm te geven. Sommigen kennen een oppervlakkig geestelijk leven, anderen kennen dit geestelijk leven helemaal niet. Velen worstelen met het lezen in de Bijbel. Ze komen niet verder dan schietgebedjes en standaardgebeden voor het eten en het slapengaan. Ze ervaren God zelden en hebben geen idee hoe en wanneer God tot hen spreekt. Ik hoor vaak dat ze zich voornemen om stille tijd te houden, maar dat het na een paar weken in het slop raakt. De meesten van hen willen wel, maar weten niet hoe. Tegelijkertijd proef ik bij hen een groeiend verlangen om God persoonlijk te ontmoeten.

Dat is nogal een confronterende observatie.

“Ik ontmoet veel mensen die een bewuste relatie met God onderhouden, maar ook heel veel die daarmee worstelen. Ik denk dat het deels te maken heeft met de maatschappij waarin wij leven. Er komen zoveel prikkels op ons af, er is zoveel ruis. Mensen jagen maar door en komen niet eens bij zichzelf thuis. Hoe kun je dan thuiskomen bij God? Ik spreek bijvoorbeeld stellen die nooit samen bidden. Of een vrouw die vier jaar lang een intensieve bijbelcursus volgde, mailde me: "Ik ervaar God niet. Ik heb geen relatie met Hem." Dat raakt me, want ik zie ook het verlangen van mensen om Hem wél te ervaren.”

Wat adviseert u dan?

“Ruimte creëren. Onlangs was ik met tachtig vrouwen weg naar aanleiding van mijn boek. Stilte en rust stonden centraal. In het begin vonden ze het vreselijk, maar aan het eind zei iedereen: “Ik ga dit thuis ook proberen.” Het is een proces.

Ik merk het ook in gesprekken met christenen. Ze zeggen vaak: ‘Ik bid wel, maar het voelt leeg.’ Of: ‘Ik lees de Bijbel wel, maar de woorden komen niet binnen.’ Dit is precies waarom het belangrijk is om niet alleen maar bezig te zijn met religieuze activiteiten, maar echt ruimte te maken voor God. Stilte is daarbij een essentieel hulpmiddel.”

Is stilte in onze tijd niet iets beangstigends?

“Absoluut. We zijn bang voor wat er dan van binnen opkomt. Maar zonder stilte, zonder ruimte voor God, komt er weinig verandering. Ik vraag mensen weleens: “Wat was je eerste geestelijke ervaring?” Vaak komen er dan herinneringen boven en wordt duidelijk dat God altijd al dichtbij was. Mensen realiseren zich dan: “Hij was er al, ik was degene die niet keek.”

Net zoals ik een relatie met mijn man heb, maar vervolgens compleet langs hem heen kan leven.

Soms worden mensen geconfronteerd met hun eigen pijn of onverwerkte emoties. Stilte haalt naar boven wat we jarenlang hebben genegeerd. Dat is confronterend, maar juist dan kun je leren om die dingen aan God te geven.”

Je inspiratiebron voor dit boek, Theresa van Ávila, is een zestiende-eeuwse katholieke mystica. Hoe kwam je bij haar terecht?

“Ik denk niet in zuilen. Mijn vader was katholiek, mijn moeder hervormd en ik groeide vrijgemaakt op. Van iemand kreeg ik een boek over Theresa en ik raakte direct gefascineerd. Zij leefde in dezelfde tijd als Luther en Calvijn, maar koos ervoor om de katholieke kerk van binnenuit te hervormen. Haar beeld van de ziel als een innerlijke burcht gaf mij een nieuw perspectief op geestelijke groei. Ze beschrijft hoe je geestelijk steeds meer de diepte in kunt gaan en hoe God steeds meer ruimte krijgt in je leven. Haar persoonlijke reis fascineerde me, omdat die ook terug te vinden is in de Bijbel.

Zij schrijft veel over het lijden, mede, denk ik, omdat ze zelf veel geleden heeft. Ze werd vervolgd omdat ze op de lijst van de inquisitie terechtkwam. Maar zoals zij erover schrijft, zo had ik nog nooit naar lijden gekeken. Als iets waarin je je kunt verheugen, als iets wat je voor genade mag houden. Zo schrijft Petrus er in zijn brieven ook over.

Daarnaast zag ik in haar werken een enorme praktische wijsheid. Theresa was niet alleen een mystica, ze was ook een nuchtere en praktisch denkende vrouw, die begreep dat geestelijke groei niet vanzelf gaat. Je moet bewuste keuzes maken en ook volhouden als het moeilijk wordt.”

Wat bedoelde ze met dat beeld van die innerlijke burcht duidelijk te maken?

“De innerlijke burcht is een metafoor voor onze ziel, die verschillende verblijven kent. De gelovige maakt als het ware een geloofsreis vanuit de wereld naar het eeuwige leven, waarbij hij steeds meer één wordt met God en Hem leert liefhebben met alles wat in hem is. Dit is een innerlijke reis, waarbij we de wereld steeds meer leren loslaten en er steeds meer ruimte ontstaat om ons dieper te hechten aan God. In het midden, in ons diepste wezen, troont God. Onze ziel is zijn tempel, zijn burcht.

In de buitenste vertrekken, die symbool staan voor onze eerste geloofsjaren, worden we nog sterk beïnvloed door de wereld. Enerzijds willen we Jezus volgen, anderzijds trekt ons oude leven met bepaald gedrag en denken aan ons. Het levert veel innerlijke strijd op. Willen we stap voor stap van buiten naar binnen bewegen, dan moeten we onze zekerheid, onze aanvaarding, onze bestemming steeds meer gaan vinden in Hem.

Na een aantal jaren leren we onze wil te onderwerpen aan de wil van God. Je hebt geleerd alles in je leven in Zijn dienst te stellen. Vol enthousiasme dien je Hem in de kerk en in Zijn koninkrijk. Het derde verblijf.” “In het vierde verblijf roept God ons steeds meer weg uit de drukte van het leven. Hij leert ons te luisteren en meer en meer naar Hemzelf te verlangen. En Hij verlangt ook naar onze aanwezigheid. Hij wil ons niet alleen als dienstknechten, Hij wil ons zelf. Hier ga je de dieper gelegen verblijven binnen. Je wordt op een diepere manier geconfronteerd met je zelfzucht, hoe diep die geworteld zit, en je gaat door een nieuw louteringsproces. Soms lijkt God afwezig. Tijden van droogte en dorheid in je ziel worden afgewisseld met tijden van verrukking waarin God zich op nieuwe manieren in al Zijn heerlijkheid aan je openbaart. In deze verblijven, of fases van je geestelijke leven, ervaar je je relatie met God vooral als die van bruid en bruidegom. Je wordt steeds meer één met de Vader, de Zoon en de Geest. Dit geestelijke groeiproces zal zich voltooien op de nieuwe aarde, als Jezus terugkomt. Dan zullen we volledig één zijn met Hem.”

Loop je niet het gevaar dat mensen dit gaan opvatten als een soort stappenplan, dat niet alleen beschrijft maar ook voorschrijft?

“Nee, ik zie het echt als een levensreis waartoe we worden uitgenodigd. De Bijbel leert zelf dat het nodig is geestelijk te groeien. Dus wat ik laat zien, is een geestelijk groeimodel. Dit groeimodel helpt mensen te begrijpen waar ze zich bevinden op hun geloofsreis. God verlangt ernaar dat we Hem beter leren kennen en de gang van het ene verblijf naar het andere is daar een prachtig beeld van. Het is geen statisch model. Als je in het derde verblijf bent, kun je zomaar terugvallen naar verblijf twee. Maar je kunt er ook al glimpen opvangen van verblijf zes.”

Je schrijft over verschillende vormen van gebed, waaronder het woordeloze gebed. Wat is dat precies?

“Dat is bidden zonder structuur. Veel mensen denken dat bidden praten is of een lijstje afwerken. Maar soms is bidden gewoon stil zijn, God ervaren in de stilte of in een lied dat in je opkomt. Soms is het een Bijbeltekst, soms een intuïtie. Maar we moeten ruimte maken voor Gods stem. Ik denk dat veel christenen een te beperkt beeld van het gebed hebben. Ze denken dat het altijd een actieve handeling moet zijn. Maar luisteren is net zo goed belangrijk. Of samen stil zijn en gewoon genieten van elkaars aanwezigheid.”

Dat vraagt wel oefening, lijkt me.

“Ja, en doorzettingsvermogen. In het begin lijkt het alsof je niets doet. Maar ik heb geleerd dat dat mag, dat ik eerst bij mezelf mag komen. En dat ik me er dan heel bewust van ben dat God erbij is. Van daaruit kan ik Hem erbij betrekken. Stel dat ik me drukmaak om iemand met wie het niet goed gaat. Of dat er die dag iets gebeurd is wat mij geraakt heeft of waar ik last van heb. Dan kan ik dat allemaal aan God voorleggen: Heere, waarom raakt mij dit zo? Wilt u me dat laten zien? Wat er in mij omgaat, vindt Hij ook belangrijk, want ik ben Zijn kind.

Hoe vaker je het doet, hoe groter die innerlijke stilte wordt. Zoals Augustinus zei: ‘Mijn stilte is mijn lofzang.’ Stilte is geen leegte, het is een ruimte waarin God tot ons kan spreken. Daarnaast geloof ik dat bidden geen eenrichtingsverkeer is. We zijn gewend om veel te praten tegen God, en minder te luisteren. Terwijl de Bijbel zegt: ‘Wees stil en weet dat Ik God ben.’”

In je boek besteed je ook aandacht aan de sabbat. Hoe verhoudt die zich tot geestelijke groei?

“Rust is essentieel. God gaf ons de sabbat niet als last, maar als geschenk. We leven in een tijd waarin alles snel moet. Maar als we blijven rennen, kunnen we niet groeien. Zonder rust en stilte kunnen we God niet ontmoeten. Sabbat is een oefening in vertrouwen: durven we stil te staan en ons leven in Gods handen te leggen? Ik merk dat veel mensen dit moeilijk vinden. We zijn gewend om altijd bezig te zijn. Maar juist door bewust rust te nemen, laten we zien dat we geloven dat God ons leven draagt. Sabbat is niet alleen één dag per week, het is een levenshouding.”

“Dit alles moet vooral niet een moeten worden. God heeft de omgang met Hem bedoeld als de meest vreugdevolle, vredevolle momenten van de dag. Dus als het gaat om bidden, om Bijbellezen: zoek het moment, zoek de plek en doe het uit verlangen. En waar dat verlangen er niet is, bid erom.”

Meer informatie over Esther Stoorvogel en haar boek is te vinden op haar website: www.estherstoorvogel.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen