Geesten en spoken

Gelooft u in spoken? Ik niet. Al heb ik wel eens in een preek gezegd dat het secularisme als een spook je hart binnen kan komen waaien. Maar dat bedoelde ik niet letterlijk, geloof ik. Dat was bij wijze van spreken.

En geesten? Gelooft u in geesten? Dat wordt al wat moeilijker. We zeggen immers met de kerk van alle eeuwen dat we geloven in de Heilige Geest. En volgens het bijbelboek Prediker keert de geest van een mens terug tot God.

Paranormale zaken

Stichting Skepsis deed onderzoek naar geloof in paranormale zaken door middel van een representatieve steekproef onder Nederlanders. Deze stichting ‘beweegt zich op het veld tussen religie en wetenschap. Wetenschap kan niet alles verklaren, wel bijna alles. Soms hebben onwetenschappelijke ideeën toch wel een functie, namelijk voor zingeving. Maar je moet geen onzin verkopen.’ Geloof je in geesten en spoken? Ik vroeg mezelf af hoe ik de enquête zou hebben ingevuld.

Het bedoelde onderzoek is in 1985 ook gedaan. In vergelijking met toen is de globale uitkomst: steeds minder Nederlanders geloven in wichelroedelopen, genezing door handoplegging, telepathie, kabouters, geluksgetallen en contact met wezens via Ouijaborden. We zijn een nuchter volkje. Dit in tegenstelling tot de USA, waar mensen massaal in ufo’s geloven en in demonisch gesjoemel met verkiezingsuitslagen. Toch: iets meer dan de helft van alle Nederlanders gelooft in paranormale zaken. In vergelijking met 1985 staan veel meer mensen open voor buitenaards leven. En het percentage gelovigen in geesten en spoken is zelfs meer dan verdubbeld.

Niet rationeel

Bij Nieuws en Co vertelt dr. Sándor Chardonnens, historisch letterkundige aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, dat hij zich erover verbaast dat er in Nederland nog gelovigen zijn. Dat is ‘irrationeel’. ‘Vroeger hadden we een leuke poppenkast met drie goden, Maria, opa en oma. Maar nu dat weggevallen is, is er kennelijk toch behoefte aan zoiets. We vullen de poppenkast nu met aliens.’ Chardonnens verdiept zich in zestiende-eeuwse toverboeken. Aan het begin van het college vraagt hij: gelooft hier iemand in het paranormale? Niemand. Vervolgens geeft hij studenten de opdracht om een bezweringsformule te schrijven waarmee een hoge demon kan worden opgeroepen. Dan steken sommige studenten hun vinger op.

Ze weigeren dat. ‘Dus zo rationeel als we ons willen voordoen, zijn we niet.’

Een diep gevoel

De christelijke gemeente leeft te midden van mensen die geloven in buitenaardse wezens, geesten en spoken, maar die zichzelf verder redelijk rationeel vinden. En die gemeente zelf? De christen? Hoe vul ik die enquête in? Kan ik zeggen dat ik níét in geesten geloof? Hoe onderscheiden we de dingen? Ik ontmoet regelmatig broeders en zusters die zeggen dat ze ‘een woord gekregen hebben’. De Heere heeft iets bevestigd in hun leven. Een diep gevoel in je hart. Tijdens de New Wine Conferentie kun je leren de stem van God te verstaan door stil te worden. Er kan je een gedachte of een persoon te binnen vallen.

‘Hey, ik heb het gevoel dat ik iets tegen je moet zeggen.’ Tijdens het christelijke kunst- en cultuurfestival Graceland – gesponsord door de Protestantse Kerk – staat ‘een heerlijk uurtje yoga met Laurien’ op het programma. Als pastor maak ik regelmatig mee dat nabestaanden het woord richten tot de overledene. Soms hoor ik met stelligheid zeggen dat oma nu een sterretje is of dat opa nu meekijkt met ons. Dat is bedoeld als troost.

Onderscheiden

Het lijkt me nodig de geesten te onderscheiden. Dr. Henk Vreekamp leerde ons dat de heiden diep in ons hart zit. Wat is paranormaal en wat is van de Heilige Geest? Het feit dat we vragen stellen, is al een teken dat we geen dier zijn. Ook niet een fantastisch of fataal dier. We zijn mens, geschapen naar Gods beeld. De zingevingsvraag achtervolgt ons. Maar wie vervult het onbestemde verlangen? We zijn christelijke kerk midden in het heidendom. Dat is nooit anders geweest. Meer dan ooit is nodig dat de Schriften opengaan. Die maken je wijs. Die leren je Wie de Heilige Geest is. Hij bindt ons Christus op het hart. Hij leidt ons in de waarheid. Hij doet dat door ons te herinneren aan de woorden van Christus. Hij geeft ons ook inzicht in de bedoelingen van satan. Behalve het spook van de secularisatie, het platte materialisme, is er ook het spook van de religie die opkomt uit de fascinerende diepten van ons hart. Ik ben wat sceptisch tegenover beide.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen